حساسیت پوستی در شیرخواران

اگزمای یا حساسیت پوستی شیرخواران که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می‌شود، بیماری مزمن پوستی در سنین پایین است که حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد کودکان را مبتلا می‌کند و بیشتر در خانواده‌ هایی با پیشینه بیماری‌هایی مانند آسم رینیت آلرژیک و حساسیت غذایی مشاهده می‌شود. وجود ژن‌های خاص و تغییراتی در سیستم ایمنی بدن، فرد را آماده‌این بیماری می‌کند.

اگزمای یا حساسیت پوستی شیرخواران که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می‌شود، بیماری مزمن پوستی در سنین پایین است که حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد کودکان را مبتلا می‌کند و بیشتر در خانواده‌ هایی با پیشینه بیماری‌هایی مانند آسم رینیت آلرژیک و حساسیت غذایی مشاهده می‌شود. وجود ژن‌های خاص و تغییراتی در سیستم ایمنی بدن، فرد را آماده‌این بیماری می‌کند.

حدود نیمی از بیماران در اولین سال تولد دچار علائم می شوند. خارش شبانه و حساسیت پوستی از بارزترین نشانه هاست.

خارش موجب خراش پوستی و التهاب و قرمزی پوست می شود. پاپول های قرمز به صورت برجستگی های پوستی همراه با پوسته ریزی و گاهی ترشحات سروزی در معاینه دیده می شوند.

با مزمن شدن بیماری ضخامت پوستی در ناحیه مبتلا بیشتر شده و حالت زبر و خشن پیدا می کند. پراکندگی ضایعات پوستی در سنین مختلف متفاوت است.

در شیرخواران معمولا صورت، پوست سر و سطح اکستانسور اندام ها مبتلا می شود و اطراف ناحیه تناسلی بدون درگیری می ماند، ولی با افزایش سن در کودک نواحی فلکسور (خم شونده) اندام ها مبتلا می شود.

مواد غذایی مانند شیر گاو، تخم مرغ، آجیل ها، گندم، سویا و ماهی، محرک های استنشاقی، عفونت های باکتریال، خشکی هوا، تعریق زیاد و آلرژن های تماسی مانند الیاف مصنوعی لباس، برخی صابون ها و مواد شوینده می تواند موجب تشدید بیماری شود.

با افزایش سن و شروع بلوغ علائم فروکش کرده و فقط گاهی پس از تماس با محرک ها عود می کند.

تشخیص

برای تشخیص این بیماری، آزمایش اختصاصی و قطعی وجود ندارد، بلکه گاهی از نمونه خون و تست حساسیت پوستی برای یافتن ماده آلرژی زا استفاده می شود، اما اساس تشخیص بیماری از شرح حال بیمار، مزمن بودن سیر بیماری، نوع ضایعات پوستی و محل درگیری تشکیل شده است.

پیشگیری و درمان

حذف ماده آلرژی زای غذایی یا تماسی موثرترین راه کاهش شدت درماتیت آتوپیک است. لباس های نو قبل از استفاده باید مورد شست وشو قرار گیرند. استفاده از کرم ضد آفتاب قبل از برخورد با نور خورشید توصیه می شود، همچنین باید از گرمای زیاد که موجب افزایش تعریق پوست می شود، پرهیز کرد.

داروهای مختلفی برای درمان درماتیت آتوپیک کاربرد دارد که با توجه به شدت بیماری و تشخیص پزشک مصرف می شوند. استفاده از وان آب ولرم، لوسیون ها، شامپوها، صابون ها و پمادهای مرطوب کننده از درمان های اولیه است.

کورتون های موضعی و خوراکی در بهبود درماتیت نقش اساسی دارند، ولی باید توجه داشت که اگر این داروها بیش از اندازه و بدون نظارت پزشک مصرف شود، عوارض قابل توجهی می گذارد و بر مشکلات بیمار می افزاید. آنتی هیستامین ها در کاهش خارش و بهبود خواب بیمار موثر است.

درماتیت آتوپیک بیماری مزمن و عود کننده است و والدین نباید در کوتاه مدت انتظار بهبودی کامل داشته باشند، بلکه باید پیوسته روند درمان را پیگیری کنند.

دکتر حمیدرضا صادقی

متخصص اطفال