سه شنبه, ۱۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 4 March, 2025
مجله ویستا

سرطان و ناباروری از عوارض این بیماری‌اند


سرطان و ناباروری از عوارض این بیماری‌اند

زایمان زودرس و وزن کم زمان تولد در بروز این ناهنجاری نقش دارند. «عدم نزول بیضه» شایع‌ترین ناهنجاری دستگاه تناسلی خارجی در نوزادان پسر است و وزن پایین در زمان تولد، نارس‌بودن، …

زایمان زودرس و وزن کم زمان تولد در بروز این ناهنجاری نقش دارند. «عدم نزول بیضه» شایع‌ترین ناهنجاری دستگاه تناسلی خارجی در نوزادان پسر است و وزن پایین در زمان تولد، نارس‌بودن، دوقلویی، دفعات زایمان کمتر و بالا بودن سن مادر از عوامل دیگری هستند که در بروز این اختلال نقش دارند...

در دوره جنینی بیضه‌ها داخل شکم و کنار کلیه قرار دارند سپس بر اثر تغییراتی که در اثر رشد شکمی و هورمونی ایجاد می‌شود، از داخل شکم به سمت پایین می‌‌آیند و داخل کیسه بیضه قرار می‌گیرند. درجه حرارت کیسه با درجه حرارت شکم متفاوت است (یک تا دو درجه کمتر از درجه حرارت شکم است). بیضه‌ها باید داخل کیسه قرار بگیرند. در غیر این صورت و در صورت ماندن بیضه‌ها در شکم که درجه حرارت بالاتری دارد اگرچه از نظر ترشح هورمونی اشکالی به وجود نمی‌آید اما به‌تدریج سلول‌های زایا (نطفه‌ساز) ضعیف می‌شوند. ۳ تا ۵ درصد از نوزادان ممکن است به علت فشار داخل شکمی که در دوره جنینی وارد می‌شود، دچار عدم نزول بیضه شوند. معمولا پس از تشخیص این عارضه، بهتر است پس از گذشت ۶ ماه تا یک سال اقدام‌های درمانی انجام شود. اگرچه بین این مدت‌زمان، میان پزشکان اختلاف‌نظر وجود دارد اما معمولا توصیه می‌شود اقدام‌های درمانی بعد از سن یک سالگی انجام شود زیرا رشد جسمی در کودکان زیر یک سال سریع و ممکن است بیضه‌ها در این مدت‌زمان، در جای اصلی خود قرار بگیرند.

از طرف دیگر، در سن یک سالگی به‌طور موقت هورمون‌هایی در بدن کودک ترشح می‌شود که باعث حرکت بیضه‌ها به سمت پایین می‌شود. در ۵۰ درصد موارد این مشکل به صورت طبیعی حل می‌شود. معمولا پس از این دوره اگر مشکل برطرف نشود، قبل از تصمیم برای عمل جراحی، پزشکان با تزریق آمپول محرک به مدت ۳ هفته تلاش می‌کنند بیضه‌ها داخل کیسه قرار بگیرند. در غیر این صورت تصمیم به عمل جراحی گرفته می‌شود. در بیشتر موارد والدین نسبت به این مساله یا حساسیت زیادی دارند یا اینکه از بودن بیضه‌ها داخل کیسه‌ها مطمئن نیستند چراکه گاهی برخی از رفلکس‌ها به‌صورت طبیعی، باعث داخل رفتن بیضه‌ها می‌شوند. بنابراین بهترین توصیه این است که والدین، کودک را هنگام حمام بردن بررسی کنند و در صورتی که کیسه‌های بیضه در جای خود قرار نداشتند، حتما به پزشک مراجعه کنند. اگرچه در شهرهای بزرگ این مشکل در کودکان خیلی زود تشخیص داده می‌شود اما متاسفانه هنوز هم بیمارانی هستند که به دلیل این مشکل در سنین بالا (به دلیل ناباروری یا ابتلا به سرطان) به پزشک مراجعه می‌کنند. بنابراین والدین باید در این زمینه آموزش‌های لازم را دریافت کنند. در مدارس نیز باید با یک برنامه‌ریزی مشخص و دوره‌ای، پزشکان عمومی، کودکان را از این نظر معاینه کنند.

دکتر فرزانه شریفی‌اقدس

متخصص اورولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی