دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

روایت دهها سال سركوب


سه استان «تاراتیوات» , «یالا» و «پتانی» در جنوب تایلند عمده ترین منطقه مسلمان نشین آن كشور را تشكیل می دهند

مسلمانان جنوب تایلند معتقدند به لحاظ تاریخی مستقل بوده و توسط حكام مسلمان محلی اداره می شده اند. كما اینكه آثاری از كاخهای حكام محلی در استان تپانی بر جای مانده است. در همین ارتباط، گرایش های استقلال خواهی در اقشاری از مسلمانان تایلند همواره وجود داشته است وطی دهه های گذشته سازمانها و تشكیلاتی، مخفیانه در این زمینه فعالیت داشته والبته با سركوب دولت مركزی مواجه بوده اند.ظاهراً بعد از حوادث یازدهم سپتامبر، فعالیت سازمانهای افراطی استقلال طلب در جنوب تایلند تشدید شد وحوادث متعددی از حمله مسلمانان مسلح به مراكز پلیس و مراكز مذهبی بودایی در جنوب كشور گزارش شده است. مطبوعات تایلندگزارش داده اند كه طی سال میلادی جاری، حدود یك هزار اقدام تعرض آمیز مسلحانه در جنوب كشور رخ داده است، ۳۵۰نفر به قتل رسیده و بیش از پانصدنفر مجروح شده اند. لذا فضایی از رعب و وحشت درجنوب بروز كرده است و پلیس و ارتش تایلند توجه زایدالوصفی به منظور كنترل اوضاع در آن منطقه بذل كرده اند كه شیوه حضور آنها خود عاملی جهت تشدید رعب و وحشت بوده است.در آوریل گذشته تعدادی از جوانان مسلمان در مسجد تاریخی و قدیمی «كروسه» در جنوب تایلند توسط نظامیان محاصره و قتل عام شدند. قسمت هایی از مسجد تخریب شد و حدود ۱۳۰نفر به قتل رسیدند. دولت ادعا كرد كشته شدگان، افراد لاابالی و اهل شرب خمر و جزو باندهای موادمخدر بوده كه احتمالاً با گروههای افراطی برای تحریك جوانان به كارهای خرابكاری ارتباط داشته اند. مردم مسلمان منطقه این ادعاها را نپذیرفتند و هنوز جوانب آن حادثه وعلت خشونت بیش از حد نظامیان در هاله ای از ابهام باقی مانده است.پس از حادثه تخریب مسجد و كشتار مسلمانان، حضور نظامیان تایلند در استانهای جنوبی تقویت شد. آنها به بهانه مقابله با افراطیون، مردم منطقه را به شدت تحت فشار گذاشته و طی ماههای گذشته، صدها نفر از جوانان را در نقاط مختلف بازداشت كردند.آخرین دستگیری مربوط به شش نفر از جوانانی بود كه داوطلبانه برای حفظ امنیت در شهر كوچك «تاك بای» با نظامیان همكاری می كردند و به اتهام دادن اطلاعات غلط، در آستانه ماه مبارك رمضان بازداشت شدند.مردم مسلمان منطقه كه از بازداشت های بی مورد به ستوه آمده بودند، به حالت اعتراض در مقابل پاسگاه پلیس تجمع كردند و خواستار آزادی فرزندانشان شدند. تعداد جمعیت معترض از ۳۰۰نفر به ۳۰۰۰نفر افزایش یافت. نظامیان برای متفرق كردن آنها دست به خشونت زدند و در اولین دقایق ۶نفر را به قتل رساندند. سپس آنها تظاهركنندگان وحشت زده را محاصره وحدود ۱۳۰۰نفر را بازداشت كردند و دستانشان را بستند. همه آنها در چند كامیون به صورت فشرده جای داده شدند تا به مقر اصلی كه حدود یكصدكیلومتر فاصله داشت، برسند. اما در مقصد معلوم شد كه حدود ۸۰نفر از افراد دستگیر شده، خفه شده و جان باخته اند. این خبر به سرعت در منطقه و سطح كشور وحتی در سطح جهان انتشار یافت و باعث جریحه دار شدن احساسات قاطبه مسلمانان گردید كه چنین حادثه دلخراشی برای همكیشان روزه دارشان رخ داده است. در این حال دولت تایلند ادعا كرد: هیچ قصدی در كار نبوده و این اتفاق ناگوار تصادفاً رخ داده است. «تاكسین شیناوترا» نخست وزیر تایلند با ظاهر شدن در تلویزیون از مسلمانان عذرخواهی، اما تأكید كرد نظامیان مطابق وظیفه عمل كرده اند و كشته شدن افراد را به ضعف جسمانی شان به خاطر روزه داری نسبت داد. لحن نخست وزیر تایلند در توجیه حادثه برای مسلمانان تایلند ناخوشایند بود. لذا تعدادی از شخصیت های سرشناس و نیز سازمانها و تشكیلات اسلامی طی نامه ای به پادشاه تایلند، نخست وزیر را عامل اصلی حوادث جنوب مخصوصاً كشتار اخیر ذكر كردند و خواستار بركناری او شدند.

تحلیل های متفاوتی از علل تشدید درگیریها در جنوب تایلند طی یكسال گذشته ارائه شده وعوامل داخلی و بین المللی متعددی مورد توجه قرار گرفته است. برای مثال، بدبینی زیادی به سیاستهای آمریكا و كشورهای غربی وجود دارد كه برای موجه جلوه دادن حضور نظامی خود در منطقه به اینگونه بحرانها دامن می زنند. دولت تایلند به طور سنتی، كشورهای مسلمان همسایه را در تحریك حركتهای استقلال طلبانه در جنوب مؤثر می داند. اما مسلمانان جنوب تایلند رقابت گروههای سیاسی داخلی آن كشور را در ایجاد ناآرامی درجنوب بی تأثیر نمی دانند.

عكس العمل مسلمانان منطقه

گروههای فعال اجتماعی در كشورهای اندونزی و مالزی به شدت درخصوص قتل عام مسلمانان در جنوب تایلند عكس العمل نشان دادند. از جمله هر روز، گروهی از مسلمانان در مقابل سفارت تایلند در آن دوكشور تجمعات اعتراض آمیزی برگزار كرده اند. یك گروه اسلامی در یكی از استانهای اندونزی كه شمار قابل توجهی تایلندی الاصل زندگی می كنند، تهدید كرد: با قتل آنها از عاملان حادثه تاك بای انتقام خواهدگرفت. اما «سوسیلوبامبانگ یودهیوتو» رئیس جمهوری جدید اندونزی، امنیت تائی های ساكن كشورش را تضمین كرد. بایدخاطرنشان كرد كه دهها هزار تایلندی در مالزی مخصوصاً در استان «كلانتان» زندگی می كنند. علی رغم اینكه مردم استان كلانتان، مذهبی هستند و به پایبندی به احكام اسلامی و شرعی شهرت دارند، اما همواره با تایلندیهای بودایی ساكن در منطقه خود همزیستی مسالمت آمیزی داشته اند. حوادث یك سال گذشته در جنوب تایلند، این نگرانی راایجادكرده كه ممكن است زندگی مسالمت آمیز مسلمانان و بودائیان در منطقه موردمخاطره قرار گیرد.پیشنهادیك دیپلمات مسلمان تایلندی برای حل بحران آقای «سورین پیتسوان» وزیر امور خارجه سابق تایلند خواستار رویكردی جدید برای حل مشكل جنوب تایلند شد. او پیشنهادكردواحدمدیریت غیرنظامی برای كنترل اوضاع تشكیل شود. اوكه معاون دبیركل حزب دموكراتیك تایلند (حزب مخالف) است، گفت: پلیس و نیروهای نظامی تمام توان خود را به كار برده اند، اما هیچ بهبودی در اوضاع سه استان «یالا» ، ناراتیوات و تپانی حاصل نشده است.وی گفت: ایجاد یك ساختار جدید كه بتواند اعتماد و اطمینان مردم را جلب كند، تنها راه حل است. چنین ساختاری باید غیرنظامی، اما از حمایت كامل پلیس و نظامیان برخوردار باشد. او پیشنهادكرد: یكی ازمقامات عالیرتبه وزارت كشور كه قبلاً ریاست مركز منحل شده مدیریت استانهای مرزی را بر عهده داشته ونزدمردم منطقه اعم ازمسلمان و بودایی شناخته شده است، ریاست واحدمدیریت مدنی اداره جنوب را بر عهده گیرد. سورین، مدیریت مدنی را برای برداشتن محیط رعب و وحشت از منطقه جنوب كه هم اكنون تحت حكومت نظامی است، ضروری دانست. پیشنهاد سورین بعد از آن اعلام شد كه پادشاه تایلند از دولت ونخست وزیر خواست رویكردی نرم تر و آرام تر در جهت حل بحران جنوب در پیش گیرند. دراین میان، حزب حاكم تایلند از پیشنهاد سورین تنها به عنوان نقطه نظرات فردی از حزب مخالف یادكرده است.

نقطه نظرات ماهاتیرمحمد و انورابراهیم

ماهاتیر محمد نخست وزیر سابق مالزی پس از حادثه تاك بای از تایلند خواست به سه استان جنوبی خود كه اكثریت جمعیت مسلمانان آنجا ساكن هستند، خودمختاری اعطا كند. اما «تاكسین شیناواترا» نخست وزیر تایلند پیشنهادماهاتیر را غیرسازنده خواند. او گفت: اظهارات ماهاتیر مردم تایلند را ناراحت كرده است. او اضافه كرد: «به هر حال ماهاتیر دیگر در دولت نیست و ما رابطه مستحكم خود رابا دولت مالزی حفظ خواهیم كرد» . ماهاتیر در سخنان خود وضعیت جنوب تایلند را به جنگ اسرائیل و فلسطین تشبیه كرده بود. وزیر دفاع تایلند از اظهارات مداخله جویانه شخصیتهای سایر كشورها درمورد كشورش اظهار ناخرسندی كرد. سخنگوی وزارت خارجه تایلند نیز گفت: سخنان ماهاتیرمحمد به دولت تایلند كمك نمی كند كه بتواند بحران جنوب را حل كند. شایان ذكر است چندین گروه در بانكوك در اعتراض به اظهارات ماهاتیر درمقابل سفارت مالزی تظاهرات كردند. اما «انور ابراهیم» معاون سابق نخست وزیر مالزی، حادثه تاك بای را از زاویه دیگر مورد توجه قرار دادو هشدار داد: جنوب تایلند می تواند به پایگاه افراطی گری اسلامی در منطقه تبدیل شود. او گفت: اگر خشونت ادامه پیدا كند ودولت برای كنترل آن صرفاً از ارتش كمك بگیرد، قهراً این منطقه، پایگاه افراط گری خواهد شد. انور افزود: اعتقاد ندارد دولت تایلند عمداً این فاجعه را خلق كرده است، اما رها كردن اوضاع به دست نظامیان قابل قبول نیست. انور ابراهیم به تایلند توصیه كرد: از مالزی به عنوان رئیس سازمان كنفرانس اسلامی كمك بگیرد و از حاكمیت خود به خاطر گرفتن كمك از مالزی نگران نباشد. او گفت: اگر دولت تایلند در مبارزه با افراط گری اسلامی و تروریسم جدی است، باید از مداخله مالزی در این امر استقبال كند و موضوع را مشكل داخلی خودتلقی نكند. او گفت: شرایط فعلی، زمان مناسبی برای طرح اعطای خودمختاری به جنوب تایلند، آنگونه كه ماهاتیر مطرح كرده است، نیست