این تابستان دوست داشتنی

سه فیلم مطرح اکران تابستان

اکران سینماهای جهان،معمولا در تابستان هر سال رنگ و بوی تازه و وسوسه‌انگیزی به خود می‌گیرد. هر سال همه کمپانی‌های شهیر فیلمسازی تمام قوای خود را به‌کار می‌گیرند تا آثار شاخصی را در این فصل پربیننده عرضه کنند.

تابستان ۲۰۱۰ هم از این قاعده مستثنا نیست و امسال هم شاهد حضور خیل عظیمی از فیلم‌های کنجکاو برانگیز هستیم. در این میان سه فیلم از همه بیشتر خودنمایی می‌کنند، «آغاز خلقت»،«شوالیه و روز» و «داستان اسباب بازی ۳ »آثاری هستند که حساسیت‌ها و نگاه منتقدان و تماشاگران جدی سینمای جهان بر آنها متمرکز شده. در زیر نکاتی را در مورد این آثار مرور خواهیم کرد:

● آغاز خلقت: ذهن به مثابه محضر جرم

بی‌شک کنجکاو برانگیزترین و بحث برانگیزترین اثری که تابستان امسال اکران خواهد شد، آخرین اثر کریستوفر نولان در مقام کارگردان است.دلیل این اهمیت اما نه به خاطر لیست پربار و پراعتبار بازیگرانش-که البته آنها هم عوامل مهمی هستند-بلکه به خاطر نام کارگردان صاحب سبک و شهیرش می‌باشد.

چندی پیش در یک نظرسنجی عمومی که در هفته نامه نیوزویک منتشر شده بود، نام نولان به همراه دو تن از هم نسلانش، جی.جی.آبرامز و الخاندرو گونزالس ایناریتو به عنوان نوابغ فیلمسازی دهه ذکر شده بود و الحق که این کارگردان انگلیسی‌تبار شایسته این عنوان است. بگذارید با این مقدمه شروع کنیم: در دو دهه اخیر، چند کارگردان را در تاریخ سینمای جهان می‌شناسید که از میان شش اثری که خلق کرده‌اند-منهای همین فیلم اخیر-نام چهار اثر از شش اثرشان در میان ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه منتقدین(مراجعه به سایت متاکریتیک) و هم در میان ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه مخاطبان(مراجعه به سایت imdb) دیده شود؟

کریستوفر نولان دارای چنین سابقه‌ای است. کارگردانی که اکنون تنها با ساخت هفت اثر سینمایی، نامش نقل همه محافل هنری است و همواره مخاطبان و علاقه‌مندان جدی سینما در عطش مشاهده فیلمی از وی هستند. اثری که باعث شد نام نولان تا حدودی مطرح شود، فیلمی بود به نام «تعقیب» که در سال ۱۹۹۸ اکران شد و تحسین منتقدان آمریکایی را برانگیخت.فیلم البته در میان مخاطبان چندان موفق نبود و فروش چندانی نکرد.

اما فیلمی که نام نولان را برای تماشاگران جدی کرد، فیلم «ممنتو» بود. یک اثر رمزآلود به غایت حرفه‌ای با طرح داستانی به شدت جذاب و ساختار روایی غیرمعمول که بعد‌ها دستمایه آثار بسیاری از کارگردانان قرار گرفت.

«ممنتو» آغازگر آشنایی مخاطبان با نولان و موفقیت چشمگیرش بود.وی پس از آن در بازسازی از یک درام جنایی نروژی در «بی‌خوابی» مهارتش را در داستانگویی نشان داد. اثری که بازی دیدنی آل پاچینو در آن هم از عوامل موثر در موفقیتش بود.

نولان اما در فیلم‌های بعدی‌اش به دنبال منطق و فلسفه‌ای فانتزی و کاملا شخصی و داستانگو رفت که اکنون وجه مشخصه آثار اوست. این توانایی در آثار قدرتمندی چون«پرستیژ» و بعدا بازسازی‌های تحسین برانگیز و تلخش از «ماجراهای بتمن» نمود خاصی پیدا کرد. اقتباس وی از کمیک‌استریپ بتمن و جوکر در «شوالیه تاریکی» به قدری خارق‌العاده از آب درآمد که حتی مخاطبان ناآشنا با دنیای کمیک بوک‌ها را مجذوب خود کرد و آنها را به تحسین واداشت.

اکنون نولان پس از دو سال از اکران و موفقیت فیلم تحسین برانگیزش، «شوالیه تاریکی» به سراغ فیلمنامه‌ای رفته که به گفته خودش از سال ۱۹۹۹ درگیر نگارش و بازنویسی‌اش بوده. «آغاز خلقت»، فیلم جدید کریستوفر نولان اثری است که قرار است تابستان امسال اکران شود. نولان مانند آثار قبلی‌اش اینجا نیز به سراغ یک دنیای عمیق فلسفی رفته. دنیایی که این بار از قوانین فیزیک ریشه می‌گیرد.

▪ در خلاصه داستان فیلم چنین آمده: دام کاب(لئوناردو دی کاپریو)،سارقی است ماهر. بهترین و خبره‌ترین فرد در هنر خطرناک استخراج، به معنای ربودن اسراری ارزشمند از اعماق ناخودآگاه بشر طی فرآیند رویا. توانایی بالقوه کاب،او را مبدل به مهره‌ای طماع در دنیای جاسوسی سازمان یافته و جدید کرده اما در عین حال او را به یک فراری بین‌المللی نیز تبدیل کرده و حالا به کاب فرصتی داده می‌شود برای وصول به رستگاری، عملیاتی نهایی که زندگی پیشین وی را به او باز خواهد گرداند...

نولان در طول دوران تولید فیلمش، سعی داشت اطلاعاتی از فیلمش به بیرون درز نکند و به همین دلیل فیلم تنها با اعلام نام عوامل و در سکوت خبری ساخته شد. به گفته نولان جرقه ساخت فیلم زمانی در ذهنش زده شده که مشغول خواندن قوانین فیزیک از کتاب یک دانشجو بوده است و با رسیدن به قوانین صفر و یک، به سراغ چنین موضوعی رفته. موضوعی که پیش از این به نحو متفاوتی در« ماتریکس» برادران واچافسکی هم مورد استفاده قرار گرفته بود.

نکته قابل توجه دیگر لیست بازیگران فیلم است. دی کاپریو در نقش اصلی فیلم،ایفای نقش می‌کند،بازیگری که کم کم دارد به یکی از قطب‌های جدی بازیگری سینمای آمریکا تبدیل می‌شود،در کنار وی الن پاژ، بازیگر فیلم دوست داشتنی و جالب «جونو»، در نقشی کاملا متفاوت ظاهر شده و ماریون کوتیار، بازیگر موفق و دارنده اسکار نیز نقشی موثر در فیلم دارد. اخیرا تریلری از فیلم منتشر شده که به جرئت می‌توان گفت خود به اندازه صد‌ها فیلم سینمایی دیدنی و کنجکاوی برانگیز است. فیلم جدید نولان طبق شواهد اثر بزرگی خواهد شد،تنها باید صبر کرد و دید.

● داستان اسباب بازی‌۳: بازگشت نوستالژی

بالاخره پس از سالها انتظار و کش و قوس‌های فراوان، ساخت قسمت سوم مجموعه بی‌نهایت دوست داشتنی و پرطرفدار «داستان اسباب بازی» به پایان رسید تا در تابستان نظاره‌گر انیمیشینی باشیم که سه سالی می‌شود زمان اکرانش به تعویق‌ افتاده.

مجموعه «داستان اسباب بازی‌» اولین انیمیشن پیکسار بود که توسط نسل جدید و کامپیوتری انیمیشن‌سازی عرضه شد. اولین قسمت این مجموعه در سال ۱۹۹۵ توسط جان لستر ساخته شد و در زمان اکران با چنان استقبال چشمگیری مواجه شد که کمپانی تصمیم به ساخت قسمت دوم آن گرفت و دنباله انیمیشن در سال ۱۹۹۹ روانه بازار شد و انصافا از معدود دنباله‌های انیمیشن بود که ادامه‌ای قابل دفاع و ارزشمند محسوب می‌شد. وحالا با گذشت ۱۱ سال از قسمت دوم، قسمت سوم این مجموعه، تابستان امسال روانه اکران خواهد شد و ما باز هم شاهد ماجراجویی‌های اسباب بازی‌های دوست داشتنی و خوش‌سیرت خواهیم بود.

▪ در خلاصه داستان فیلم چنین آمده است: وودی(تام هنکس)، باز(تیم آلن) و دار و دسته اسباب‌بازی‌ها برگشته‌اند. آن هم هنگامی که صاحب آنها، اندی تبدیل به پسر بزرگی شده که خود را برای رفتن به کالج آماده می‌کند و اسباب بازی‌های باوفای اندی نگران آینده خودشان هستند. اندی قصد دارد که اسباب بازی‌ها را در اتاق زیر شیروانی قرار دهد،اما مادرش بر حسب اتفاق آنها را دور می‌اندازد و آنها توسط شرکتی، به بخش مراقبت‌های روزانه سانی ساید اهدا می‌شوند. جایی که اسباب‌بازی‌ها چهره‌هایی جدید مانند یک خرس صورتی،یک عروسک باربی و یک عروسک خوش تیپ به نام کن را ملاقات می‌کنند.

قسمت سوم البته کلا از عوامل متفاوتی بهره برده،در حالی‌که نام جان لستر همچنان به عنوان مشاور پروژه دیده می‌شود و مثل همیشه تام هنکس و تیم آلن به جای دو شخصیت اصلی داستان،وودی گاوچران و باز آدم فضایی صداپیشگی کرده‌اند.

کمپانی پیکسار در اعلامیه‌ای تضمین کرده که قسمت سوم چه از لحاظ میزان فروش و چه از لحاظ ارضای مخاطبانش در رتبه‌ای بالاتر از دو قسمت پیشین قرار خواهد گرفت. باید صبر کرد و دید آیا این قسمت مجموعه نیز به قوت و ظرافت آثار پیشین خواهد بود یا خیر.

● شوالیه و روز: آقا و خانم اسمیت در کالبدی جدید

«شوالیه و روز»، نام اثر جدید جیمز منگولد،کارگردان نام آشنای آمریکایی است که از چهارم تیرماه اکران عمومی خواهد شد. ساخت دو اثر نسبتا قابل قبول-«دختر از هم گسیخته» و«کیت و لئوپولد»- و بعد‌ها آثار بسیار خوب-«سه دقیقه به یوما»،«هویت» و « روی خط راه برو‌»-باعث شد که نام منگولد هم به لیست کارگردان‌های کنجکاوی‌برانگیز دهه وارد شود. با مقایسه تطبیقی همین پنج اثر و همچنین مقایسه ژانر این آثار،حتما به این نکته پی خواهید برد که منگولد کارگردان تجربه‌گرا و آوانگاردی است از معدود کارگردانان سینمای آمریکا که در هر ژانری، اثری متفاوت از خود به جا گذاشته.

«کیت و لئوپولد» را در زمینه کمدی ساخت و موفق شد، «دختر از هم گسیخته» یک فیلم آسیب‌شناسانه اجتماعی بود،«هویت» یک درام جنایی پرکشش،«سه و ده دقیقه به یوما» یک وسترن موفق و «روی خط راه برو» هم درامی بیوگرافیک در مورد زوال یک ستاره موسیقی. «شوالیه و روز» نام اثر جدید منگولد است که علاوه بر کارگردانش نکات جالبی هم دارد که مهم ترین آنها حضور دو ستاره سالیان نه چندان دور سینمای آمریکا، تام کروز و کامرون دیاز در نقش زوج محوری داستان است.

به گفته منگولد محوریت این کمدی جاسوسی بر اساس خیانت و غافلگیری است و تعلیقی اساسی برای ساخت اکشنی جذاب.

▪ در خلاصه داستان فیلم آمده: میلر(کروز) یک مامور مخفی است که روزی اتفاقی سر یک قرار ناخوشایند با زنی شکست خورده در روابط عاطفی‌اش به نام جون هونز(کامرون دیاز) می‌رود و او را ناچارا وارد یک سفر کمدی مرگبار، برای محافظت از یک باطری قدرتمند می‌کند.

اما همه چیز وقتی چندین برابر پیچیده می‌شود که روسای پیشین سازمان جاسوسی که میلر برایشان کار می‌کرده، با جون تماس می‌گیرند و ادعا می‌کنند که میلر از هفته گذشته درگیر یک بیماری روانی شده و همان کسی نیست که ادعا می‌کند...

باید منتظر ماند و دید آیا منگولد با این ستاره‌های کم فروغ و داستانی که تا حدودی به« آقا و خانم اسمیت» تنه می‌زند، خواهد توانست موفقیت چند اثر متاخرش را به‌دست آورد یا خیر.

امیررضا تجویدی