چشم‌های گرانم برای تو

ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم الشعرا متخلص به رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند. جدا از فن و تبحر او در شاعری و چنگ‌نوازی و این‌ که بسیاری از آثاری که سروده جز اندکی به این زمان و به دست ما نرسیده، آنچه همواره درباره او مطرح شده نابینایی اوست.

ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم الشعرا متخلص به رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند. جدا از فن و تبحر او در شاعری و چنگ‌نوازی و این‌ که بسیاری از آثاری که سروده جز اندکی به این زمان و به دست ما نرسیده، آنچه همواره درباره او مطرح شده نابینایی اوست.

برخی از نویسندگان همانند محمد عوفی در کتاب زندگینامه ای «لباب الالباب» رودکی را کور مادرزاد دانسته اند و بعضی نیز کوری او را مربوط به سال های پایانی زندگی وی می دانند، با این حال آنچه قطعیت دارد نابینایی استاد شاعران دست کم در بخش هایی از زندگی اش است. ناصرخسرو نیز در همین راستا سروده: اشعار زهد و پند بسی گفته ا ست / آن تیره چشم شاعر روشن بین.

پیش از این که این مقدمه بی ربط به بیراهه برود می روم سر اصل مطلب و این که جسارتا و از سر مزاح و از دریچه مطایبه چشمتان چون رودکی کور و دندتان نرم که اگر هوس تماشای نمایش «چشم هایی که مال توست» را کرده باشید! نه این که کار بدی باشد نه، که اتفاقا نگارنده خود نیز در اجرای سال گذشته آن در فرهنگسرای نیاوران به تماشایش نشستم و انصافا از آن بدم نیامد، اما بحث کنونی به قیمت بلیت ۴۵هزار تومانی این نمایش در اجرای جدیدش در سالن کهن دیار باغ موزه هنر ایرانی مربوط می شود.

این رقم سنگین و نامتعارف در حالی برای این اثر تعیین شده که گروه اجرایی و مسئولان این مجموعه حتما با شرایط زندگی و اوضاع مالی مخاطبان و دوستداران تئاتر آشنایی دارند. حتی تماشاخانه هایی که عموما تئاترهای خصوصی را روی صحنه می برند هم با نصف این قیمت آثارشان را عرضه می کنند.

البته پیش تر امین حیایی نیز در نخستین تجربه اش در کارگردانی تئاتر بلیت نمایش «قحطی نور» را ۵۰ هزار تومان تعیین کرده بود.

این درست است که هزینه های زندگی در شرایط فعلی بالا و تنگناهای اقتصادی فراوان است و طبیعتا روی صحنه بردن یک اثر نمایشی هم از این قضیه مستثنا نیست، ولی لزوم توجه به امکان و توان مالی تماشاگران نیز باید از اولویت های گروه های نمایشی و مجموعه های تئاتری باشد.

مگر این که دوستان با پیش فرض نادرست تماشاگر «بالای شهر ـ پایین شهر» سراغ اجرای یک اثر نمایشی رفته باشند و همه مخاطبان را با تمکن مالی منطقه محل اجرای کار یعنی خیابان فرشته پایتخت تصور کرده باشند.

هر چند مدیر امور نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در صحبتی بر نامتناسب بودن قیمت این بلیت اذعان کرد و این مساله را ناشی از ناآشنایی مسئولان باغ موزه هنر با بخشنامه ها و هزینه های مصوب شهرداری دانست و از پیگیری موضوع خبر داد، اما آب از آب گذشته و برخی تماشاگران چشم هایی که مال خودشان بود را به قیمت گزافی خریده اند!

علی رستگار