هوشیاری در برابر انحرافات تدریجی

هشدار هفته گذشته مقام معظم رهبری در خصوص هوشیاری در برابر امکان بروز انحراف تدریجی در روند انقلاب باب تازه ای را باز کرده که جا دارد از سوی اهل نظر به طور جدی مورد توجه واقع شود

هشدار هفته گذشته مقام معظم رهبری در خصوص هوشیاری در برابر امکان بروز انحراف تدریجی در روند انقلاب باب تازه‌ای را باز کرده که جا دارد از سوی اهل نظر به‌طور جدی مورد توجه واقع شود. انحرافاتی ممکن است زیر پوسته‌ای از مسائل به ظاهر انقلابی و دینی و تحت لوای پیشرفت و ترقی کشور یا برآورده سازی آرمان‌های انقلاب چنان نضج بگیرند که به‌عنوان آفاتی درون ساختاری ،‌نظام را با چالش‌های اساسی روبرو کنند. به راستی چه عوامل و زمینه‌هایی را می‌توان به‌عنوان اسباب و علل پیدایش انحرافات تدریجی در حرکت انقلاب‌اسلامی در نظر آورد؟! این سوالی است که می‌طلبد نخبگان حوزوی و دانشگاهی و تصمیم سازان کشور در حوزه‌های گوناگون به آن بپردازند.

نکته‌ای که جا دارد پیش از هر چیز به آن تاکید شود اینکه با توجه به گذشت ۳۰ سال از عمر انقلاب و برپایی نظام جمهوری اسلامی و پیش رو بودن افق‌های متعالی و همچنین ترسیم ماموریت‌های کلان و حیاتی برای انقلاب رهبری نظام اسلامی بر مبنای دور اندیشی و درایتی که در مشی مدیریتی و رهبری ایشان بوده و هست تلاش دارند تا یک آسیب شناسی عمیق و حلاجی دقیق از توفیقات ، کاستی‌ها ،‌بالقوه‌ها ،‌موانع و چالش‌های پیش روی حرکت نظام چه در گذشته و چه نسبت به حال و آینده صورت پذیرد تا هم نسل‌های جدید و آینده با کمترین معضل ابهام یا تاملی عهده‌دار استمرار حرکت آغاز شده باشند و هم نظام اسلامی در دهه‌های آتی به قله‌های رفیع کارآمدی و اعتلای خود دست و یازده بیشترین خطاب این دغدغه تحسین برانگیز رهبر فرزانه انقلاب به علمای دینی و فقهای عالی‌قدری است که بسیاری از آنها از شاگردان حضرت امام(ره) به‌عنوان طراح و بنیانگذار انقلاب و نظام ولایت فقیه بوده‌اند و اکنون در قید حیات هستند و بایستی به روزآمدسازی و آفت زدایی از همه جوانب این نهضت شکوهمند اسلامی- انقلابی بپردازند. در کنار علمای دین و حوزه‌های علمیه باید توجه نخبگان سیاسی و دانشگاهی را به این قضیه معطوف ساخت تا زمینه‌های هرگونه بن‌بست ،‌انحراف ، چالش و آسیبی را شناسایی و به درمان آنها بپردازند و با خرد جمعی و عقلانیت از یک سو و همگرایی و همسویی همه دستگاه‌های نظام از سوی دیگر مبارزه‌ای فراگیر برای زدودن این موانع و آفات آغاز کنند.

یکی از اقدامات بنیادین و تعیین کننده که می‌تواند د رجهت این دغدغه مهم مدنظر قرار گیرد مدل سازی برای آ‌ینده انقلاب‌اسلامی( در حوزه‌های گوناگون فرهنگی،‌سیاسی ، مناسبات فردی و جمعی، مطلوب‌های افکار عمومی،‌ارزش سازی و هنجارسازی و اقداماتی از این دست) است . همچنین نظامات موجود سیاسی و اجتماعی از قبیل نظام حزبی،‌ نظام رسانه‌ای ،‌نظام آموزشی و... باید تلاش کنند اختلالات ایجاد شده در عرصه‌های مختلف را درمان کنند. مثلا اگر اختلالی در روابط ملت- حاکمیت ایجاد شده و بی‌اعتمادی و بی‌تفاوتی سیاسی در لایه‌هایی از شهروندان رسوخ کرده وظیفه نظام حزبی است که با واسطه گری و نمایندگی مطالبات توده‌های ملت این شکاف را پر کند و یا اگر اشکال مختلفی از فساد و تبعیض و رانت خواری در مناسبات اداری و سیاسی حاکم گشته، این وظیفه نظام رسانه‌ای از یک طرف و نظام قضائی از طرف دیگر است که با قاطعیت عوامل ایجاد کننده فساد را شناسایی و به جامعه معرفی کنند و قانون را بدون اغماض و ملاحظه کاری در حق آنها به اجرا بگذارند. همچنین اگر اشکالی از انحراف در ارزش‌های والای انقلابی و دینی ملت صورت گرفته و دنیاپرستی ، زراندوزی ،‌اشرافی گری ،دور شدن از معنویات و اخلاقیات و ... در جامعه در حال رشد است( که این بالاترین حد انحراف در یک نظام دینی و اسلامی است) بایستی نظامات اخلاقی و آ‌موزشی کشور به میان بیایند و ارزش‌های واقعی و کرامت‌های اصیل انسانی را به‌عنوان الگو به جامعه عرضه کنند . حال باید پرسید آیا نظام‌های اخلاقی، قضائی ،‌آموزشی ،‌حزبی و رسانه‌ای ،‌ظرفیت و توان چنین کارهای بزرگی را دارند؟ آیا اساسا این دغدغه در آنها نهادینه شده است که باید با اختلال‌ها و انحراف‌ها به صورتی فعال و نه سلبی برخورد کرد. متاسفانه یکی از آسیب‌هایی که بسیاری از سیاست‌ها و طراحی‌های ذهنی را در سال‌های پس از انقلاب دچار مشکل کرده این بوده که در حوزه فرهنگ و صیانت از ارزش‌های دینی وانقلابی فقط با رویکرد سلبی به میدان آمده‌ایم . باید بپذیریم جامعه‌ای که در آن اقدامات سلبی غلبه داشته باشد به شدت آسیب‌پذیر است. واقعا باید پرسید تا چه میزان با نگرش‌های اثباتی و طراحی‌های بلند مدت ،‌برای صیانت از فرهنگ اصیل ایرانی - اسلامی گام برداشته‌ایم ؟ قطعا پاسخ این است که اقداماتی شده اما بسیار کمتر از برخوردهای سلبی و اخم کردن‌ها و نفی کردن‌ها و حتی مواجهه‌های فیزیکی بوده است

بنابراین برای اینکه تامل و تعمقی در باب دغدغه‌ و هشدار مقام معظم رهبری نسبت به امکان و خطر بروز انحرافات تدریجی زیر پوسته‌ای از شعارهای انقلابی و اسلامی، لازم است به چند نکته توجه جدی شود:

۱) مقوله فرهنگ و مهندسی فرهنگی در کشور که باید عالمانه و دقیق باشد اس‌الاساس هرگونه آسیب‌شناسی است .

۲) روند پژوهی در تمام لایه‌های پایین و بالای اجتماع ضرورت دارد .(شناسایی روندهای پیدا و پنهان در لایه‌های اجتماعی که به فرهنگ و رویه تبدیل می‌شوند .)

۳) دلایل و زمینه‌های بروز اختلالات در حوزه روابط ملت - حاکمیت،‌پایه‌های مقبولیت عمومی نظام و شکاف‌های نسلی و سیاسی باز شناسی و درمان شوند.

۴) برخوردهای سلبی به حداقل برسد، رویکرد اثباتی با ویژگی حل مشکل و ارائه الگوی بهتر اثربخش‌تر مدنظر قرار گیرد.

۵) هرگونه ناهماهنگی و موازی کاری و حتی خنثی سازی و دفع آثار کارکردی بین نهادهای درون نظام برطرف شود و تناقضات و پارادوکس‌های نظامات گوناگون اجتماعی و سیاسی و تربیتی و آموزشی و رسانه‌ای به حداقل ممکن برسد.

۶) تزریق روح امید و اعتماد به نفس به جامعه جزء اولویت‌های کار رسانه‌ای و تبلیغاتی باشد .

۷) اکثریت قریب به اتفاق مسئولان و مدیران و کارگزاران نظام به‌عنوان راهبران و فعالان خط مقدم حرکت انقلاب‌اسلامی بایستی خود از انسان‌های برگزیده و پاک‌باخته‌ای باشند که کمترین خلل و آسیبی در عمل و گفتار و اندیشه‌های آنان در معرض دید عامه قرار گیرد..