تکامل انسان

ترجمه و تلخیص: علی مهدوی

به طور کلیّ، تکامل به فرایند پیدایش وتحوّل انسان برروی کرّه زمین از نخستی ها  که برخی از آنها امروزه منقرض شده اند می پردازد. از دیدگاه جانور شناسانه، ما انسانهای امروزی انسانهای اندیشمند  هستیم، یک گونه حامل فرهنگ که روی دو پا بصورت قائم راه می رود، بروی زمین زندگی می کند و نخست در آفریقا درحدود 100.000 تا 200.000 سال پیش ظاهر شده و تکامل یافته است. ما انسانهای امروزی تنها عضو موجود از تبارانسان ویا به عبارتی انسان تباران  هستیم، اما منابع و شواهد فسیلی فراوانی نشان می دهند که، علاوه بر اینکه  میلیون ها سال پیش از ما گونه های دیگری ازانسان تباران مانند استرالو پیتکوس ها  می زیسته اند، انسان اندیشمند در گذشته های نه چندان دور با حداقل یکی ازاعضای گونه خود یعنی انسان نئاندرتال  نیز به طور همزمان زندگی می کرده است. در واقع می توان گفت که ما وپیشینیان ما همواره کرّه خاکی را با دیگرنخستی ها، از گپی هایی  مانند گوریل های امروزی گرفته تا درایوپیتکوس   که در زمانهای دور منقرض شده است تقسیم کرده و به نوعی به آنها مرتبط بوده است. این که ما انسانهای امروزی با انسان تباران منقرض شده و با گپی های زنده یا منقرض شده به طریقی مرتبط هستیم- موضوعی که عمدتاً ازسوی تمامی انسان شناسان و زیست شناسان عصر حاضر پذیرفته شده است- و همچنین ماهیّت و روند این ارتباطات  تکاملی از زمانی که طبیعت شناس بزرگ بریتانیایی، چارلز داروین(Charles Darwin) کتابهای ماندگار خود یعنی منشأ انواعOrigin Of) Species) را در سال 1859 و تبار انسانThe Descent Of Man)) را در سال 1871 منتشر کرد همواره موضوع بحث و تحقیق بوده است. بر خلاف آنچه که برخی از معاصرین خشک اندیش داروین اصرار برآن داشتند، داروین هیچگاه مدعی نشد که انسان از تبار میمونهاست ودانشمندان امروزی نیز چنین گزاره ای را بی اساس و ساده انگارانه می دانند، درست مانند دیگر عقاید عامیانه ای که گونه ای منقرض شده را حلقه گمشده (Missing Link) بین انسان و میمون می پندارند. به طور دقیق تر، اگرچه وجود یک جدّ مشترک که میلیون ها سال پیش می زیسته است به لحاظ نظری مفروض است اما این جدّ مشترک در حقیقت دال بر وجود یک حلقه گمشده درطول تبار انسان نیست، بلکه ترجیحاً گره ایست که تبارهای متفاوتی از آن منشعب شده اند واز آنجا که ارتباط بین فسیلها حتی در مورد دودمان انسان که نزدیکتر به عصر ماست واضح و روشن نیستند، این نخستی قدیمی هیچگاه شناسایی نشده و شاید هم هرگز به طور دقیق شناخته نشود. در حقیقت شجره انسان شاید بهتر است به عنوان بوته یا درختچه انسان (Family Bush) در نظر گرفته شود که ارتباط برقرار کردنِ زمانی بین تمامی گونه ها و در نهایت منجر شدن به انسان اندیشمند در آن ناممکن است، امری که متخصّصین نیز در مورد آن اتفّاق نظر دارند.در هر حال، منابع و شواهد اولّیه برای نشان دادن جزئیات تکامل انسان همواره نمونه های فسیلی بوده است و این فسیلها که از آفریقا، اروپا و آسیا (اوراسیا) بدست آمده اند همانطور که قبلاً هم به آن اشاره شد به طور یقین نشان می دهند که بر خلاف امروزکه ما تنها بازماندگانِ تبار خود هستیم، در اعصار گذشته بیش از یک گونه از خانواده انسان به طور همزمان می زیسته اند. ماهیت این فسیلهای خاصّ ، محل پیدا شدن آنها  مدّت زمان زندگی آنها را می توان به طور دقیق توضیح داد و مشخّص کرد اما پاسخ به این سؤال که این گونه ها چگونه زندگی کرده اند، چرا از بین رفته اند ویا به گونه ای دیگر تبدیل شده اند تنها با تکیّه بر ساختن و تصویر کردن سناریوهایی البته توسط افراد آگاه و متخصص امکانپذیر است. این سناریوها بر اساس اطلاعات مبتنی بر وضعّیت فسیل بدست آمده و محل کشف و جمع آوری آن ساخته و پرداخته می شوند وبرای تقسیم بندی و بدست دادن چنین سناریوهایی و پر کردن جاهای خالی در درختچه انسان که در بالا ذکر شد، محققّین باید نمونه های متنوّعی را بررسی کرده و همچنین باید روشهای حفّاری جدید، راههای شیمی زمین شناختی تخمین سن و اطلاعاتی از دیگر زمینه ها مانند ژنتیک، محیط شناسی، دیرین محیط شناسی، رفتار شناسی جانوری و به طور خلاصه تمام ابزار و وسائل علم چند رشته ای دیرین انسان شناسی را بکار گیرند. مطالبی که در ادامه می آیند به مبحث گسترده تبار انسان از شروع احتمالی آن میلیون ها سال پیش در دور میوسن  زمین شناسی تا گسترش و توسعه فرهنگ مبتنی بر ابزار، نمادین و سازمان یافته انسان مدرن، تنها دهها هزار سال پیش در طول دور اخیر زمین شناسی یعنی پلیوستوسن  با تمرکزو تکیّه بر فسیلها و مدلهای اصلی و معتبر تکامل می پردازد.

پانوشت ها:
1- نخستی(Primate): در طبقه بندی جانوران شامل لمورها، لوریسها، تارسیه ها، میمونها، گپی ها و انسانها.
2-انسان اندیشمندHomo Sapiens)):تنها گونه منقرض نشده متعلق به نوع انسان یا هومو که تمامی انسانهای مدرن امروزی را شامل می شود.
.): در طبقه بندی جانوران تبار انسان شامل انسانها و اجداد دو پا منقرض شده آنهاHomininiانسان تباران(-3
4-استرالوپیتکوس((Australopithecus:گونه ای منقرض شده از انسان تباران که دو پا بوده و بین 5.3 تا 1.8 میلیون سال پیش در آفریقا زندگی می کرده است.
5-انسان نئاندرتال(Homo Neanderthalensis):گونه ای از انسانها یا هوموها که همزمان با انسان اندیشمند زندگی می کرده اما به دلایلی نامعلوم حدود 30000 سال پیش منقرض شده است.
-    ): تمام نخستی های بی دم شامل گیبون، شامپانزه، اورانگ اوتان، گوریل، بونوبو  و انسان.Apeگپی(-6
.:از گونه های منقرض شده گپی ها که انواع آن در آفریقا، اروپا و آسیا یافت شده اند(Dryopithecusدرایوپیتکوس(-7
-    8-میوسن(Miocene):یکی از دوره های زمین شناسی ازحدود 23 تا 5.3 میلیون سال پیش.
):یکی از دوره های زمین شناسی از حدود 2.5 میلیون تا حدوداً 11700 سال پیش.Pleistocene)پلیوستوسن-9

متن به صورت زیر ارجاع داده شود:
•    MLA Style:   "human evolution." Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
•    APA Style:   human evolution. (2010). Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica.