مدیریت اخلاق در اجتماع و ورزش

محمد خبيري

آنچه امروزه در اجتماع ورزش در جهان مشهود است سوء رفتارهای اخلاقی در تعاملات اجتماعی در محیط­های ورزشی می­باشد. در کشورمان ایران، نیز سوءرفتارهای اخلاقی در بین ورزشکاران، مربیان، مدیران و کلیه دست­اندرکاران رسانه به کرات وجود داشته و به نحوی می­باید نسبت به آن اقدامی عاجل کرد که خود فرآیندی است بسیار پیچیده و زمان­بر. مدیریت اخلاقی در اجتماع ورزش، علی­الخصوص در سطوح مدیریت کلان ورزش، امری است ضروری که به برخی از اصول آن به شرح زیر پرداخته خواهد شد.

مدیریت اخلاق در واقع شناسایی و اولویت­بندی ارزش­ها برای هدایت رفتارها در تشکیلات ورزشی اعم از وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک، فدراسیون­های ورزشی و کلیه هیئت­های ورزشی در کلیه شهرهای بزرگ و کوچک می­باشد که می­توانند اخلاقیات را در محیط کار مدیریت نمایند. مدیریت اخلاق به تشکیلات ورزش یاری می­رسانند تا در شرایط آشفته، عملکرد اخلاقی خود را حفظ نموده و با نیازهای جامعه و تشکیلات تغییر کنند.

برخی از اصول اخلاقی که می­توانند در مدیریت اخلاق در تشکیلات به کار گرفته شوند شامل:

1- نرمی و ملایمت: هنگامی که پیامبران الهی در برابر افراد گمراه و مشرک، مأمور به نرمی و ملایمت می­شوند، تکلیف ما مدیران معمولی در برابر برادران و خواهران دینی امری است روشن. چگونگی برخورد مدیران و مربیان با ورزشکاران از یک سو و تعاملات اداری در درون تشکیلات ورزش از سوی دیگر می­توانند جملگی از مصادیق نوع نرمی و ملایمت ما تلقی شوند.

2- تواضع و فروتنی: در آموزه­های دینی اصل تواضع و فروتنی به کرات سفارش شده است. تواضع و فروتنی در برخورد با مردم و نیز اجتناب از کبر، غرور و خودخواهی نه تنها اموری است دینی بلکه در تمامی ادیان الهی و مکاتب غیرالهی عمل به آن توصیه شده است.

3- صبر و شکیبایی: پذیرش مسئولیت­های ورزشی و پاسخ­گویی به خواسته­های جوانان و به طور کلی مردم در طول روز البته خسته کننده خواهد بود و در این حالت داشتن صبر و حوصله و رعایت آن از جمله مهمترین اصل در مدیریت اخلاقی تلقی می­گردد.

4- عدل و انصاف: رعایت اصل عدل و انصاف در برخورد با ارباب رجوع، علی­الخصوص ارباب رجوع جوان، ازجمله اصول مورد قبول تمام جوامع بشری تلقی می­گردد. بسیاری از معضلات ورزش می­توانند در سایه عدل و انصاف به شکل ساده­تر نمایان گردد که در نهایت قابل حل شدن خواهند بود.

5- خوبی در برابر بدی: بدی­های موجود در ورزش کشور آن گونه نیست که نتوان نسبت به آن­ها با نرمی و ملایمت پاسخ داده شود. قرآن کریم و روایات از معصومین عمل به خوبی در برابر بدی توصیه و سفارش شده است و برای مدیریت اخلاق رعایت ادب و احترام و برخورد نیک و شایسته در برابر بدی دیگران امری بایسته می­باشد.

6-  گفتار نیکو: یکی دیگر از اصول مدیریت اخلاق در سازمان­های ورزشی تلقی می­گردد. گفتمان نیکو در بین مربیان و ورزشکاران از یک سو و از سوی دیگر ارتباطات رسانه­ای مناسب با استفاده از فرهنگ ملایمت در این گونه گفتمان­ها جملگی می­توانند زمینه­های بهتری را برای ارباب جراید و مسئولین و کادر فنی فراهم نمایند.

اصول اشاره شده در بالا دارای ابعاد بسیار گسترده عملیاتی می­باشند که هر کدام می­توانند با اشاره به مصادیق منفی آن راه­های اجرایی مناسبی را ارایه  نمود.

دکتر  حمد خبیری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران است.