اهمیت حفظ دندان‌های شیری

مرواریدهای سفید و زیبایی که برای اولین بار در ۶ماهگی در لثه پایین نوزاد ظاهر می‌شوند، دندان‌های شیری هستند که رویش آنها یکی پس از دیگری تا دو سالگی ادامه می‌یابد و این دندان‌ها …

مرواریدهای سفید و زیبایی که برای اولین بار در ۶ماهگی در لثه پایین نوزاد ظاهر می‌شوند، دندان‌های شیری هستند که رویش آنها یکی پس از دیگری تا دو سالگی ادامه می‌یابد و این دندان‌ها باید تا زمان رویش دندان‌های دایمی جایگزین در دهان کودک باقی نماند و عملکرد مناسب خودشان را داشته باشند.

اما متاسفانه بسیاری از کودکان این دندان‌ها را بسیار زودتر از موعدی که باید به‌ طور طبیعی بیفتند، از دست می‌دهند. مهم‌ترین علت از دست دادن زودهنگام دندان‌ها، پوسیدگی آنها است که به دلیل عدم توجه والدین و عدم مراجعه برای انجام معاینات منظم توسط دندان‌پزشک برای کشف پوسیدگی‌های اولیه و انجام درمان‌های لازم است. بنابراین ضایعات وسعت پیدا کرده و برای کودک ایجاد درد و ناراحتی می‌کنند. بسیاری از والدین با تصور اینکه دندان‌های شیری دندان‌های موقتی هستند آنها را محکوم به فنا می‌دانند و هیچ‌گونه مراقبتی را برای آنها لازم نمی‌دانند و حتی وجود پوسیدگی قابل‌تشخیص، آنقدر صبر می‌کنند تا دندان درد بگیرد و کودک قادر به تحمل آن نباشد و بعد برای کشیدن آن به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند.

حال آنکه اگر والدین با اهمیت این دندان‌های موقتی آشنا باشند، در حفظ و نگهداری آنها تلاش بیشتری خواهند کرد. ایجاد پوسیدگی در دندان‌های کودک علاوه بر درد و ناراحتی که در پی دارد، ممکن است به دلیل عفونت احتمالی، به دندان‌های دایمی زیرین خود آسیب برساند و در تکامل آنها اختلال ایجاد کند. علاوه بر این جویدن و تغذیه کودک که در سنین رشد بسیار حیاتی و لازم است، مختل خواهد شد و ممکن است کودک دچار سوء تغذیه شود. از طرفی نداشتن دندان‌های قدامی کودک می‌تواند در تکلم او اختلال ایجاد کند زیرا تلفظ بسیاری از حروف با برخورد زبان به دندان‌های قدامی شکل می‌گیرد و نبودن این دندان‌ها باعث اشکال در تلفظ کودک خواهد شد که گاهی به صورت عادتی در او باقی می‌ماند. نبود این دندان‌ها همچنین می‌تواند زیبایی و اعتماد به نفس کودک را سلب و او را بین همسالانش انگشت‌نما کند. مهم‌تر از همه اینکه جوانه دندان‌های دایمی زیر دندان‌های شیری قرار دارند و هرگاه زمان رویش آنها فرا برسد، ریشه دندان‌های شیری تحلیل می‌رود، لق می‌شوند و دندان‌های اصلی جایگزین آنها خواهد شد.

اگر یک دندان شیری قبل از موعد مقرر از دهان خارج شود، فضای مربوط به آن به وسیله سایر دندان‌ها اشغال می‌شود. در نتیجه برای دندان دایمی جایگزین، جایی برای رویش باقی نمی‌ماند که این مساله باعث نهفته ماندن آن دندان دایمی یا به هم ریختگی کل دندان‌ها می‌شود. یعنی نیاز به یک درمان ارتودنسی پرهزینه در آینده!

بنابراین توصیه می‌کنیم والدین در حفظ و نگهداری دندان‌های شیری با ارتقای بهداشت دهان کودکان، از ایجاد پوسیدگی پیشگیری کنند.

دکتر احمد جعفری

فوق‌تخصص دندان‌پزشکی کودکان

عضو هیات علمی دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران