گزارش ششمین همایش ملی انسان‎شناسی در ترکیه

امیر هاشمی مقدم

ششمین همایش دو سالانه ملی انسان‎شناسی ترکیه، این بار از تاریخ 26 تا 28 اکتبر به مدت سه روز در دانشگاه حاجت‎تپه آنکارا برگزار شد. از آنجایی که گرایش غالب در انسان‎شناسی ترکیه، زیستی و بیولوژیکی است، همه محورها و سخنرانی‎های این همایش نیز گرد موضوعات زیستی می‎چرخید. محورهای عمده این همایش عبارت بود از: تکامل انسانی، استراتژی‎های سازگاری انسان [با محیط]، ​بیماری‎ها در زمانهای گذشته، سلامتی دهان و دندان [لازم به یادآوری است که دندان یکی از شاخه‎های پرطرفدار انسان‎شناسی زیستی در ترکیه است]، آناتومی انسان، انسان‎شناسی جنایی [فعالیتهای این شاخه بسیار شبیه به پزشکی قانونی است]، رشد و نمو انسان، شیوه‎های تغذیه، ژنتیک و بیولوژی انسان، انسان‎شناسی ورزشی، زیست‎شناسی انسانی (Ergonomy)، دیرین‎شناسی، ​دیرین اقلیم‎شناسی (paleoekology)، پیری‎شناسی (gerontology)، جوامع اولیه، انسان‎شناسی مولکولی و...
سخنرانی‎ها عمدتا به زبان ترکی و درباره انسانهای گذشته سرزمینهایی بود که امروزه بخشی از خاک ترکیه هستند. اگرچه انگشت‎شمار سخنرانی‎هایی هم به زبان انگلیسی برگزار شد (و در پایان همایش تأکید داشتند که در همایش بعدی توجه بیشتری به جذب و ارائه مقالات انگلیسی خواهد شد). در اینجا برای آشنایی بیشتر خوانندگان ایرانی و فارس‎زبان با فضای حاکم بر انسان‎شناسی ترکیه، برنامه این همایش سه روزه و عنوان سخنرانی‎ها در زیر به فارسی نوشته می‎شود (هرچند احتمال بروز لغزش در ترجمه توسط نگارنده وجود دارد):   روز 26 اکتبر، از ساعت 9 تا 10 کارهای ثبت‎نام مهمانان و از ساعت 10 تا 11 سخنرانی مدیران همایش و مسئولین به عنوان افتتاحیه بود. سپس سخنرانی‎ها به ترتیب زیر برگزار شد:
کنفرانس یک ساعته: رشد تکاملی مغز انسان و تفکر علمی
  نخستین نشست: تکامل انسان و زندگی یکجانشینی قدیمی‎ترین زینت‎آلات آناتولی: مهره‎های غار اوچاغیزلی اریابی دیرین اقلیم‎شناسی گیاهخواران آناتولی در دوره میوسن چوکوروا و توروس مرکزی (مناطقی جغرافیایی-تاریخی در جنوب ترکیه) در دوره نوسنگی و مس آغازین فراوانی مرگ کودکان در دوره نوسنگی: طبیعی یا فرهنگی؟
نشست دوم: انسان‎سنجی، تغذیه و رشد بررسی الگوهای رشد اندامهای بالایی و پایینی کودکان در دوره پیش‎دبستانی بررسی وضعیت تغذیه کودکان سطوح مختلف فرهنگی-اجتماعی در دوره پیش‎دبستانی ارتباط بین سن قاعدگی و اندام‎سنجی دختران دانش‎آموز در شهر سیواس بررسی اندام‎سنجی پاهای کودکان و نوجوانان ترک
نشست سوم: انسان‎شناسی مولکولی مطالعه‎ای مقدماتی درباره شباهتهای ژنتیکی بین انسانهای دوره نوسنگی و گروههای انسانی قدیمی و کنونی در آناتولی مرکزی اختلاط نئاندرتال‎ها با جوامع خاورنزدیک بررسی ویژگی‎های اسکلتهای باقیمانده به روش تکنولوژی DNA رفع شبهه در پرونده‎های جنایی به روش Y_STR و...
روز دوم 27 دسامبر نشست نخست: سنتهای خاکسپاری مرده بررسی انسان‎شناسی باستان‎شناختی پوشش خاک رس بر روی جمجه‎های آسیای میانه روشهای خاکسپاری در شهر ایزنیک (شهری کوچک در غرب ترکیه) در سده‎های میانه: نمونه موردی: حفاری نجات بخشی موزه ایزنیک سنتهای خاکسپاری مرده در قفقاز جنوبی در دوره نوسنگی جدید نگاهی به سنتهای خاکسپاری آجم هویوک [منطقه‎ای باستانی در مرکز ترکیه در نزدیکی شهر آکسارای] انسانها و مکانهای سوخته: نمونه موردی: بیجه سلطان [محوطه‎ای تاریخی مربوط به هزاره دوم پ.م در استان دنیزلی]
کنفرانس یک ساعته: دانش سلامتی
  نشست دوم: بیولوژی اسکلت تروما [آسیبهای وارده بر بدن] در اسکلتهای جوامع دوره رومی/هلنی در بغازکوی و کول تپه تحلیل دیرین جمعیت‎شناختی کلیساهای دوره هلنی/کنستانتینی و سل در استخوانها جوش سریع بخیه‎ها در جوامع بیزانسی هراکلی پرینتوس نمونه‎هایی از دندان بینی [دندانی که در بینی در می‎آید: Nasaltooth] در اسکلتهای حوض‎دره [روستایی در نزدیکی دریای مرمره در شمال غربی ترکیه]
  نشست سوم: بیولوژی اسکلت- ادامه مطالعه اولیه تغییر شکل داوطلبانه جمجمه در دوره مس و نوسنگی سیفلیس در پژوهشهای دیرین انسان‎شناسی نمونه‎ای از بیماری اوربیتال سلولیت در جامعه جیده [منطقه‎ای در نزدیکی دریای سیاه] در دوره رومی تحلیل انسان‎شناختی اسکلتهای بازمانده از انسانهای سده‎های میانه در کومانا [منطقه‎ای در نزدیکی دریای سیاه]
  روز سوم 28 دسامبر نشست نخست: بیولوژی اسکلت و انسان‎شناسی جنایی فراوانی پل حفره پشت جمجمه با حفره بالای ابرو (supraorbital foramen) در جوامع آناتولی و جایگاه آناتولی در این زمینه در دنیا مقایسه روشهای ارزیابی سن بر اساس انواع گوناگون روشهای سفید کردن دندان: نمونه موردی: حاکمی اوسه [منطقه‎ای در نزدیکی دیاربکر] قتل یک انسان در الوز هویوک [ناحیه‎ای باستانی در مرکز آناتولی]: بررسی‎ای از منظر انسان‎شناسی جنایی... تشخیص هویت اسکلتها در گورهای دسته‎جمعی تشخیص هویت صاحب صدا از میان بایگانی صداهای ضبظ شده افراد ناشناس
  کنفرانس یک ساعته: ژنتیک و هوش در مسیر تکامل انسان
  نشست دوم: تغذیه سرگذشت تغذیه جایگاه تغذیه انسان با گندم در پرتو دانش روز آشپزخانه در سده‎های میانه: کاربرد روشهای باستان جانورشناسی در گروههای جانوری آناتولی آسیب‎شناسی دندان در جامعه ETÇ اویلوم هویوک [منطقه‎ای باستانی در نزدیکی مرز سوریه]
  نشست سوم: تغذیه و ترکیب شیمیایی استخوان توزیع داخلی زمان تراکم عناصر متعدد در استخوانهای به دست آمده از انسانهای مزرعه تپه‎جیک [منطقه‎ای باستانی در جنوب ترکیه] تحلیل مقایسه‎ای تراکم عناصر اسکلتهای مناطق مختلف بر اساس نمونه‎های گرفته شده در آنالیز عنصری تعیین زمان از شیر گرفتن [کودک] در جامعه نوسنگی مزرعه تچه‎جیک با روش تحلیل عنصری نتایج اولیه کاربرد تحلیل ایزوتوپ ثابت در عادات رژیم غذایی عصر مفرغ نخستین.
  پایان همایش و جمع بندی   لازم به یادآوری است که مدیریت این همایش به طور مشترک بر عهده پروفسور ییلماز سلیم اردل (Yılmaz Selim Erdel) از دانشگاه حاجت‎تپه و پروفسور ارکسین گولچ (Prof. Erksin Güleç) از دانشگاه آنکارا بود.
همچنین هفتمین همایش انسان‎شناسی ترکیه دو سال دیگر در دانشگاه آنکارا برگزار خواهد شد.