پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

۱۶ آذر ۱۳۳۲ ـ یادآوری روز خونین ۱۶ آذر، بی اعتنایی مطلق به خواست ملت و خشونت غیر انسانی دولت


شانزدهم آذرماه ۱۳۳۲ دانشجویان دانشگاه تهران به نشانه اعتراض به تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان، سخنان اهانت آمیز دادستان محکمه نظامی به دکتر مصدق و خشونت رئیس این محکمه …

شانزدهم آذرماه ۱۳۳۲ دانشجویان دانشگاه تهران به نشانه اعتراض به تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان، سخنان اهانت آمیز دادستان محکمه نظامی به دکتر مصدق و خشونت رئیس این محکمه نسبت به او، دیدار ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت آمریکا از ایران و مذاکره با شاه و تشریح جزئیات تازه مبارزه واشنگتن با مسکو که ایران هم باید جزیی از آن می بود، بستن نشریات جز هشتاد نشریه در سراسر کشور، ایجاد جوّ اختناق، ارعاب مخالفان و مخالف گویان و ... کلاسهای درس را تعطیل، نخست در دانشکده علوم و سپس دردانشکده فنی اجتماع کردند که در اینجا به دستور دولت کودتا به گلوله بسته شدند.

در این تیراندازی سه دانشجو کشته، شماری مجروح و همان روز دهها تن نیز دستگیر شدند. سه دانشجوی مقتول مصطفی بزرگ نیا ۲۱ ساله، شریعت رضوی و احمد قندچی بودند. همزمان با دانشگاه تهران در چند دبیرستان پایتخت و منطقه بازار نیز تظاهرات صورت گرفت که جمعی از دانش آموزان دبیرستان ها از جمله دارالفنون هم دستگیر شدند. آیت الله کاشانی پس از اطلاع از تجدید مناسبات با انگلستان، این عمل را یک ننگ تاریخی خوانده و روز تجدید برقراری مناسبات با امپریالیسم را روز عزای ملی اعلام کرده بود. فرماندار نظامی تهران هفدهم آذر ۱۳۳۲ که دانشگاه تعطیل بود ۲۵ تن از دستگیر شدگان را به جزیره خارک تبعید کرد.

متعاقب رویداد خونین ۱۶ آذر، دولت وقت از شورای دانشگاه خواست که هواداران جبهه ملی را از ریاست و معاونت دانشکده ها عزل کند و به مدرسان مخالف دولت (کودتا و عامل تجدید نفوذ لندن و واشنگتن و ضدیت با مسکو همسایه) اخطار دهد و بگوید که دانشگاه و مدرسه جای درس و مشق است، نه سیاست!.

خشونت و زورگویی دولت کودتا در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ (دسامبر ۱۹۶۳) بقدری غیر انسانی بود که از آن پس ملت ایران تا سال ۱۳۵۷ (سال انقلاب) هرسال یاد آن روز خون آلودرا به صورت غیر علنی و خشم آلود برگزار می کرد و گروهی هم دستگیر می شدند و از سال انقلاب تاکنون به صورت علنی و فراگیر که مراسم این روز در این ۵۵ سال، هرسال هم نسبت به سال پیش پررنگتر شده است.