عصای حضرت سلیمان و سیاست آمریکا

” آمریکا دیگر تلاشی برای فرایند صلح خاورمیانه نمی کند و تنها به طور تصادفی واکنش نشان می دهد “

«در داستان حضرت سلیمان آمده است او در حالی که به عصایش تکیه داده بود درگذشت و تا هزار سال هیچ کس متوجه نشد تا اینکه موریانه‌ها چوبدستی را جویدند و پیکر سلیمان به زمین افتاد». سیاست خارجی دولت آمریکا در مورد صلح خاورمیانه نیز همین طور است؛ مدتهاست که مرده است اما به جز فلسطینی‌ها هیچ کس متوجه این موضوع نشده است.

هفته‌نامه تایم در مقاله‌ای با مقدمه فوق در شماره اخیر خود به بررسی سیاست‌ خارجی آمریکا در مسأله اسرائیل و فلسطین پرداخته است و نویسنده این نظر را مطرح کرده است که دولت بوش عملا میانجی‌گری در این زمینه را رها کرده و کاملا تصادفی عمل می‌کند. او معتقد است این مسأله موجب تشدید خشونت‌ها در منطقه شده و چشم‌انداز هرگونه صلحی را از بین می‌برد.

در این مقاله آمده است، آمریکا عملا نقش واسطه بین اسرائیل و فلسطین را کنار گذاشته است و در نتیجه اسرائیل دیگر مانعی در برابر اقداماتش علیه فلسطینیان نمی‌بیند و فلسطینی‌ها نیز به تدریج امید به بهبود شرایط خود از طریق دیپلماسی را از دست داده‌اند؛ آن هم در حالی که ناکامی در فرآیند صلح خاورمیانه به نفع اسرائیل است و نه به نفع فلسطین. اگر وضعیت کنونی ادامه یابد دشمنی بین طرفین به مرحله‌ای غیرقابل بازگشت می‌رسد که هر دو طرف درگیر تبعات خونین آن خواهند شد.

نویسنده می‌افزاید؛ این پرسش برای بسیاری از مقامات فلسطینی مطرح است که چه کسی در دولت بوش مسئول امور فلسطین است؟ سفیر آمریکا در تل‌آویو یا کنسول این کشور در اورشلیم؟ برخی فکر می‌کنند شاید دیوید ولش نماینده وزارت خارجه آمریکا که اغلب به منطقه سفر می‌کنند مسئول اصلی است و برخی دیگر با نگاهی بدبینانه‌تر سیا را مسئول این امر می‌دانند. بعضی هم نقش ژنرال دیتون، مسئول امور امنیتی بین‌ اسرائیل و فلسطین را عمده‌تر می‌دانند. هیچ هماهنگی نیز بین این افراد و نهادها دیده نمی‌شود.

به هر حال این ابهام نشانگر سردرگمی دولت آمریکا در این زمینه است و زمانی که این وضعیت با دهه ۹۰ مقایسه شود که واشنگتن با دقیق‌ترین جزئیات روابط بین اسرائیل و فلسطین را مدیریت می‌کرد، این رها شدگی آشکارتر می‌شود.

نویسنده در ادامه با اشاره به اظهارات بسیاری از مقامات فلسطینی که با او گفت‌وگو کرده‌اند می‌نویسد آنها معتقدند آمریکا دیگر تلاشی برای فرایند صلح‌ خاورمیانه نمی‌کند و تنها به طور تصادفی واکنش نشان می‌دهد به همین دلیل اشتباهات فراوانی را مرتکب می‌شود. از جمله اینکه به جای توجه به این پرسش که چرا فلسطینی‌ها در انتخابات به حماس رأی داده‌اند به تحریم اقتصادی حماس پرداخته است و تصور می‌کند با افزایش فشار بر مردم می‌تواند آنها را به حمایت از محمود عباس وادار کند.

نویسنده می‌افزاید کاندولیزا رایس اخیرا پذیرفته است که آمریکا در عراق دچار اشتباهات فراوانی شده است اما در مورد صلح خاورمیانه هیچ نشانه‌ای از درس گرفتن آمریکا از اشتباهاتش دیده نمی‌شود.

او در پایان نتیجه می‌گیرد، برای سازندگان مقبره سلیمان هزار سال طول کشید تا دریابند که پادشاه مرده است اما دولت بوش زمان زیادی برای تجدیدنظر در سیاست‌هایش در منطقه خاورمیانه ندارد و اگر هر چه زودتر آگاهانه نقشی سازنده را برعهده نگیرد، دولت و مردم منطقه راه‌حل‌های خودشان را در پیش خواهند گرفت که به معنای سال‌های سال آشوب و خشونت است.

سونیا انزابی نژاد