هنری قدیمی اما علمی جدید

سخنرانی پاول ساموئلسون در مراسم اعطای جایزه نوبل

دریافت این جایزه، رویای هر دانشمندی است و اینک برای من به وقوع پیوسته است. جایزه نوبل تنها به علوم دشوار، ادبیات و صلح اعطا می‌شود.

حال تصور کنید که چگونه موضوع مورد پژوهش من در اقتصاد - یکی از قدیمی‌ترین هنرها و یکی از جدیدترین علوم - افتخار دریافت جایزه آلفرد نوبل را در رشته اقتصاد پیدا کرده است. همچنین باید از بنیاد نوبل تشکر کنم که به تحقیق بنده این اجازه را داد تا در جشن سالانه این بنیاد معرفی شود.

جایزه نوبل اقتصاد سال گذشته، مسیری را پایه گذاشت که ادامه آن سخت یا شاید غیرممکن است. طبق قانون بازده نزولی استرن، همواره می‌توان انتظار چنین چیزی را داشت. پروفسور فریش (Frisch) و پروفسور تینبرگن (Tinbergen) نمونه‌ای از کسانی هستند که به سختی می‌توان راهشان را ادامه داد. اما من تمام عمرم را صرف پیگیری کارهای این دانشمندان و مشاوران بزرگ کرده‌ام.

اکنون باید قسمت تشکرهای صحبت خود را به اتمام برسانم. همه ما هم اکنون شنیدیم که پروفسور تیسلیوس(Tiselius) گفت که نمی‌تواند راه دریافت جایزه نوبل را به کسی نشان دهد. اما من می‌توانم. بسیار ساده است.

اولین چیزی که شما نیاز دارید، داشتن معلمان بزرگ است. از آنجا که اقتصاددانان زیادی در این جمع حاضر هستند، بگذارید چند اسم را نام ببرم که من شانس این را داشته‌ام که آنها معلمم باشند. اگر شما جیکوب وینر، فرانک نایت و پاول داگلاس را به عنوان معلم خود داشته باشید و پس از آنها هم این شانس را داشته باشید که از جوزف شومپیتر، واسیلی لئون-تیف، گاتفیلد هاربلر و آلوین هنسن یاد بگیرید، آنگاه قسمت بزرگی از مشکل شما در راه دریافت جایزه نوبل حل شده است.

دومین عامل مهم، داشتن شانس کار با همکاران، دستیاران پژوهشی بزرگ است. اگر شما فرصت کار با افرادی همچون لوید متزلر، رابرت سولو و جیمز توبین را پیدا کنید، آن‌گاه دومین شرط لازم را دارا هستید، اما هنوز شرط کافی را ندارید.

سومین شرط لازم داشتن دانشجویان بزرگ است. اگر بخواهم همه دانشجویان «ام‌آی‌تی» را نام ببرم وقت زیادی لازم است. اما اجازه دهید تنها سه نمونه از دانشجویان را بر اساس حروف اول اسمشان نام ببرم. لاورنس کلین، رابرت ماندل و جوزف استیگلیتز. تا اینجا فقط سه پنجم مسیر را طی کرده‌ایم.

چهارمین شرط لازم و یکی از مهم‌ترین شروط از دیدگاه علمی این است که آثار اساتید بزرگ را بخوانید. در این قسمت می‌توانم به آثار اساتیدی همچون برتیل اوهلین، گونار میردال، اریک لوندبرگ، اینگوار اسونیلسون و البته گوستاو کسل، اریک لیندال و البته کنات ویکسل اشاره کنم.

تا حالا چهار شرط از پنج شرط برای موفقیت علمی برشمرده شده‌اند. برای اینکه کمتر وقتتان را بگیرم اجازه دهید که شرط کافی موفقیت را به شما معرفی کنم. آخرین عامل، خوش‌شانسی است.

در پایان می‌خواهم به این نکته اشاره کنم که با اعطای این افتخار به بنده از سوی آکادمی علوم سلطنتی، در حقیقت از همه کسانی که در موضوع مورد پژوهش من کار کرده‌اند، تقدیر به عمل آمده ‌است.

● سخنرانی پاول ساموئلسون در مراسم نوبل برای دانشجویان

من امشب اینجا هستم تا پاسخ اظهار محبت‌های گرم شما را بدهم. از آنجا که من کمی به حضور در کمیته‌ها حساسیت دارم و کمی حواس‌پرت هستم، برگزارکنندگان تصمیم گرفتند بدون حضور من سخنران را انتخاب کنند و آنها این وظیفه را بر گردن من گذاشتند. با این وجود امیدوارم از اینکه مجبورید به سخنرانی یک اقتصاددان گوش کنید، خیلی ناراحت نباشید، حتی اگر این امکان وجود دارد که با کمال تاسف او در خلال صحبتش در مورد برتری نسبی‌اش دروغ بگوید. از آن‌ جهت می‌گویم با تاسف که تنها یک قانون در علم سخنرانی وجود دارد و آن مانند قانون گرشام است که سخنران بد سخنران خوب را از دور خارج می‌کند.

من از طرف همکارانم از شما دانشجویان به خاطر شرکت در این مراسم تشکر می‌کنم. شما نسلی هستید که ما برایش کار می‌کنیم. من به شما اطمینان می‌دهم که ما به شما باارزش‌ترین هدیه ممکن را می‌دهیم و آن تعداد بی‌شماری مسائل نشده است.

در پایان می‌خواهم اجازه داشته ‌باشم تا برخلاف روال عادی شاد این جشن‌ها، نکته‌ای را در رابطه با حسرت و افسوس بیان کنم. من با شما از طریق ذهنم سخن می‌گویم. اگر الکساندر سولژنیتسین (Alexander Solzhenitsyn) اینجا بود و می‌توانست از دریچه قلبش با شما سخن بگوید، برای همه ما، همه نوع بشر و هر کشوری که که در زیر نور آفتاب وجود دارد، آرزوی حرکت به سوی بهتر شدن، می‌کرد. روح او امشب و در این جشن با ما است. متشکرم.