شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
مجله ویستا

دیابت دارید؟ نان چاودار بخورید!


دیابت دارید؟ نان چاودار بخورید!

«همسرم مدتی است به مصرف نان چاودار عادت کرده و هر روز صبحانه خود را با این نان می‌خورد. می‌خواستم بدانم آیا مصرف مداوم این نوع نان برای افراد سالم، ضرری ندارد؟» ...

«همسرم مدتی است به مصرف نان چاودار عادت کرده و هر روز صبحانه خود را با این نان می‌خورد. می‌خواستم بدانم آیا مصرف مداوم این نوع نان برای افراد سالم، ضرری ندارد؟» ...

در پاسخ به این خواننده عزیز باید بگویم چاودار که به گندم سیاه هم شهرت دارد از جمله غلات سازگار با شرایط سخت آب و هوایی است و در مناطقی که گندم کشت نمی‌شود، به راحتی قابل‌کشت است ولی در دنیا از نظر اهمیت، جزو غلات درجه دو محسوب می‌شود. دانه‌های چاودار کوچک‌تر و تیره‌تر از گندم هستند و ترکیب‌های آن هم مانند سایر غلات است. البته با این تفاوت که چربی کمتری دارد. تهیه نان از چاودار در برخی کشورها از جمله ایران در گذشته وجود داشته و هنوز هم در کارگاه‌های نانوایی از مخلوط آن با آرد گندم، نان چاودار با نام روگن تولید می‌شود. ظاهر نان چاودار اندکی متفاوت با نان‌های معمولی است و علت آن هم تیرگی و فشردگی بافتی است که ایجاد می‌کند. با این حال، این نان دارای قابلیت برشی خوبی است و جزو نان‌های خوشمزه و مطبوع طبقه‌بندی می‌شود. میزان املاح نان چاودار اندکی بیشتر از نان‌های معمولی است و وجود پنتوزان بیشتر در چاودار هم باعث تبدیل شدن نان حاصل از آن به یک نان رژیمی شده است. پنتوزان به پلی‌ساکارید غیرنشاسته‌ای در غلات معروف است و نسبت به دیگر پلی‌ساکاریدهای موجود در غلات، در معده، آب زیادتری جذب می‌کند، متورم می‌شود و به این‌ترتیب، نوعی سیری کاذب را برای فرد به‌وجود می‌آورد. البته چاودار به کندی هم تجزیه می‌شود و در نتیجه، بالا رفتن قند خون ناشی از مصرف آن به آرامی صورت می‌گیرد و از این رو، برای بیماران دیابتی نانی مناسب محسوب می‌شود. از تمام اینها که بگذریم، باید بگوییم که پنتوزان موجود در چاودار هم باعث عبور سریع‌تر مواد غذایی از دستگاه گوارش می‌شود و از ماندن غذا در سیستم گوارشی و ایجاد یبوست جلوگیری می‌کند. در نهایت اینکه این عادت جدید همسر شما نه‌تنها بد و مضر نیست، بلکه می‌تواند برای سلامتش مفید هم باشد. ممنوعیت مصرف نان چاودار فقط در مورد افراد مبتلا به سلیاک مطرح است. این افراد قادر به هضم گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار نیستند و باید از آردهای فاقد گلوتن مانند آرد ذرت، برنج، سویا و... استفاده بکنند.

دکتر محمد حجتی

متخصص صنایع غذایی، عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان