زهره

بازگشت به زهره با وسپر چه اتفاقی برای زهره افتاد که چنین شرایط خصمانه ای در برابر هر نوع شکلی از حیات در پیش گرفته است

بازگشت به زهره با "وسپر" چه اتفاقی برای زهره افتاد که چنین شرایط خصمانه ای در برابر هر نوع شکلی از حیات در پیش گرفته است؟ برای پاسخ به این پرسش در حال حاضر ناسا بر روی فضا پیمایی به نام وسپر کار می کند ... آذین زنگویی این فضپیما که در مارچ ۲۰۱۵ در مدار زهره قرار می گیرد، مجهز به ابزاری است که جو این سیاره را در طی دو سال مورد بررسی قرار می دهد.

سیاره زهره تقریبا هم اندازه زمین است و به همین دلیل به خواهر دوقلوی زمین معروف است. نسبت به زمین، زهره حدودا ۳۰% به خورشید نزدیک تر است و در آغاز عصر فضا دانشمندان معتقد بودند که جو ابری این سیاره احتمالا جنگلی با شرایط فراوان زیست محیطی را از دید ما پنهان کرده است. هرچند هنگامی که در سال ۱۹۶۰ ماهواره های امریکایی وروسی زهره را دیدند، روشن شد که این سیاره توانایی حمایت و حفظ شرایط زیستی را ندارد. فضا پیما، شرایط زهره را مانند بیابان داغی توصیف کرد که سطح بدون آب آن تحت فشار جوی تقریبا ۱۰۰ برابر فشار وارد بر زمین قرار گرفته است.

ابرهای موجود در آن دارای قطرات اسید سولفوریک هستند و درجه حرارت آن ۸۰۰ درجه فارنهایت است که برای ذوب قلع هم کافی است. تحت چنین شرایطی هر شکلی از حیات می سوزد و از بین می رود. با این حال، ممکن است زمین و زهره در زمان کوتاهی بعد از تشکیل دارای شرایط یکسانی بوده باشند. چین گوردون مدیر تحقیق این ماموریت پیشنهادی در مرکز فضایی گودارد ناسا می گوید: "حل این معما به کمک ماموریت وسپر می تواند پاسخی برای این باشد که چرا این دو سیاره، زهره و زمین، با این که تحت شرایط تقریبا یکسانی بوجود آمده اند، در حال حاضر دارای تفاوت های زیادی هستند." تصویری سه بعدی از زهره که با کمک داده های فضاپیمای ماژلان تهیه شده است. وسپر ترجمه لاتین "ستاره شامگاهی" یا همان زهره است.

این ماموریت ناسا برای شناخت مواد تشکیل دهنده جو این سیاره و چگونگی تغییراین جو است. درک این مطلب راهی برای کمک به دانشمندان در دانستن این موضوع است که چگونه جایی که می توانست بهشت باشد تبدیل به جهنمی سوزان شد. طرح پیشنهادی وسپر در میان طرح های بی شماری در پاسخ به طرح اکتشافی ناسا در اپریل ۲۰۰۶ بود. ناسا از میان این طرح ها، سه طرح از جمله وسپر را انتخاب کرد. به عنوان یک ماموریت جدید، گروه وسپر، ۱.۲ ملیون دلار برای پیشبرد این طرح دریافت خواهند کرد. در صورت ادامه این طرح، وسپر بایستی ماموریتش را که شامل بایگانی و تحلیل داده ها است، با مبلغ کمتر از ۴۲۵ ملیون دلار کامل کند. پروژه وسپردر صورت تصویب، زهره را برای دو روز مورد بررسی قرار می دهد. هر روز زهره معادل ۲۴۳ روز زمین است.

زهره به قدری آهسته می چرخد که روز آن از سالش طولانی تر است (هر یک سال زهره برابر ۲۲۴.۷ روز زمین است).

▪ ماموریت وسپر شامل موارد زیر است:

چگونگی تکامل جوی زهره از آغاز پیدایش (مشابه با زمین) تا کنون (متناقض با زمین). پاسخ به این پرسش به آگاهی از تغییرات آب و هوای زمین نیز کمک می کند. اگرچه زهره به آهستگی می چرخد، ابرهایی که آن را می پوشانند با سرعت ۲۰۰ مایل در ساعت حرکت می کنند. به این مسئله "چرخش بیش از حد" می گوییم که دانشمندان علاقه مند به شناسایی عامل ایجاد آن هستند.

این ابرهای در حال چرخش گردبادهایی را ایجاد می کنند که مانند طوفان های توامی هستند که پهلو به پهلو در هر قطب وجود دارند. دانشمندان علاقه مند به دانستن مسائلی از این قبیل هستند که چرا و تحت چه شرایطی این طوفان ها ایجاد می شوند و آیا واکنش های شیمیایی مشابه با واکنش های شیمیایی که در زمین اتفاق می افتد و سبب تشکیل سوراخ لایه ازون می شود، در زهره هم اتفاق می افتد یا خیر. ماموریت دیگر وسپر بررسی تغییرات طولانی در ترکیبات دی اکسید سولفورموجود در جو زهره و در نتیجه وجود آتشفشان های فعال در زهره است. نمای اولیه ای از فضاپیمای وسپر. تصویر از ناسا بخش عمده ای از جو زهره از دی اکسید کربن تشکیل شده است که انتظار می رود نور خورشید آن را به مونواکسید کربن و اکسیژن تجزیه کند.

این مسئله تا به حال در مقیاس وسیع اتفاق نیفتاده است، در غیر این صورت دانشمندان موفق به رویت آن می شدند. ولی از آنجایی که عامل شیمیایی ناشناخته ای شرایط جوی آن را ثابت نگه می دارد، تاحدودی صحت این مسئله تایید می شود. ماموریت وسپر، تکمیل ماموریت های گذشته و ماموریت های در حال حاضر است؛ مانند فضاپیمای "سریع السیرزهره" آژانس فضایی اروپایی که ۱۱ اپریل ۲۰۰۶ به زهره رسید و به مدت دو روز زهره که معادل ۴۸۶ روز زمین است، آن را بررسی کرد. وسپر در مارچ۲۰۱۵ وارد مدار زهره می شود.

با بررسی جو این سیاره در زمان های متفاوت، دانشمندان می توانند رکورد کامل تری از چگونگی تغییرات جوی آن داشته باشند. اگر پروژه وسپر تصویب شود، مرکز گودارد آن را به مرحله اجرا می گذارد. ناسا بعد از مرور جزئیات این پروژه احتمالا تحقیقات بیشتری انجام خواهد داد. تصمیمات در مورد این که کدام یک از مراحل ماموریت پیشرفت بیشتری داشته اند، درسال آینده اتخاذ می شوند.