رویارویی با سکته‌ مغزی

سکته مغزی بیماری وحشتناکی فراتر از سکته قلبی است که عموما خاطره‌ای از فردی با عدم توانایی انجام فعالیت‌های روزانه و یا عدم توانایی صحبت کردن را تداعی می‌کند. بسیاری از نمودهای …

سکته مغزی بیماری وحشتناکی فراتر از سکته قلبی است که عموما خاطره‌ای از فردی با عدم توانایی انجام فعالیت‌های روزانه و یا عدم توانایی صحبت کردن را تداعی می‌کند. بسیاری از نمودهای سکته غیر اختصاصی بوده و شاید بسیاری از بیماران و حتی پزشکان متوجه بروز سکته در بیمار نشده و شرایط بیمار را به علل دیگر نسبت بدهند. این بیماری سومین علت مرگ و میر در ایالات متحده آمریکاست. هدف از درمان این بیماری به حداقل رساندن آسیب مغزی و به حداکثر رساندن بهبودی بیمار است. پس از بروز بیماری باید تلاش پزشک و بیمار در جهت کاهش احتمال بروز مجدد باشد. همین خطر بروز، کابوس افراد مبتلا و بستگان نزدیک به آنهاست.

علت بروز سکته قطع خون‌رسانی به بخشی از مغز است که بسته به محلی که خون‌رسانی آن مختل می‌شود علایم نمود می‌یابند. قطع خون‌رسانی می‌تواند ناشی از انسداد رگ با لخته، به صورت گذرا یا پایدار یا بروز پارگی در شریان خون‌رسان باشد. درصورتی که علت پارگی شریان باشد خون در مغز تجمع می‌یابد و می‌تواند بر تعدادی از ساختمان‌های دیگر مغز نیز فشار بیاورد. این نوع از سکته عوارض بیشتری داشته، خطرناک‌تر بوده و با بهبود کمتری همراه است.

در برخورد با بیمار مبتلا به سکته مغزی چند گام باید بسرعت و بدقت انجام شود: اولین گام تشخیص سریع و پاسخدهی فوری نسبت به علائم و نشانه‌های سکته مغزی است. در گام بعدی باید به ۱۱۵ اطلاع داد تا سریعا بیمار به اورژانس دارای امکانات لازم برای تشخیص، رسیدگی و درمان منتقل شود. در آخرین گام باید تشخیص و درمان شروع شود.

سکته‌های مغزی اغلب در منزل اتفاق می‌افتد، اما در کشورهای پیشرفته دیده شده که تنها نیمی از بیماران به اورژانس پیش‌بیمارستانی اطلاع می‌دهند. یکی از علل تاخیر عدم آگاهی بیماران از علائم است.

علت دیگر ترس بیمار از باور علائم به عنوان تشخیص مخوفی به نام سکته مغزی است. در واقع بیمار ترجیح می‌دهد که علائم را به مشکل دیگری نسبت بدهد و احتمال سکته مغزی را باور نکند.

اغلب افراد تصور می‌کنند که این تشخیص به معنای ناتوانی تا آخر عمر است درحالی که تعدادی از بیماران پس از یک ساعت و تعدادی دیگر طی ۲۴ ساعت علائم‌شان بهبود کامل می‌یابد. آنهایی هم که علائم کاملا بهبود نمی‌یابد ممکن است با گذشت زمان قدری از توانایی‌های خود را مجددا به دست بیاورند. به همین دلایل در اغلب کشورهای دنیا برنامه‌هایی برای آموزش به همگان ساخته می‌شود؛ در این برنامه‌ها سعی در افزایش آگاهی افراد نسبت به علائم شده و نیاز به مراجعه فوری مورد گفتگو و آموزش قرار می‌گیرد.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس