دیوار آپارتاید

بغداد، تیوانا و بیت‌المقدس چه چیز مشتركی دارند؟تمامی این شهرها دیوارهایی دارند كه همسایگان را از یكدیگر جدا می‌كند، مناقشه پدید می‌آورد و بخشی از یك صف‌آرایی جهانی را شكل می‌دهد كه به «پرده آهنی» معروف شده است. دیوارها، حصارها، خندق‌ها و خاك‌ریزها در جهان فراوان هستند. برخی از این موانع با ردیاب‌های حركتی، دوربین‌های حساس به گرما، دستگاه‌های مجهز به اشعه ایكس، تجهیزات رصدكردن شبانه، بالگردها، هواپیماها یا بالن‌های بدون سرنشین محافظت می‌شوند. برخی نیز هنوز در حال ساخته‌شدن یا مرحله طراحی هستند.

با تكمیل این دیوارها، موانع ارتباطاتی چندین مایل از مكان‌هایی نظیر بخش‌هایی از مكزیك، هند، افغانستان، اسپانیا، مغرب، تایلند، مالزی، عربستان سعودی و عراق را دربرمی‌گیرند. این دیوارهای حائل میان ملت‌ها، به منظور ممانعت از ورود مهاجران خواهان كار، تروریست‌ها و قاچاقچیان، خنثی‌كردن تهدیدهای اشغالگران و دور نگه‌داشتن خطر حمله دشمنان ساختهمی‌شوند.طرفداران دیوارهای حائل این ضرب‌المثل را نقل می‌كنند كه «حصارهای خوب مساوی است با همسایگان خوب»، اما منتقدان می‌گویند كه این اقدام با خواست آنان برای جهانی سازی در تعارض است در حالی كه كالا و سرمایه می‌تواند منتقل شود، چگونه ورود مهاجران ممنوع است.آمریكا كه آلمان را به برداشتن دیوار برلین در ۱۹۸۹ ترغیب كرده بود، امروز به قهرمان ساخت دیوار حائل در جهان تبدیل شده است.

ساخت آخرین دیوار برای جدایی همسایگان یك شهر در آوریل گذشته در بغداد آغاز شد كه سربازان آمریكایی از دیوارهای بتنی برای جدایی سنی‌ها و شیعیان استفاده كردند. شیعیان و سنی‌ها به نشانه اعتراض نسبت به این دیوار تظاهرات كردند و خواستار برچیدن آن‌شدند. «مقتدی صدر» این دیوار را «نژادپرستانه» خواند. دیوار حائلی كه رژیم صهیونیستی برای جدایی ‌بخش شرقی (عرب نشین) این شهر قدیمی با كرانه باختری ساخته، اتهاماتی مشابه را به وجود آورده است. مردم شهر مرزی تیوانا در مكزیك در پی ساخت دیوار حائل میان مردم شهر سن‌دیگو در آمریكا از كار بیكار‌شدند. آمد و شد رسمی از این گذرگاه مرزی با ارقام ۱۷ میلیون خودرو و ۵۰ میلیون نفر در سال ركورد جهانی را به خود اختصاص داده است. آمریكا قصد دارد، براساس قانون حصار امنیتی ۲۰۰۶، دیوار ۷۰۰ مایلی دو لایه‌ای در مرز مشترك ۲۰۰۰ متری با مكزیك بسازد. موافقان این طرح به تیوانا اشاره و استدلال می‌كنند كه این موانع برای دور نگه‌داشتن مهاجران ناخواسته خارجی‌ها موثر هستند. گروه‌های ضد مهاجرت در آمریكا از زمان حملات ۱۱ سپتامبر به نیویورك و واشنگتن، مهاجرت غیرقانونی را با نگرانی‌های امنیتی مرتبط كردند و فشارهای سیاسی برای نظارت بیشتر بر مرزها به گونه‌ای نمایان، افزایش یافت.دیوار حائل تیوانا شادی گروه‌های مهاجر را كه تا ۵۰ مورد از ورود غیرقانونی را شامل می‌شدند، از بین برد. پیش از ساخت این دیوار، سالانه حدود نیم میلیون نفر به اتهام ورود غیرقانونی به آمریكا دستگیر می‌شدند و این تعداد در سال گذشته به ۱۳۰ هزار نفر كاهش یافت.اما مخالفان دیوارسازی در خارج از آمریكا به عواقب ناخواسته نظیر ساخت تونل‌هایی زیر این دیوارها و استفاده از مدارك شناسایی جعلی اشاره می‌كنند. به عنوان مثال، سال گذشته، تونلی نیم مایلی در سن دیگو كشف شد.مهاجران غیرقانونی با تغییر مسیر خود حصار تیوانا را دور زدند و از صحرای آریزونا عبور كردند و به این ترتیب، آمار مرگ و میر به طور ثابت به ۹ نفر در هفته می‌رسید.سیاستمداران آمریكای لاتین عموماً و مكزیكی‌ها خصوصاً ساخت این دیوار حائل را توهینی آشكار و انحراف از سیاست «رونالد ریگان»، رئیس جمهور وقت برای ترغیب اروپاییان به تخریب دیوار براندنبورگ در برلین خواندند.دیوار برلین دو سال پس از آن تخریب شد و دیگر هرگز «پرده آهنی» با دیوارها، حصارها و میدان‌های مین، دو هزار و ۵۰۰ متر از اروپا را جدا نكرد. در حالی كه نظارت‌های امنیتی و مهاجرتی مهم‌ترین دلایل ساخت دیوارهای مرزی به شمار می‌روند، مشكلات سیاست نقشی اساسی در برخی كشورها ایفا می‌كند. در برخی جاهای دیگر نیز مرزبندی به معنای ترجمان ادعاهای سرزمینی به شكل حقایق سیمانی روی زمین محسوب می‌شوند. یكی از ناشناخته‌ترین اما طولانی‌ترین حائل‌های مرزی عصر مدرن، توسط كشور مغرب در دهه ۸۰ ساخته شد تا حملات جنبش مستقل صحرای غربی (پولیساریو) را در سرزمین‌هایی كه مدعی تملك بر آنهاست، كاهش دهد.

مترجم: عباس نتاج

منبع: رویتر