انسان شناسی(25): زمینه های مطالعاتی خاص انسان شناسی:انسان شناسی تصویری

آکوس اوستور ترجمه ی زهره دودانگه

انسان شناسی تصویری هم کاربرد انسان شناسی توسط یک رسانه ی تصویری و هم مطالعه ی پدیده ای تصویری در فرهنگ و جامعه است. و دقیقا هم امتیاز و هم تناقش میدان پژوهش در همین امر نهفته است. همگام با دانش انسان شناسی از اواسط یا اواخر قرن نوزدهم، این شاخه جایگاه یک زیر رشته همراه با مجموعه ی متمایزی از نظریات و روش ها را کسب نکرده است. از لحاظ تاریخی این شاخه شامل مجموعه ای از گرایش ها و کاربرد های گوناگون، به ویژه جمع آوری اطلاعات تصویری برای تحلیل، کاربرد فیلم و عکس به عنوان ابزاری برای پژوهش و -به میزانی کمتر- انتشار ایده های انسان شناسانه توسط رسانه های تصویری، گرایش های آموزشی و سایر گرایش های عمومی در آموزش، موزه ها و رسانه های تجاری و عمومی است. به طور خاص تر دو گونه ی جدید از توسعه و تکامل وجود داشته است: مطالعه ی تمامی شیوه های بازنمایی و ارتباطات بصری  و تلاش برای شناخت تمامی پروژه های انسان شناسانه تنها توسط رسانه های تصویری (به ویژه فیلم)، که مورد اخیر نوید بخش ترین بوده و در عین حال کمتر به طور وسیع پیگیری شده است.
فیلم و عکاسی دارای اهمیت دیرین بوده اند، اما فیلم مردم نگاری به آستانه کسب موقعیت ژانر نزدیک شده و بیشترین توجه و انتقاد را به خود جذب کرده است. هنور درباره موقعیت فیلم در انسان شناسی یا مطالعات فیلم توافقی حاصل نشده است. این دوگانگی حاصل میراثِ قرن نوزدهم انسان شناسی است که از یک سو علم و اثبات گرایی و از سوی دیگر علوم انسانی، رمانتیسم و پدیدار شناسی را ارائه می نمود. به این اجزای دو گانه فیلم سازی، مستند سازی و زیبایی شناسی را نیز بیافزایید. به نظر می رسید فیلم با پیوند اولیه خود با تئوری عملکردی در انسان شناسی و زیبایی شناسی رئالیستی در هنر و ادبیات، به راحتی با پروژه های تصویری علمی قابل انطباق است. ابعاد زیبایی شناسانه فیلم نیز با وجود اینکه مورد توجه انسان شناسان نبود از ابتدا ارائه می شد، چرخه ای که به 100 سال سوء تفاهم میان انسان شناسی و فیلم انجامید. الزامات فیلم سازی و مردم نگاری اغلب در تضاد هستند، و مرکب از قابلیت های مختلفی هستند که مورد تقاضای این دو رشته است – تخصص در هر دو زمینه به ندرت در یک شخص جمع می شود.
با این حال در طول 100 سال گذشته همگام با رشد مردم نگاری در سراسر دنیا، بخش بزرگی از کارهای تصویری به شیوه ی بی قاعده ای معرفی شدند. فیلم هایی که به این صورت برگزیده شده اند، یا توسط انسان شناسان ساخته شده اند و یا دارای عناصر انسان شناسانه ی قابل توجهی در تولید یا جوهر خود هستند. گونه های امریکای شمالی، استرالیایی و اروپای غربیِ فیلم های قوم نگاری شناخته شده تر و قابل دسترس تر از سنت فیلم سازی اروپای مرکزی و شرقی، هند، چین و ژاپن است، که حایز اهمیت ولی کمتر دست یافتنی هستند. در غرب حتی سبکهای مختلف کار شناخته شده اند: از فیلم کلاسیک رابرت فلاهرتی، نانوک شمال (Nanook of the North) تا فیلم های معاصر رابرت گاردنر، جین راچ، جان مارشال، دیوید و جودیث مکداگال و سریال های تلویزیونی تیم اش (Tim Asch) و ناپلئون شانیون (Napoleon Chagnon) مانند جهان رو به زوال، اودیسه و طولانی ترینِ سریال های ژاپنی، یعنی جهان شگفت انگیز ما.
امروزه انسان شناسی تصویری میزبان گستره ی وسیعی از رویکردها و موضوعات است، از مطالعات فرهنگی (همراه با جهت گیری های زمینه ای آن ها) تا تکنولوژی های دیجیتال جدید رسانه ای-مانند ویدئو (جایگزین سریع فیلم)، سی دی روم (همراه با قابلیت های جامعیت و ذخیره سازی)، دی وی دی (انتقال سیگنال های ویدئویی و صوتی با کیفیت بالا)، اینترنت (با دسترسی جهان گستر)- و رسانه بومی یا بین فرهنگی (فیلم یا ویدئویی که توسط اعضای ملل نخست ]مردم بومی امریکای شمالی[، جوامع غیر غربی و یا آن هایی که خارج از فرهنگ های غالب جوامع غربی هستند تولید شده است). برخی از این حرکت های جدید متکی بر رسانه تصویری-شنیداری  است که تنها وسیله های مستقل تولید و انتقال دانش و درک انسان شناسانه محسوب می شوند.
فیلم همچنان در کانون توجه دانش انسان شناسی است، اما عکاسی و سایر رسانه ها، به ویژه فناوری های دیجیتال جدید به سرعت در حال جذب شدن در این رشته هستند. علی رغم وجود مشکلات در تولید، فیلم های قوم نگارانه در سراسر جهان به تعداد روز افزونی تولید می شوند، فستیوال هایی که این فیلم ها را نمایش می دهند چند برابر شده اند و مراکز و انجمن های جدیدِ انسان شناسی تصویری در بسیاری از مکان ها ایجاد شده اند. همراه با کاهش قیمت فناوری های جدید، دسترسی به ارتباطات تصویری دموکراتیزه شده است و با رهایی تدریجی بیان تصویری از موارد نوشتاری، زمینه برای شکوفایی رویکرد های متنوع در عرصه انسان شناسی فراهم شده که وعده انسان شناسی را توسط ابزار بصری به طور کامل بر آورده می کند.
 
Ákos Östör
مقاله به صورت زیر ارجاع داده شود:
•    MLA Style:   "anthropology." Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
•    APA Style:   anthropology. (2010). Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica.
 

 

 

دوست و همکار گرامی

چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی،  نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید

http://anthropology.ir/node/11294