شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

نو محافظه كاران در اندیشه فتح دمشق ۱


درست وقتی آشكار شد كه سوریه به طور جدی درصدد برآمده است تا خواست های مقامات آمریكایی مبنی بر لزوم تحكیم امنیت مرزهایش با عراق را برآورده سازد, و حتی در این راه تلاش دارد تا با ارائه پیشنهادهای بی سابقه زمینه را برای صلح با اسرائیل و تأمین نظر مثبت حامیان اروپایی و آمریكایی آن رژیم فراهم سازد

درست وقتی آشكار شد كه سوریه به طور جدی درصدد برآمده است تا خواست های مقامات آمریكایی مبنی بر لزوم تحكیم امنیت مرزهایش با عراق را برآورده سازد، و حتی در این راه تلاش دارد تا با ارائه پیشنهادهای بی سابقه زمینه را برای صلح با اسرائیل و تأمین نظر مثبت حامیان اروپایی و آمریكایی آن رژیم فراهم سازد، نظریه پردازان كلیدی جناح نومحافظه كار درصدد برآمدند تا با طرح درخواست هایی از جورج دبلیو بوش رئیس جمهور آمریكا خواستار انجام اقدامات جدی تر علیه دمشق و احتمالاً پرداختن به گزینه حمله نظامی شوند. تبلیغات رسانه ای پیرامون این قضیه از حدود ده روز پیش صورت تازه ای به خود گرفت. ابتدا سه تن از تحلیلگران وابسته به انجمن دفاع از دموكراسی ها (FDD) كه یك گروه نومحافظه كار با تمایلات بسیار آشكار به حزب حاكم و راستگرای لیكود در اسرائیل محسوب می شود مقاله ای را تحت عنوان «نقش هلاكت بار سوریه در عراق و منطقه» در روزنامه واشینگتن تایمز انتشار دادند.

سپس ویلیام كریستول رئیس بانفوذ پروژه قرن جدید آمریكایی (PNAC) و سردبیر هفته نامه ویكلی استاندارد كه امتیاز آن را روپرت مرداك غول رسانه ای آمریكا و جهان در اختیار دارد سرمقاله یكی از شماره های اخیر خود را تحت عنوان «جدی شدن در قبال سوریه» به همین موضوع اختصاص داد. نگارنده كه همواره از او به عنوان یكی از اصلی ترین عناصر محافظه كار در عرصه سیاست داخلی آمریكا یاد می شود، در پایان مقاله خود اینگونه نتیجه گیری كرده بود كه به رغم تمامی فشارهای موجود بر دوش ارتش و سایر نهادهای نظامی آمریكا در عراق هنوز «گزینه های واقعی برای برخورد با دمشق وجود دارد». وی در ادامه با لحنی بسیار عجیب و زننده ادعا كرده بود: «ما می توانیم تاسیسات نظامی سوریه را بمباران كنیم، ما می توانیم در مواقع لازم از مرز عبور كنیم تا جلوی نفوذ آنها (سوری ها) را بگیریم، ما می توانیم شهر «ابوكمال» در شرق سوریه در چند مایلی مرز عراق را كه به نظر می رسد مركز طراحی و سازماندهی عملیات سوری ها در عراق باشد تصرف كنیم، ما می توانیم پنهانی به اپوزیسیون (مخالفین حكومت) سوریه كمك كنیم یا آشكارا از آنها حمایت به عمل آوریم و...»

روز چهارشنبه (۱۵ دسامبر) روزنامه وال استریت ژورنال در سرمقاله خود كه همواره معیاری برای سنجش آرای نومحافظه كاران در مورد مسائل خاورمیانه محسوب می شود دنباله همین داستان را گرفت و اتهامات جدیدی را علیه حكومت دمشق مطرح كرد: «سوریه به حمایت مادی از گروه های تروریستی كه سربازان آمریكایی را در عراق به قتل می رسانند برخاسته است، ضمن اینكه از عراقی ها می خواهد تا به جریان مقاومت در این كشور بپیوندند.» این سرمقاله تحت عنوان «جدی در قبال سوریه» دولت «بوش» را متهم كرد كه در مقام پاسخگویی به این فتنه گری ها به «ارسال برخی سیگنال های نامتوازن سیاسی و اظهار برخی ژست های ضعیف» بسنده كرده است و در ادامه از آن (دولت) خواست تا لااقل تهدید به حمله نظامی كند: همان طور كه ترك ها با بسیج امكانات خود برای تقابل نظامی با سوری ها در ۱۹۹۸ عملاً دمشق را از حمایت از شورشیان كرد بازداشتند.

در عرض چند ساعت بوش خود شخصاً با لحنی تند به موضع گیری در قبال دمشق پرداخت. وی كه به همراه مهمان خارجی خود سیلویو برلوسكونی نخست وزیر ایتالیا در جمع عكاس ها در كاخ سفید حاضر شده بود در پاسخ به سئوالی پیرامون اتهامات طرح شده از سوی وزیر دفاع عراق درباره حمایت سوریه و ایران از شورش سنی ها به مقامات این دو كشور هشدار داد كه: «مداخله در امور داخلی عراق به نفع آنها نیست.»

از برخی جهات موضع گیری جدید مقامات آمریكایی و نخبگان نومحافظه كار علیه حكومت مركزی سوریه ما را به یاد سناریوی مشابهی می اندازد كه از فردای تهاجم نظامی آمریكا به عراق در مارس ۲۰۰۳ لحظه به لحظه ذهن مقامات دمشق را به خود مشغول كرده بود. در آن زمان واشینگتن به عنوان قدرت بلامنازعی كه هیچ حریفی را یارای منازعه با آن نبود در منطقه جولان می داد و نومحافظه كاران و رئیس پنتاگون دونالد رامسفلد به نظر می رسید كه سرمست از پیروزی راحت در عراق تدارك جنگ دیگری را این بار با سوریه می بینند. آن ها دائماً دمشق را متهم می كردند كه به اعضای ارشد حزب منحله بعث عراق پناه داده و سلاح های كشتارجمعی این كشور را به درون مرزهای خود انتقال داده است.

اما به موازات اوج گیری مقاومت ها در عراق در پائیز ،۲۰۰۳ «كارل روو» دستیار سیاسی ارشد «بوش» به بازها «لقب نومحافظه كاران جنگ طلب آمریكایی» دستور داد كه سقف پروازی خود را كاهش دهند تا مبادا با درگیر شدن در یك ماجراجویی نظامی جدید عملاً انتخاب دوباره رئیس جمهور در رأی گیری ۲۰۰۴ به مخاطره بیفتد. حال كه بوش دوره چهار ساله دیگری را در رأس هرم قدرت آمریكا آغاز كرده است ظاهراً جای هیچ نگرانی درباره پیامدهای سیاسی احتمالی جنگ (با سوریه) وجود ندارد. اما معلوم نیست كه چرا بازها این مقطع را برای جار و جنجال پیرامون سوریه انتخاب كرده اند، به ویژه آنكه می دانیم مقامات واشینگتن- از جمله خود بازها- به اتفاق برنامه هسته ای ایران را چالش استراتژیك بسیار مهمتری برای دولت آمریكا ارزیابی می كنند.

برخلاف اتهاماتی كه ۱۶ ماه پیش علیه سوریه جعل شد، سیل جدید اتهامات به نظر می رسد اساساً بر پایه اظهارات و بیانیه های منتسب به مقامات مجهول الهویه نظامی و اطلاعاتی آمریكا در مقالات مندرج در واشینگتن تایمز و متعاقب آن واشینگتن پست استوار باشد. این دو روزنامه در پایان مقالات منتشره خود اینگونه نتیجه گیری كردند كه سازماندهی، تأمین بار مالی و حتی مدیریت شورش سنی ها در عراق توسط «یك مشت از مقامات ارشد حزب بعث عراق كه در سوریه به فعالیت مشغولند» انجام می شود.