رقابت رادیویی۳ نسل با رمز سلامت

گزارش پشت صحنه مسابقه «سه نسل» شبکه رادیویی سلامت

در یکی از آخرین پنجشنبه‌‌های آبان ماه، برای تهیه گزارشی از روند تولید مسابقه «سه نسل» رادیو سلامت، وارد استودیوی شماره ۱۸ ساختمان شهدای رادیو می‌شوم.

ساعت ۱۱ صبح است و دو گروه شرکت‌کننده و چند نفری که مهمان برنامه هستند، در استودیو حضور دارند. فیروزه آدابی، مشاور و مجری برنامه با شرکت‌کنندگان صحبت می‌کند تا آنها استرس نداشته باشند. فریدون ارکانی، سردبیر و تهیه‌کننده برنامه از حاضران می‌خواهد تلفن‌های همراه خود را خاموش کنند تا روی سیستم صدا نویز نیفتد. نکته جالب مسابقه، چیدمان افراد شرکت‌کننده در مسابقه است. هر گروه شامل سه نفر و نشان‌دهنده سه نسل مختلف است. پس از گرفتن تست صدا، ارکانی تهیه‌کننده و سردبیر برنامه، پاکت سوالات را در حضور شرکت‌کنندگان باز می‌کند و به مجری برنامه می‌دهد. در این زمان فیروزه آدابی با تعجب می‌گوید: اینها سوالات مسابقه هفته قبل است! ارکانی می‌پرسد: مطمئن هستی؟ و در ادامه با زهرا گلرخی، طراح سوالات مسابقه تماس می‌گیرند. پس از صحبت با او همگی منتظر می‌مانیم تا سوالات این هفته را بیاورند! ارکانی تهیه‌کننده برنامه می‌گوید: در حالت معمول ضبط این مسابقه حدود دو ساعت زمان می‌برد، ولی همان‌طور که شاهد هستید، گاهی مسائلی پیش می‌آید که قابل پیش‌بینی نیست. در چنین شرایطی فقط باید صبور بود، زیرا نمی‌شود ضبط برنامه را به زمان دیگری موکول کرد. یکی از دلایلی که مسابقه سه نسل پنجشنبه ظهر ضبط می‌شود، این است که معمولا شرکت‌کنندگان مسابقه شاغل هستند و نمی‌توانند روزهای دیگر هفته برای ضبط به استودیو بیایند.

در وقفه هنگام ضبط، عوامل برنامه با شرکت‌کنندگان صحبت می‌کنند تا آنها خسته نشوند. فاطمه کریمی، مادربزرگی که در مسابقه امروز شرکت کرده هفتاد ساله است. سوالاتی درباره نحوه زندگی در سال‌های گذشته از او پرسیده می‌شود و او درباره آنها صحبت می‌کند. یکی از پرسش‌های جمع این است: چگونه می‌توان در زندگی صبور بود؟

گروه اول مسابقه امروز سه خانم هستند و باهم نسبت فامیلی ندارند، اما گروه دو یعنی گروه خانواده هنر بخش شامل پدر بزرگ، پسر و نوه خانواده است. ارکانی در این‌باره می‌گوید: خیلی کم پیش می‌آید در گروهی هر سه نسل از یک خانواده باشد. از او می‌پرسم برای شرکت در مسابقه چه شرایطی لازم است؟ می‌گوید: افراد در هر رده سنی می‌توانند نام، نام‌خانوادگی و سن خود را برای شرکت در مسابقه به سامانه پیامکی برنامه ارسال کنند و براساس آن برای گروه‌های مختلف مسابقه سه نسل انتخاب شوند. البته افراد می‌توانند به شکل گروهی نیز پیامک ارسال کنند. در برنامه گذشته، افراد یک گروه، سه نسلی بودند که با هم در یک مجتمع زندگی می‌کردند.

سوالات می‌رسد. ارکانی وارد استودیو می‌شود و ضمن تشکر از تحمل و بردباری حاضران، پاکت سوالات مسابقه را باز می‌کند تا ضبط برنامه ساعت ۱۲ و ۴۰ دقیقه شروع شود. مجری برنامه ضمن سلام و احوالپرسی می‌گوید: «مسابقه سه نسل کاری از گروه سلامت و تفریحات رادیو سلامت است و خوشحال هستیم که امروز همچون جمعه‌های گذشته با شرکت‌کنندگان مسابقه یک ساعت با شما دوستان عزیز هستیم.»

ارکانی از او می‌خواهد ابتدا شماره سامانه پیامکی برنامه را بگوید. فیروزه آدابی می‌گوید: ۳۰۰۰۰۱۰۲ را به خاطر بسپارید و ضمن شرکت در مسابقه پیامکی، برای حضور در برنامه نیز نام‌نویسی کنید. سپس بخش سوال‌شنوندگان پخش می‌شود. آدابی از هر دو گروه می‌خواهد خود را معرفی کنند. سپس بخش اول سوالات مسابقه که پاسخ آنها بله و خیر است، مطرح می‌شود. فریدون ارکانی می‌گوید: در این بخش از برنامه اطلاعات پزشکی در قالب سوال به مخاطبان داده می‌شود. بخش دوم که مربوط به خانه‌داری است، در برگیرنده اطلاعاتی در حوزه سلامت و پزشکی است. مثلا این که در زمان استفاده از شوینده‌ها به چه نکاتی باید توجه شود تا مشکلات تنفسی ایجاد نشود و... در این بخش از برنامه آدابی می‌گوید: «به بخش خوشمزه برنامه رسیدیم. یعنی سوالاتی در حوزه خوراکی! در اینجا از سردبیر برنامه درباره این بخش توضیح می‌خواهم که می‌گوید: برای این که ریتم برنامه یکنواخت نشود بعضی سوالات قالب نمایشی دارد، ازجمله همین بخش که شرکت‌کنندگان باید نام غذا یا میوه را تشخیص دهند و سپس درباره ارزش غذایی آنها توضیحاتی داده می‌شود.

در این بخش پاسخ سوال گروه دو، لیمو ترش است، اما شرکت‌کنندگان به ذکر کلمه لیمو بسنده می‌کنند. در اینجا، آدابی ـ که مجری و مشاور برنامه است ـ می‌گوید: جواب کامل نیست. منظور شما لیمو ترش یا لیمو شیرین است؟ که گروه ۲ پاسخ خود را صحیح می‌کنند و می‌گویند: لیموترش!

بخش ضرب‌المثل‌های نمایشی پس از بخش پرسش‌های غذایی و خوراکی‌ قرار دارد. برای ضبط این بخش، ارکانی به صدابردار برنامه می‌گوید: ضرب‌المثل، تراک ۹ است. او به مجری برنامه اشاره می‌کند که سوال مهمانان پخش می‌شود. در این بخش از برنامه برای مهمانانی که در استودیو حضور دارند یک ضرب‌المثل در قالب نمایش پخش می‌شود. بخشی که اگر هر گروه بتواند به پاسخ درست برسد، یک رادیوی دیجیتال کوچک جایزه می‌گیرد. یکی از مهمانان پس از شنیدن نمایش می‌گوید: جواب سوال طناب مفت است، بعضی‌ها اگر طناب مفت پیدا کنند خود را خفه می‌کنند. آدابی با اشاره به این که پاسخ او صحیح بوده، می‌گوید: شما تا حالا چنین کاری کرده‌اید؟ ارکانی می‌گوید: اگر چنین کاری کرده بود که حالا زنده نبود! آدابی می‌گوید: منظورم این است که شما هم مثل بازیگر نمایش، هر چیزی که پیدا کنید به خانه می‌آورید؟ شرکت‌کننده مسابقه پاسخ منفی می‌دهد!

در یکی از سوالات از شرکت‌کننده گروه یک این سوال پرسیده می‌شود که آیا مصرف غذاهای سرشار از سلنیوم و روی در غذا ضروری است؟ در این زمان دکتر کیانا فرهی، ناظر برنامه از مجری برنامه می‌خواهد به غذای عدسی که حاوی مقادیر زیادی عنصر آهن و روی است، اشاره کند. دکتر فرهی در زمان ضبط برنامه در استودیو حضور دارد تا بر محتوای کیفی سوالات مطرح شده در برنامه نظارت کند و اطلاعات کاملی به مخاطبان برنامه داده شود. در یکی از دیگر سوالات مسابقه از شرکت‌کنندگان پرسیده می‌شود کدام ویتامین روند پیری را کند می‌کند؟ که جواب ویتامین C است. دکتر فرهی از آدابی می‌خواهد او به این موضوع اشاره کند که همه میوه‌ها ویتامین C ندارند و انواع مرکبات سرشار از این ویتامین هستند.

از ویژگی‌های مسابقه سه نسل این است که سوالات برنامه مختص حوزه پزشکی نیست و اطلاعات عمومی را نیز در بر می‌گیرد. فریدون ارکانی می‌گوید: هدف برنامه این است که اطلاعات عمومی مخاطبان در حوزه پزشکی، اجتماعی، ورزشی و هنری ارتقا یابد. به همین دلیل بخشی از سوالات به حوزه‌های دیگر مربوط می‌شود تا ضمن این که جذابیت برنامه را افزایش دهد، مانع از خستگی مخاطب نیز بشود. این سبب شده مسابقه با دیگر مسابقات رادیویی متفاوت باشد و به همین دلیل است که مسابقه سه نسل، جایزه برنامه برتر رادیو سلامت را دریافت کرده و از ماه آینده، همین تیم برنامه‌ساز در شبکه تلویزیونی سلامت این برنامه را روی آنتن خواهد برد.

در ادامه مسابقه سه نسل، سوالات مربوط به رشته‌های ورزشی و شناخت خوانندگان ایرانی پخش می‌شود. در بخش سوالات ورزشی، سوالی در قالب نمایش پخش می‌شود. در پرسش گروه یک توضیحاتی درباره یکی از رشته‌های ورزشی داده می‌شود و به این نکته اشاره می‌شود که این ورزش برای کودکان زیر ۷ سال مناسب نیست. جواب رشته ورزشی سوارکاری است. سوال گروه دیگر این طور مطرح می‌شود که از رشته‌های ورزشی کهن ایرانی است و به بازی شاهان معروف است؛ ورزشی که ابتدا جنبه نظامی و جنگی داشته است. جواب، رشته ورزشی چوگان است.

در ادامه این برنامه پرنشاط، در بخش موسیقی، بخشی از دو ترانه پخش می‌شود و شرکت‌کنندگان هر گروه نام خواننده آن را می‌گویند. یکی از دیگر بخش‌ها به حس شنوایی مربوط است. چند صدای مختلف برای هر گروه پخش می‌شود و آنها به تشخیص درست صداها مشغول می‌شوند. وقتی شرکت‌کننده گروه دو می‌خواهد به یکی از پرسش‌های شنیداری این بخش پاسخ دهد، می‌گوید: این صدای دستگاه آبمیوه گیری است که آب پرتقال یا آب هویج می‌گیرد! آدابی می‌گوید: شما چطور نوع میوه را تشخیص دادید؟ سخنی که موجب خنده حضار می‌شود.در بخشی دیگر از برنامه، یک منطقه از ایران که جاذبه گردشگری دارد در قالب سوال معرفی می‌شود و شرکت‌کنندگان به پرسش‌های این بخش پاسخ می‌دهند.

فیروزه آدابی می‌گوید: هدف عوامل برنامه این است که در قالب مسابقه‌ای شاد، اطلاعاتی مفید به مخاطبان برنامه منتقل شود. گردشگری و تفریح سالم از عواملی است که سبب شادی روح و در پی آن سلامت جسم می‌شود. همین معرفی ساده شاید سبب شود خانواده‌ها به آنجا بروند و لحظات شادی را بگذرانند. سلامت شامل روح و جسم با هم است.

برنامه به پایان خود می‌رسد و گروه دو با بیشترین پاسخ درست، برنده این مسابقه اعلام می‌شود. اواخر برنامه جمشید یزدانی، مدیر گروه سلامت و تفریحات رادیو سلامت به استودیو می‌آید و با فریدون ارکانی درباره اتفاق امروز و جابه‌جایی سوالات مسابقه صحبت می‌کند. او با جدیت می‌گوید: این موضوع را پیگیری می‌کنم تا دیگر چنین مواردی تکرار نشود، چراکه معتقدم مسئولیت‌پذیری شرط اول برای انجام هر کاری است!

● تنظیم موج

مسابقه جذاب و شنیدنی سه نسل، عصرهای جمعه ساعت ۱۵ تا ۱۶ از رادیو سلامت روی موج اف.ام ردیف ۱۰۲ مگاهرتز روی آنتن می‌رود.

۳۰۰۰۰۱۰۲ شماره‌ای است که برای شرکت در مسابقه پیامکی و نیز نام‌نویسی در مسابقه سه نسل اعلام شده است.

سیما پویا