پنجشنبه, ۲۰ دی, ۱۴۰۳ / 9 January, 2025
یادداشت های نوروزی(6)
شان " انسان شناسی و فرهنگ "
به مناسبت سال نو
نشر اندیشه ، نظریه و یافته های علمی و پژوهشی در دوران حاضر در بسیاری از کشورهای جهان با محدودیت های ساختاری همپیوند با مناسبات قدرت سیاسی ، اقتصادی و مالی رو به روست . کنترل های رسمی و غیر رسمی وپوشیده و آشکار دولت ها بر کار نشر در شماری از جامعه ها ؛ پدید آمدن انحصارات بزرگ در کار نشر و برچیده شدن تدریجی بنگاه ها و موسسات انتشاراتی کوچک ؛ رواج نسبی کالایی و بازاری شدن حوزه پژوهش و نشر ؛ افزایش بهای کتاب و هزینه بالای دسترس به یافته ها و دستاوردهای علمی و پژوهشی ؛ کاهش بودجه دانشگاه ها و افزایش اتکای آنها به موسسات اقتصادی و شرکتها و کاهش فزاینده ی بودجه کتابخانه های عمومی در اجرای برنامه های خصوصی سازی و تعدیل اقتصادی ؛ همچنین کاهش زمان مطالعه در اغلب جامعه ها در اثر نیاز خوانندگان به صرف وقت بیشتر برای تامین هزینه های فزاینده ی زندگی که با کاهش نسبی سطح درآمد آنان همراه بوده است شواهدی از این گونه محدودیت ها ست . اعمال ضوابط سختگیرانه ، کمال گرایانه و انحصار گرایانه بسیاری از مراکز و موسسات نشر نیز، که می تواند از راه های گوناگون با محدودیت های ساختاری پیش گفته پیوند داشته باشد، بر این محدودیت ها افزوده است . در چنین شرایطی همه کسانی که در کار پژوهش و نظریه پردازی و تالیف اند از فرصت نشر دستاورد های خویش بهره مند نمی شوند ، بدون این که بازدارندگی این محدودیت ها نمود آشکاری داشته باشد و اندازه و گستره ی آسیب های آن بر تولید دانش و انتقال آن و توسعه نشر معلوم گردد .
فرض اینکه آنان که تمام و کمال ضوابط سختگیرانه نشر را رعایت نمی کنند یا به اندازه کافی از آن آگاهی یا در به کار گرفتن آن تجربه ندارند ، نظریه یا اندیشه و یافته ها و ایده های درخور طرح و عرضه ای نداشته باشند جای تردید دارد . ضمن اینکه ضابطه ها ی سختگیرانه نشر بیشتر بر صورت و فرم و روش تدوین آثار علمی تاکید دارند تا بر محتوای آنها . واقعیت این است که بدرستی معلوم نیست ضابطه های خشک تالیف در کار نشر گشایش ایجاد می کند یا محدودیت . در مورد جنبه های یاد شده ی این ضابطه ها از یکسو می توان پرسید آیا امتیاز و برجستگی آثار ماندگار و مرجع ، پیروی از این گونه ضابطه ها بوده یا اعتبار محتوایی سرچشمه گرفته ازواقع گرایی ، ژرف نگری و اندیشه خلاق و نو ، و روشنگری ها و چاره جویی محتوای آنها بوده که ماندگارشان ساخته است ؟ و از سوی دیگر می شود پرسید آیا همه آثاری که با دقت و وسواس در چارچوب ضابطه های مورد بحث فراهم آمده اند از اعتبار محتوایی و تاثیر برخوردارند ؟ واقعیت این است که کم نیستند منابعی که محتوای آنها تکرار و باز نویسی اندیشه هایی است که پیش تر بارها مطرح شده اند ؛ توصیف گرند ، نه تحلیل گر ؛ با وجود اینکه پدیده ها در واقعیت چند وجهی اند ، رویکردی یک وجهی دارند ، و در بسیاری موارد فاقد روشنگری ها و چاره جویی های اثر گذار ند ؛ و رویکرد و اندیشه ای نو در آنها نمی توان یافت . این را هم نمی توان نادیده گرفت که با وجود ساختار های کنترل کننده ی اغلب فعالیت ها ، در بسیاری کشورها ، از این گونه ضابطه ها استفاده ابزاری هم می شود. از این رو مشارکت فعال در بسیاری از فعالیت ها از جمله تالیف و نشر در بسیاری از موارد نیازمند قرار گرفتن در مناسباتی است که پیرامون هر فعالیت شکل می گیرد و آنان که خارج از این مناسبات قرار گیرند بخت کمتری برای مشارکت در فعالیت های کنترل شده و در مورد بحث ما برای عرضه ی آثار خود دارند .
در این تصویر از اوضاع نشر ، بیشتر ، نخبگان با تعریف های گوناگون و طیف متنوعی که ممکن است در آن قرار گیرند امکان نشر یافته ها و آثارشان را می یابند و شمار دیگری در عمل از نشر آثارشان محروم می شوند ؛ از جمله دانشجویان و بسیاری از متفکران و روشنفکران . در این شرایط شان " انسان شناسی و فرهنگ " این است که افزون بر اینکه آثار نخبگان علمی را ارج می نهد و ترویج می کند و حرمت آثار پیشگامان را پاس می دارد ، عرصه بازی را فراهم می آورد که " افراد علاقمند با حفظ سطح مشخصی از استانداردهای علمی " ( از : یادداشت مدیر سایت در آغاز چهارمین سال فعالیت آن ) بتوانند آثار خویش را عرضه کنند و در معرض بررسی و نقد دیگران قرار دهند . " انسان شناسی و فرهنگ " با شیوه ای که پیش گرفته است از جهات زیر دارای اهمیت است :
- مجموعه ای از آثار ، نوشته ها ، نتایج پژوهش ها را به صورت رایگان در اختیار همگان قرار می دهد .
- آثار دانشجویان و دیگر پژوهشگران و روشنفکران را که احتمال دارد به طور معمول از فرصت های عرفی و رسمی انتشار آثارشان بهره مند نگردند منتشر می سازد و فرصت نقد و مشارکت آنان را در نشر و نقد
فراهم می آورد .
- گشایشی در کار توسعه علوم انسانی و اجتماعی فراهم می سازد تا نتایج بررسی ها در زمینه های ملموس و واقعی تر در راستای پاسخگویی به نیارهای زندگی مردم و جامعه با زبان و بیانی روشن و نو و حتی نزدیک به درک عموم مردم و افراد غیر متخصص عرضه گردد.
- گرایش های تحقیق در حوزه های متنوع ؛ بویژه عرصه های پژوهش مورد علاقه نسل های نو از پژوهشگران علوم انسانی و اجتماعی را آشکار می سازد ، مستند می کند ، و از این طریق دستاوردها و یافته ها ی نسل های پیشین و نسل جوان را در کنار هم قرار می دهد .
- در طول زمان به صورت پایگاهی برای مراجعه دانشجویان و سایر پژوهشگران در می آید .
" انسان شناسی و فرهنگ " سه ویژگی در خور توجه دیگر هم دارد ؛ یکی اینکه در کار نفی یا اثبات دیدگاه ها و نظریه های خاصی نیست ، تمرکز ش بر صرف نشر اندیشه ها و دستاوردهای پژوهشی پیرامون واقعیت های زندگی است از دیدگاه های گوناگون . دیگر این که با خوانندگان و همکارانش ارتباطی دو طرفه ، باز و مشارکت جویانه دارد و از مشورت ها و همفکری آنها استقبال می کند و برای برنامه ریزی فعالیت های آینده و تغییرات پیش بینی پذیر در سایت ، آنان را به مشارکت و همکاری فرا می خواند ؛ و سرانجام اینکه به طور مستمر فعال است و ارتباط مخاطبانش را با سایت و فعالیت های آن فعال و به روز نگه می دارد که شرط رسانه گری آنلاین است .
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست