نقش شیردهی در سلامت جسم و روان مادر

یکی از مشکلات فکری خانم‌ها به‌خصوص آنها که برای اولین‌بار مادر می‌شوند، روش مادری کردن و چگونگی تربیت فرزند است. تغذیه با شیر مادر، طبیعی‌ترین و موثرترین راه پی بردن به نیاز …

یکی از مشکلات فکری خانم‌ها به‌خصوص آنها که برای اولین‌بار مادر می‌شوند، روش مادری کردن و چگونگی تربیت فرزند است. تغذیه با شیر مادر، طبیعی‌ترین و موثرترین راه پی بردن به نیاز طفل و اطمینان از برآورده‌شدن آن و مهم‌ترین قدم برای یاد گرفتن روش مادری است. مادری کردن خسته‌کننده است ولی تغذیه با شیرمادر برقرارکننده تعادل بین مراقبت کردن و مراقبت گرفتن است.

در حقیقت شیر دادن پلی بین مادر و کودک محسوب می‌شود. تغذیه با شیرمادر به ویژه شب‌ها برای مادران مناسب‌تر از تغذیه کودک با شیر مصنوعی است زیرا نیاز به آماده‌کردن شیر نیست. مسافرت و رفت‌وآمد مادر در این روش تغذیه راحت‌تر است و در اورژانس‌ها و معطلی در ترافیک، مادر نگرانی ندارد زیرا شیر او همیشه و در همه جا در دسترس است. چون مادران هنگام شیر دادن می‌نشینند یا دراز می‌کشند در حقیقت به استراحت اجباری دعوت می‌شوند که این استراحت برای حفظ سلامت آنها لازم است.

تغذیه با شیر مادر آزردگی ناشی از زایمان را برطرف می‌کند و احساسات مثبت مادرانه را جلوه‌گر می‌سازد.

شیرمادر نه تنها در تامین سلامت جسمی و روانی شیرخوار ارزش و اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد، بلکه برای سلامت جسمی و روانی مادری که شیر می‌دهد نیز مهم است.

شیر دادن،‌ آزردگی ناشی از زایمان را برطرف و احساسات مثبت مادرانه را جلوه‌گر می‌کند. رابطه مادر و فرزندی ناشی از شیردهی فرصتی با ارزش و استثنایی است زیرا مادرانی که خود شیر می‌دهند علاوه بر اینکه کمتر به سرطان پستان، استئوپوروز، آرتریت روماتویید و کم‌خونی بعد از زایمان، مبتلا می‌شوند، استرس، افسردگی، خستگی و واپس‌گرایی نیز در آنها کمتر است.

شیر دادن منجر به رفتارهای بهداشتی‌تر مادر می‌شود. به عنوان نمونه او را وادار به ترک سیگار و با افزایش حس تندرستی و مراقبت، وادار به ایجاد محیطی پرنشاط می‌کند که می‌تواند با آرامش بیشتر، درک بهتری از کودک خود داشته باشد و نیازهای او را برآورده کند.

شیر دادن کمک می‌کند تا مادر، مادر بودن را بیاموزد و با نرمی و انعطاف، پاسخگوی نیازهای کودک از قبیل نیازهای او به تغذیه، مراقبت و محبت باشد.

تغذیه با شیرمادر تماس بدنی صمیمی و مطلوبی ایجاد می‌کند. مادر و کودک از لحاظ روانی احساس یکی بودن می‌کنند و علاوه بر رفع نیاز شیرخوار، نیازهای روانی مادر نیز برآورده می‌شود. مادرانی که خود به فرزندان‌شان شیر می‌دهند او را بهتر درک می‌کنند و برای آنها محدویت کمتری قائل می‌شوند. درجه حساس بودن این مادران به نیاز فرزندان‌شان بالاست. این حساسیت به مادر کمک می‌کند که نیازهای شیرخوار را سریع‌تر برآورده کند، رفتار درست را به موقع از خود نشان دهد. نزدیکی و صمیمیت زیاد ناشی از شیر دادن، حس تشخیص و نیروی دریافت سریع‌تر و مطمئن‌تر احساسات و احتیاجات کودک و چگونگی تامین آن را نشان می‌دهد. شیردهی کمک می‌کند تا مادر بودن، آموخته شود و مادر یاد بگیرد که با نرمی و انعطاف‌ پاسخگوی نیازهایی از قبیل محبت و مراقبت باشد و توقعات شخصی را موقتا کنار بگذارد.

دکتر محمداسماعیل مطلق

متخصص کودکان ، دانشیار دانشگاه جندی شاپور اهواز

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس