آمریکا باز هم به کمک القاعده نیاز دارد

بررسی وضعیت و اقدامات القاعده در سالگرد یازدهم سپتامبر

یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، روزی فراموش ناشدنی در تاریخ دنیا است، نه به این دلیل که عملیات تروریستی بی سابقه ای انجام شد و برج های دوقلوی تجارت جهانی در قلب آمریکا تخریب شد. بلکه به این سبب که این روز، آغازگر روند تازه ای در سیاست استعماری آمریکا بود. حملا ت تروریستی یازدهم سپتامبر، بهترین بهانه را در اختیار دولت جورج دبلیو بوش قرار داد تا با عنوان مبارزه با تروریسم و گسترش امنیت و حقوق بشر در دنیا، به دو کشور عراق و افغانستان حمله کند و کشورهای دیگری را در منطقه خاورمیانه و شرق آسیا تهدید کند و تحت فشار قرار دهد. در شش سال گذشته آمریکا توانسته با توسل به این حربه در بسیاری از مناطق استراتژیک، پایگاه تاسیس کند، به کشورهای مختلف اسلحه بفروشد و به نام سیستم دفاع موشکی، در کشورهای مختلف اروپا و آسیا حضور نظامی پیدا کند و احتمالا اقدامات جاسوسی انجام دهد. اینها یک روی ماجراست. قسمت دیگر ماجرا، افزایش بی نظیر ناامنی در کشورهای مختلف دنیا است. از بمب گذاری و عملیات تروریستی هر روزه در عراق و ناامنی های مختلف در افغانستان که بگذریم، می توان از اقدامات تروریستی در اروپا نام برد که بعد از جنگ جهانی دوم بی نظیر بوده است. بمب گذاری در متروی لندن، بمب گذاری ها در اسپانیا، ایتالیا و ... همه به نوعی به شبکه القاعده نسبت داده شده یا توسط گروه هایی انجام شده که از این شبکه الگوبرداری کرده اند.

در ششمین سالگرد یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، هنوز القاعده و رهبر آن اسامه بن لا دن حضوری غیرقابل انکاردر کشورهای مختلف دارند و به اقدامات غیرانسانی خود ادامه می دهند. این گروه از طرفی با برداشت های افراطی و غیر دینی خود از اسلا م، به این دین مقدس رحمانی آسیب وارد می کنند و از سویی دیگر ناامنی را در سراسر دنیا گسترش می دهند. در شش سال گذشته آمریکا علی رغم ادعاهای بسیار خود از متلا شی کردن این گروه ناتوان بوده است. بعضی صاحب نظران عقیده دارند آمریکا نه تنها در پیدایش این گروه و زیر مجموعه هایش همچون طالبان، نقش اصلی را داشته بلکه به وجود این گروه در دنیای امروز احتیاج دارد تا دیپلماسی موردنظر خود را به تمام جهان دیکته کند و بر همین اساس فقط نقش مبارزه با القاعده را بازی می کند. با این حال، چه آمریکا نخواهد القاعده را از میان بردارد و چه از این کار ناتوان باشد از هر دو می توان این نتیجه را گرفت که دنیا برای نجات از تروریسم نباید به اقدامات آمریکا دلخوش کند. برای همه واضح است که هدف آمریکا از مبارزه با تروریسم در وهله اول منافع سیاسی و اقتصادی این کشور است اما بعضی کشورها امیدوارند منافع آنها هم در راستای منافع آمریکا باشد تا از اقدامات آمریکا، منافعی هم نصیب آنها شود ولی در عمل، آنچه تا امروز نصیب کشورهای مختلف شده، چیز دیگری است.

طی هفته های اخیر با نزدیک شدن سالگرد ۱۱ سپتامبر به نظر می رسد القاعده یکبار دیگر اقدامات خود را گسترش داده است. این گروه وزیر مجموعه هایش یک بار دیگر واقعیت لزوم عدم اتکای دنیا به آمریکا را به همه مردم و سیاستمردان تذکر دادند.

● ظهور دوباره بن‌لادن

آخرین نوار ویدئویی اسامه بن لادن در اکتبر ۲۰۰۴ (مهر ماه ۸۳) منتشر شده بود و از آن تاریخ هیچ اطلاع درستی از او در دست نبود. اگرچه بارها از حضور او در مناطقی چون مرز افغانستان و پاکستان، احتمال کشته شدن او در حملات هوایی، بیماری های مختلف او و احتمال مرگش بر اثر بیماری سرطان سخن گفته شده بود، اما واقعیت این بود که سازمان های امنیتی آمریکا و کشورهای متحدش، هیچ اطلاع دقیقی از وی نداشتند اما چون از آن طرف هم خبری از بن لادن وجود نداشت احتمال مرگ او قوت گرفته بود.

جمعه گذشته در آستانه ۱۱ سپتامبر بالاخره فیلمی ویدئویی از اسامه بن لادن منتشر شد. تحلیل گران آمریکایی گفته اند که این فیلم ویدئویی را مورد بررسی قرار داده اند و تقریبا مطمئن هستند که صدا و تصویر پخش شده در آن متعلق به خود بن لادن است. آنها معتقدند این فیلم اخیرا ضبط شده است. بخش کوتاهی از این فیلم ۳۰ دقیقه ای بعد از ظهر جمعه از شبکه الجزیره پخش شد که در آن به نظر می رسد بن لادن پشت میزی نشسته است، درحالی که پیراهن سفید و عبایی کرم رنگ به تن دارد، ریش او تیره تر و کوتاه تر از فیلم قبلی (مربوط به سال ۲۰۰۴) است. در پایان تصویر به زبان انگلیسی نوشته شده است: پیامی از شیخ اسامه بن لادن به مردم آمریکا.

براساس متن پیاده شده فیلم که رسانه های آمریکا به آن دست یافته اند، بن لادن آمریکا رابه طور مستقیم تهدید نمی کند و مستقیما خواستار حمله به این کشور نمی شود اما به مردم آمریکا می گوید که آنها در تلاش خود برای قانع کردن دولت بوش به توقف جنگ در عراق شکست خورده اند.

بر اساس متنی که شبکه ABC منتشر کرده، وی به مردم آمریکا می گوید: این یکی از بزرگترین اشتباهات شما بود که از کسانی که این جنگ را راه انداختند نه حساب خواستید و نه مجازاتشان کردید. به بوش اجازه دادید دور اول (ریاست جمهوری) را کامل کند و عجیب تر این که او را برای بار دوم انتخاب کردید که آشکارا از طرف شما اجازه یافت... به قتل مردم، در عراق و افغانستان ادامه دهد.

از آنجا که در متن بن لا دن به نیکولا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه و وضعیت سومالی اشاره شده مشخص است که این ویدئو به تازگی ضبط شده است.

جورج دبیلو بوش رئیس جمهور آمریکا که در زمان انتشار پیام بن لا دن، تازه از سفر سرزده به عراق فارغ شده و به استرالیا رفته بود، در واکنش به آن گفت که اظهارات بن لادن در مورد جنگ عراق نشان دهنده اهداف دراز مدت القاعده در عراق و جهان خطرناکی است که در آن زندگی می کنیم. بوش گفت: عراق جزیی از جنگ علیه افراطی گری است و اگر القاعده به آن اشاره می کند، به این خاطر است که می خواهد به هدف خود که خروج ما از عراق است، برسد.

تام کیسی معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم درباره اظهارات بن لا دن گفت: فکر نمی کنم چیزی باشد که او بتواند بگوید یا انجام دهد که از عزم، یا همراهان بین المللی مان برای مقابله با افراطی گری کم کند.

با این حال مایکل هیدین رئیس سازمان اطلا عات مرکزی آمریکا در یک سخنرانی در جمعه گذشته در شورای روابط خارجی در نیویورک اخطار داد که القاعده درحال توطئه چینی برای حملا ت تازه به آمریکا است. وی گفت: تحلیل گران ما با اطمینان زیادی ارزیابی می کنند که رهبری مرکزی القاعده در حال برنامه ریزی برای توطئه ای با تاثیر شدید علیه خاک آمریکاست.

سنای آمریکا سه ماه قبل جایزه ای را که برای دستگیری یا مرگ اسامه بن لا دن تعیین کرده بود از ۲۵ میلیون دلا ر به ۵۰ میلیون دلا ر افزایش داد.

● القاعده در الجزایر

طی چند روز اخیر دو بمب گذاری انتحاری که دست کم باعث قتل ۵۰ نفر شد درالجزایر اتفاق افتاد که شاخه ای از القاعده مسوولیت آن را به عهده گرفت.

پنجشنبه گذشته اولین بمب گذاری در شهر باتنا و در میان مردمی منفجر شد که منتظر بازدید عبدالعزیز بوتفلیقه رئیس جمهور بودند. در این انفجار دست کم ۱۵ نفر کشته و بیش از ۷۵ نفر مجروح شدند. انفجار بعدی دو روز پس از آن در پایگاه نیروی دریایی در شهر دلس اتفاق افتاد که موجب کشته شدن دست کم ۲۸ نفر و مجروح شدن ۶۰ نفر دیگر شد که اکثریت قربانیان، ماموران گارد ساحلی الجزایر بودند. این انفجارها ادامه عملیات تروریستی در ماه های ژوئیه و آوریل بود.

در ژوئیه گذشته یک اتومبیل بمب گذاری شده در شهرک بویره در ۱۲۰ کیلومتری شرق الجزیره دست کم ۸ نفر کشته شدند. پیش از آن هم در آوریل گذشته دو انفجار شدید در مرکز شهر الجزیره به کشته شدن بیش از سی نفر و زخمی شدن بیش از ۲۰۰ نفر منجر شده بود.

مسوولیت تمام این اقدامات تروریستی را یک گروه سلفی که خود را «القاعده در مغرب اسلا می» می خواند، برعهده گرفته است. این گروه در سال ۱۹۹۸ و پس از آن ایجاد شد که جمعی از اعضای گروه مسلح اسلا می به دلیل موافقت رهبری آن با عفو عمومی دولت، از این گروه جدا شد و نام گروه سلفی وعظ و مبارزه (GSPC) را بر خود نهاد. در سال ۲۰۰۳ یکی از فرماندهان سابق گروه مسلح اسلا می رهبری GSPC را برعهده گرفت و متعهد شد که به مبارزه مسلحانه برای استقرارحکومتی مبتنی بر آرای این گروه در الجزایر و سایر کشورهای منطقه شمال آفریقا ادامه دهد. در دسامبر سال ۲۰۰۶، ایمن الظواهری از رهبران شبکه القاعده، پیوند مبارک GSPC با القاعده را اعلا م داشت ودر ژانویه ۲۰۰۷ رهبران این گروه الجزایری نام «القاعده مغرب» را برخود نهادند. حجم عملیات تروریستی این گروه پس از پیوند مبارک مورد ادعا، به شدت افزایش یافته است و به نظر می رسد دولت فعلی الجزایر را به مرور با بحرانی دامنه دارتر روبرو می کند.

● القاعده از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷

می توان ادعا کرد که شبکه القاعده در شش سال گذشته توانسته بااستفاده از فضا سازی های آمریکا به شناسایی نیروهای همفکر خود در کشورهای مختلف و اشاعه تفکرات منحط و نادرست خود و در نتیجه اقدامات تروریستی اش اقدام کند. این شبکه بیش از آن که از دشمنی آمریکا زیان دیده باشد، سود کرده است. همچنان که سیاستمداران آمریکا هم بیش از آن که از این شبکه دچار خسارت شده باشند، از حضور و اقدامات آنها سود برده و نظرات و سیاست های خود را به دولت ها و ملت های دنیا تحمیل کرده اند. در واقع این دو گروه ظاهرا متخاصم دوروی سکه ای هستند که حضور، تاثیرگذاری و موجودیت خود را در دشمنی طرف مقابل می بینند، نه حذف آن! بر همین اساس هم این دو گروه از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷ با هم دشمنی داشته ولی این دشمنی هرگز به نابودی القاعده منجر نشده است. شاید بتوان گفت که حتی گسترش القاعده هم در راستای همین منفعت جویی آمریکایی ها باشد که از ناامنی در آسیا ، آفریقا و اروپا از چند جهت سود می برد: مشکلا ت داخلی اش را کمرنگ می کند، صنایع اسلحه سازی اش را به سود بیشتری می رساند، حضور نظامی در بیشتر مناطق دنیا دارد و بازارهای اقتصادی دنیا را کنترل می کند و در دست می گیرد.

شاید مشکلا ت آمریکا در عراق و افغانستان یک حمله تروریستی دیگر در خاک آمریکا همچون یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ را برای دولتمردان آمریکایی لا زم کرده است، با چنین تحلیلی می توان گفت که بعید نیست پیش بینی رئیس سازمان اطلا عات مرکزی آمریکا به وقوع بپیوندد. سیاستمردان آمریکایی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور بیش از پیش به کمک های القاعده نیاز دارند، همانطور که جورج دبلیوبوش برای پیروزی وانتخاب در دور دوم ریاست جمهوری اش از انتشار نوار ویدیوئی بن لادن، کمال استفاده را کرد!

نویسنده : محمدحسین روانبخش