ورزش و آینده ای که قربانی می شود

بررسی وضعیت تربیت بدنی در مدارس

امروز همه آن ها دوران تحصیل دانش آموزی را پشت سر گذاشته اند با یادآوری دوران تحصیل خود قبل از آن که به یاد شور و نشاط روزهای کودکی و نوجوانی خود بیفتند نام ریاضی، هندسه و... به ذهنشان متبادر می شود.ایران با بیش از ۱۵ میلیون دانش آموز یکی از کشورهای جوان منطقه و جهان به حساب می آید و لزوم توجه هر چه بیشتر به این قشر از جامعه، از جمله الزامات دولت و به ویژه وزارت آموزش و پرورش محسوب می شود. بر هیچ کس پوشیده نیست که نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و ورزشی هر مملکتی از بستر مدارس به بار می نشینند. با این اوصاف باید دید در کشور ما تا چه حد به دانش آموز و نیازهای او پاسخ گفته می شود.

زنگ ورزش همواره برای دانش آموزان جزو اوقات مفرح و شاد به حساب می آید و این به ماهیت ورزش بازمی گردد. جمله معروف «عقل سالم در بدن سالم» بارها و بارها گفته شده و تاکید بر آن تکرار مکررات است. همه می دانند که ورزش چقدر برای سلامتی جسم و جان مهم است با این حال باید دید دولتمردان ما چقدر به این موضوع بها داده اند و آیا راهکار علمی و عملی برای آن اندیشیده اند؟ به عنوان مثال ما برای درس هایی مانند علوم، ریاضی و... کتاب تدوین کرده ایم، آیا برای ورزش نیز کتابی در دسترس است تا دانش آموزان ما ضمن رویکرد عملی به ورزش به صورت علمی نیز با مبانی آن آشنا شوند؟در حال حاضر ورزشکاران بزرگ دنیا از بستر مدارس به جایگاه های رفیع جهانی رسیده اند. در واقع مدرسه محل مناسبی برای شناسایی ورزشکاران و تعیین علاقه مندی آن هاست.البته اینجا یک موضوع مهم پیش می آید و آن این است که دانش آموز علاقه مند به شنا چطور در مدرسه به این رشته بپردازد؟

حال آن که مدارس ما در خصوص زمین فوتبال گل کوچک هم با مشکل مواجه هستند.معلم ورزش هم از جمله موارد تامل برانگیز وزارت آموزش و پرورش است. در حال حاضر این وزارتخانه به لحاظ کمی و کیفی در این خصوص با مشکل مواجه است که این خود می تواند عاملی بازدارنده برای کشف و رشد استعدادهای ورزشی به حساب بیاید. با وجود همه این قراین، سرپرست اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش حرف های تازه ای که بوی تعطیلی ورزش مدارس را به مشام می رساند، می زند. براساس دستورالعمل سامان دهی نیروی انسانی در سال تحصیلی ۸۹- ۸۸، کمبود مربیان ورزش در پایه چهارم و پنجم ابتدایی باید از طریق معلمان همان پایه تحصیلی مرتفع شود.

البته این معلمان باید آموزش های لازم را در زمینه تربیت بدنی در تابستان بگذرانند.این در حالی است که پیش از این برای پایه های تحصیلی چهارم و پنجم ابتدایی در مدارس مربی ورزش جداگانه ای فعالیت می کرد. نمی دانیم چگونه می توان در یک دوره چند هفته ای، تخصص یک مربی ورزش با اندی سال تحصیل و تجربه را به دیگر معلمان آموزش داد.البته این هم از همان طرح های عجیب و غریب این سازمان است که شاید کوچک ترین تفکر تخصصی روی آن صورت نگرفته است.رفیعانی به کمبود مربی ورزش اشاره می کند و می گوید: در سال تحصیلی جدید به ازای هر ۶۵ دانش آموز یک مربی ورزش فعالیت می کند و با اجرای دستورالعمل سامان دهی نیروی انسانی در کشور تنها با کمبود ۷ هزار مربی ورزش مواجه هستیم در حالی که سال های قبل این رقم ۱۲ هزار بوده است.

باز هم یک نقص دیگر در آمار پیش می آید، کمانه، مدیر کل سابق تربیت بدنی آموزش و پرورش در آخرین آمارهایش از کمبود ۲۰ هزار مربی ورزش در کشور خبر داده بود و حال چگونه این آمار یک شبه از ۲۰ به ۱۲ هزار می رسد، به همان عجایب بازمی گردد که فقط خدا از آن سر در می آورد.البته موضوع به همین جا ختم نمی شود، رضا رفیعانی درباره علت اجرا نشدن قانون افزایش ساعات زنگ ورزش در دوره راهنمایی از ۲ به ۳ ساعت گفته است: این موضوع به کمبود نیروی انسانی باز می گردد، اما امسال به مدارس ابلاغ شده که در صورت کسری ساعات موظف معلم ورزش در مدارس راهنمایی، زنگ ورزش را به ۳ ساعت افزایش دهند.دوباره به آمار ۷ هزار مربی باز می گردیم. انگار مسئولان وزارتخانه در زمان دادن این آمار به افزایش ساعت زنگ ورزش توجهی نکرده اند، چرا که با یک حساب سرانگشتی ساده می توان متوجه شد که با تحقق این موضوع، آموزش و پرورش با کمبود بیش از ۳۰ هزار مربی ورزش مواجه است.سرمایه گذاری برای فردا با دست خالی واژه پرورش، تربیت بدنی را هم شامل می شود که ورزش در مدارس مهم ترین مظهر آن است.

در نظام های پیشرفته آموزش و پرورش، مدارس ارتباط نزدیکی با بخش ورزش جامعه دارند. در حقیقت مدارس کانون اصلی استعدادیابی ورزشی محسوب می شوند.برخوردار نبودن مدارس از سالن های ورزشی حلقه مفقوده نظام پرورشی ماست که در عمل حیاط مدرسه را به تنها امکانات ورزشی دانش آموزان تبدیل می کند.رویه ای که برای جبران این کاستی ها در پیش گرفته می شود و مانند عذر بدتر از گناه آزاردهنده تلقی می شود، واداشتن دانش آموزان به انجام ورزش یا بهتر بگویم نرمش صبحگاهی است. این حرکات اجباری اغلب توسط ناظمان مدارس که بالطبع افرادی غیرمتخصص در حوزه تربیت بدنی هستند هدایت می شوند آن هم در بدترین ساعات روز.ساعت ابتدایی صبح اصلا زمان مناسبی برای ورزش نیست آن هم در شرایطی که برخی دانش آموزان هنوز خواب آلوده هستند یا صبحانه نخورده اند و ارگانیسم بدنشان به شرایط طبیعی دست نیافته است.

چنین نرمش بدهنگامی نه تنها بر خلاف تصور عده ای شادابی و نشاط را به دانش آموزان باز نمی گرداند، بلکه احتمال آسیب های عضلانی را در آنان بالا می برد.مدیر گروه تربیت بدنی سازمان آموزش و پرورش استان هم گفت: سرانه ورزش دانش آموزان این استان ۱۲۰۰ تومان و سرانه فضاهای سرپوشیده و روباز به طور کل ۴۷ صدم مترمربع است.حسن رضا عمیدیان افزود: درس ورزش در شهرستان های بشرویه، سرایان و فردوس در مدارس راهنمایی پسرانه به ۳ ساعت افزایش یافته است اما در دیگر مناطق به دلیل کمبود نیرو این طرح اجرا نشده است.وی در پایان درخصوص کمبود مربی ورزش در استان گفت: در سال تحصیلی جدید به ازای هر ۴۰۰ دانش آموز تنها یک مربی ورزش فعالیت می کند.

قاسمی