آكنه شناخت و شیوه های درمان

آكنه چیست آكنه یك نوع ضایعه التهابی پوست میباشد شـیـوع ایـن بــیماری تا چه حد است آكنه ۹۰ جـوانـان ۲۴ ۱۲ سال را گریبانگیر خود میكند اما افـراد ۴۰ ۱۰ سـال را نـیـز مـمـكن اسـت شــامل گردد

آكنه چیست: آكنه یك نوع ضایعه التهابی پوست میباشد. شـیـوع ایـن بــیماری تا چه حد است: آكنه %۹۰ جـوانـان ۲۴-۱۲ سال را گریبانگیر خود میكند. اما افـراد ۴۰-۱۰ سـال را نـیـز مـمـكن اسـت شــامل گردد.

آكـنـه چـه تـاثـیـراتـی مـمـكن است بر روحیه فرد مـبـتـــلا بگذارد؟ افراد مبتلا به آكنه معمولا دارای خصوصیات زیر میباشند:

۱- اعتماد بنفس پایین.

۲-احساس عدم امنیت.

۳-رفتارهای خشونت آمیز.

۴- احساس شرمساری.

۵- بسیار زود رنج.

۶-مضطرب.

پیش از آنكه علل پیدایش آكنه را متذكر شویم نگاهی می اندازیم به عواملی كه در ایجاد آكنه نقش ندارند:

۱- رژیم غذایی: ثابت گردیده كه مصرف شكلات، چیپس، شكر، پیتزا، سیب زمینی سرخ كرده؛ غذاهای چرب و یا سرخ كرده و شیرینی تاثیری بروی آكنه ندارند.

۲- وراثت:به استثنای آكنه های بسیار شدید وراثت نقشی در ایجاد آكنه ندارد.

۳- پوست چرب: تنها داشتن پوست چرب نمیتواند ایجاد آكنه كند.

آكنه چگونه ایجاد میگردد؟

پوست طبیعی دارای منافذ ریزی می بـاشـد كه مـنـافذ ریشه مو-غده چربی و یا فولیكول نامیده میـگـردد. ایـنها همان منافذی میباشند كه موها از آنـها خـارج میـگردند. در انتهای این منافذ غدد چـربـی قـرار دارنـد كـه بـا تـرشـح مـواد روغنی و چرب(SEBUM) موجب نرم شدن، لطیف گشتن و مـرطوب شدن پوست شما میگردند.سلولهای سـطـحی پـوسـت نیز همانطور كه میدانید بطور مرتب درحال ریزش وجایگزینی توسط سلولهای جـدیـد مـیـباشند. در روی پوست انسان باكتری بــــی هـــــوازی و بـــــــی خــــطــــری بــــنـــــام PROPIONIBACTERUM ACNES بـطــور طــبیعی زنـدگی مـیكــند. حال ببینیم چگونه شرایط فوق

از حالت طبیعی خارج گشته و آكنه ایجاد میگردد. در ایجاد آكنه ۳ عامل سلولهای مرده پوست، غدد چربی و باكتریهای سطح پوست نقش كلیدی خواهند داشت:

۱- افزایش ترشح غدد چربی: در دوران بلوغ ترشح هورمون تستوسترون(TESTOSTRONE) یا همان هورمون مردانه افزایش می یابد. تستوسترون هم در بدن مردان و هم در بدن زنان موجود میباشد اما میزان آن در بدن مردان ۴ برابر زنان میباشد. هنگامی كه ترشح تستوسترون افزایش می یابد، تستوسترون توسط پوست بهدی هیدروتستوسترون مبدل گشته و سبب تحریك غدد چربی میگردند. بنابراین حجم و میزان ترشح غدد چربی افزایش می یابد.

۲- عدم ریزش طبیعی سلولهای مرده سطح پوست: برخی اوقات ریزش سلولهای مرده پوست از حال طبیعی خارج میگردد. ریزش نامناسب سبب میگردد كه سلولهای مرده پوست به یكدیگر چسبیده و بروی هم انباشته گردند.

۳- افزایش سرعت تكثیر سلولهای پوست: برخی اوقات سرعت تكثیر سلولهای پوست از حالت طبیعی خارج گشته و با سرعت بیشتری تكثیر می یابند (۵ برابر حالت طبیعی). همین امر سبب میگردد تا سلولهای پوستی بموقع ریزش نیابند.

۴-هنگامی كه سلولهای مرده پوست بموقع نمیریزند و یا سرعت تكثیرشان افزایش می یابد، سبب انسداد روزنه های فولیكول میگردند. بنابراین ترشحات مترشحه از غدد چربی نمیتوانند مانند قبل بسهولت از كانال فولیكول جریان یافته و به سطح پوست بریزند. از طرفی هنگامی كه ترشحات غدد چربی از میزان طبیعی خود افزایش می یابد دو عامل فوق دست بدست هم داده و سبب احتباس و تجمع مواد چرب(SEBUM) در پشت محل انسداد میگردند. تجمع ترشحات چربی به همراه سلولهای مرده پوست به زیر روزنه های مسدود یك محیط ایده آل برای رشد و تكثیر باكتریهای بی هوازی پوست فراهم می آورند. بنابراین جوش های موسوم به آكنه تجمع باكتریها، سلولهای مرده پوست و چربی میباشند. هرگاه محتویات جمع شده در این كانالهای مسدود به داخل پوست اطراف نفوذ كند یك واكنش التهابی روی میدهد. تجزیه سبوم به اسیدهای چرب و ترشح آنزیم توسط باكتریها نیزمسبب التهاب میباشند. التهاب جوشها به علت هجوم گلبولهای سفید به سمت جوشها میباشد كه برای از میان بردن عامل متجاوز و از میان بردن آنها صورت میپذیرد.

نكته: همانطور كه هورمون تستوسترون ایجاد آكنه میكند، استروژن یا همان هورمون زنانه در خشك كردن و كاهش ترشحات غدد چربی موثر بوده و میتواند سبب درمان آكنه گردد.

در كدام نواحی بدن بیشتر آكنه دیده میگردد؟

هر كجا كه مو وجود داشته باشد جوش هم ممكن است ایجاد گردد. اما در برخی نواحی بدن كه غدد چربی تراكم بیشتری داشته و میزان ترشح چربی بیشتر میباشد آكنه نیز بیشتر مشاهده میگردد این نواحی شامل: صورت، قفسه سینه، پشت، شانه ها و بخش فوقانی بازوها میباشند.

نكته: یكی دیگر از عواملی كه میتواند در ایجاد آكنه موثر باشد خود مو میباشد. موهای ضخیم و بزرگ مجرای عبور چربی را باز نگاه میدارند اما موهای ریز و ضعیف فاقد چنین خاصیتی میباشند.

عوامل بوجود آورنده آكنه

۱- مواد آرایشی: اكثر محصولات آرایشی دارای تركیبات مسدود كننده پوست(COMEDOGENIC) میباشند. بنابراین هنگام انتخاب و مصرف آنها دقت كنید. پیش از آرایش كردن صورتتان دستان خود را با آب و صابون بشویید. همچنین نگذارید آرایش روی صورتان برای مدت طولانی باقی بماند. هنگامی كه به خانه بازمیگردید آرایش صورت خود را كاملا با آب و صابون بشویید.

۲- دوران بارداری و عادات ماهیانه: در ۳ ماهه نخست بارداری و چند روز پیش از قاعدگی به خاطر نوسانات هورمونی آكنه تشدید میگردد.

۳-داروها: مصرف برخی داروها میتواند ایجاد آكنه كند مانند استروئیدها و كورتیكواستروئیدها، تزریق و یا مصرف قرص تستوسترون، لیتیوم و دانازول.

۴- رژیم غذایی: مصرف بیش از حد ید سبب تشدید آكنه میگردد. ید در نمك، مارچوبه و غذاهای دریایی وجود دارد.

۵- مواد شیمیایی: برخی مواد شیمیایی ایجاد آكنه میكنند مانند علف كشها، قیر و قطران زغال سنگ، روغن پارافین، روغنهای روان كننده و روغن های خوراكی حین آشپزی.

۶- تحریكات پوستی: از اعمال فشار و ایجاد سایش در نواحی مستعد زدن جوش خودداری كنید. از قرار دادن طولانی مدت دستان بزیر چانه خودداری كنید.

۷- آب و هوا: آكنه در آب و هوای گرم و مرطوب تشدید میگردد.همچنین پس از سونای طولانی مدت.

۸- فصول سال: شیوع آكنه در فصول پاییز و زمستان افزایش می یابد.

۹- نور خورشید: نور خورشید سبب تشدید آكنه میگردد. زیرا به پوست آسیب رسانده و تولید چربی را نیز افزایش میدهد. نور خوشید خاصیت میكروب كشی نیز دارد. اما صدمه ای كه به پوست وارد میسازد از خاصیت میكروب كشی آن بمراتب بیشتر میباشد.

۱۰- آلودگیها و محركهای محیطی.

۱۱- اعمال فشار، تركاندن و كندن جوشها: عامل ایجاد جوشهای جدید میباشد.

۱۲- استرس: استرس ارتباط بسیار تنگاتنگی با آكنه دارد. به این علت كه استرس ترشح هورمون تستوسترون را افزایش میدهد. عامل استرس در زنان بیشتر حائز اهمیت میباشد زیرا تحمل بدن آنها به افزایش این هورمون كمتر از مردان میباشد.

تقسیم بندی آكنه

۱- آكنه والگاریس(VULGARIS ACNE):متداولترین نوع آكنه میباشد. هــــــمان جوشهای غرور جوانی میباشند.

۲- آكنه روزاسه(ROSACEA ACNE): این آكنه افراد بالای ۳۰ سال را مبتلا میسازد. عامل بوجود آورنده آن پرخون گشتن غدد چربی میباشد كه افزایش ترشح غدد چربی را در پی دارد.

انواع جوشهای والگاریس

جوشهای والگاریس به دو نوع التهابی و غیر التهابی تقسیم بندی میگردد.

۱- جوشهای غیر التهابی: این جوشها به جوشهای كمدو(COMEDO) مشهور میباشند كه شامل جوشهای سر سفید و سر سیاه میباشند:

* جوشهای سرسفید(WHITEHEAD=CLOSED COMEDO):

هنگامی كه كانال فـولـیـكول مو كـامـلا مـسـدود بـوده و جـوش زیـر سـطـح پـوسـت واقــع اسـت. جوش حاوی سبـــوم، باكتری و سلولهای مـرده پوست میباشد.

* جوشهای سر سیاه(BLACKHEAD=OPEN COMEDO): هـنـگامـــی كه اندكی از جوش سر باز كرده و به سطح پوست نیز رسیده است.رنگ سیاه آن به علت تركیب ملانین (رنگدانه پوست) با اكسیژن

هوا میباشد. (اكسید ملانین)

۲- جوشهای التهابی: این جوشها هنگامی پدید می آیند كه محتویات جوش به نسوج اطراف انتشار می یابد:

* پاپول(PAPULE): بــه جـوش هــای كــوچــك، صورتی رنگ، سفت و تـوپر، حساس به لمس و انــدكــی برجسته اطلاق میگردد. پاپیولها در پی واكــنش به پروسه آكنه ایجاد میگردند (عفونت و یا خـراشیدگی پوست، تجـمـع تــرشحات نسوج پـوسـت و یـا هایپرتروفی سلولهای پوست). این جوشها فاقد چرك میباشند.

* پاستول-جوش قرمز(PUSTULE=PIMPLE) جوشهای چركی میباشند. قرمز رنگ و شكننده مـیباشند. علت آن تركیدن جوش و انتشار آن به اطراف ضایعه و هجوم گلبولهای سفید به سمت جوش می بـاشـد. جوش های قرمز از گلبولهای سـفید، سلولهای مرده پوست و سبوم تشكیل یافته اند.

* نودول = كیست(CYST=NODULE):موارد شدید آكنه میباشند كه مشخصه آنها جوشهای بزرگ و عمیق،دردناك،سفت،چركین و ملتهب میباشد.

* كونگلوبتا(ACNE CONGLOBATE): شدیدترین فرم آكنه والگاریس میباشد كه در مردان بیشتر رایج است. مشخصات آن چنین است: ضایعات جوش مانند متعدد، وسیع و پیوسته كه در دستها، صورت، پشت و زانوها مشاهده میگردد.

لكه ها و جای زخم پس از بر طرف گشتن جوش، روشهای درمان لكه ها و اسكار ناشی از جوش، چند داروی مفید و روشهای خانگی برای

---