فرزندآوری به مثابه یک مسأله اجتماعی- فرهنگی: تأملی برساخت‌گرایانه به عمل سزارین در شهر تبریز، ایران

ابوعلی ودادهیر ـ فهیمه حسن‌نژاد، سیدمحمد هانی ساداتی، سیمین تقوی

شده است. شیوع عمل سزارین در سطح جهانی و در ایران مؤید آن است که زندگی زنان به شکل روزافزونی در حال پزشکی ­شدن است و زنان در دوره بارداری و زایمان بیش از پیش به دانش پزشکان وابسته می‌­شوند.

 

ودادهیر، ابوعلی و حسین‌نژاد، فهیمه و هادنی ساداتی، سید محمد و تقوی، سیمین (1390)، فرزندآوری به مثابه یک مسأله اجتماعی- فرهنگی: تأملی برساخت‌گرایانه به عمل سزارین در شهر تبریز، ایران، دوره 1، شماره 2، صص: 135ـ 111.

معنای زایمان ورای فرایندهای زیست­پزشکی است که در خلال آن رخ می‌دهد. زایمان در صورت‌بندی تفکرات زنان نسبت به خودشان سهمی اساسی دارد و آثار چشم­گیری بر سلامت مادر و اعضای خانواده می‌گذارد. چگونگی تعریف و برساخت فرزندآوری برای تمامی گروه­‌های ذی‌نفع از جمله پزشکان حائز اهمیت است. امروزه زایمان امری طبیعی نیست، بلکه به موضوعی برای مفهوم­‌پردازی و مداخله پزشکی بدل شده است. شیوع عمل سزارین در سطح جهانی و در ایران مؤید آن است که زندگی زنان به شکل روزافزونی در حال پزشکی ­شدن است و زنان در دوره بارداری و زایمان بیش از پیش به دانش پزشکان وابسته م‌ی­شوند. این مقاله با هدف مطالعه تغییرات صورت‌گرفته در نهاد فرزندآوری، عمل سزارین را یک مسأله اجتماعی‌- فرهنگی قلمداد و بر عوامل مؤثر فرهنگی، عنصر آگاهی و تجارب زیسته در ارتباط با مادری تصریح می­کند. این مقاله با اتخاذ رویکرد برساخت­گرایی در ‌انسان‌شناسی و با طرح سئوالاتی از جنسِ چگونگی از ماهیّت میان‌ذهنی، تعریفی و برساخت اجتماعی‌‌- ‌فرهنگی مسائل مرتبط با زایمان از طریق عمل سزارین در ایران سخن می­‌گوید. در این پژوهش، از روش­ کیفی برای گردآوری داده­ها در شهر تبریز استفاده شده است و با استفاده از نوعی داده‌کاوی کیفی داده­ها استخراج و تحلیل شده‌اند. این مقاله ضمن مرور پیشینه پژوهشی موضوعِ فرزندآوری و سزارین در انسان‌شناسی، نشان می‌دهد که فرزندآوری به طور اعم، و سزارین به طور اخص، یک برساخته اجتماعی- فرهنگی بوده است.

کلید واژگان: انسان­‌شناسی سلامت و پزشکی، برساخت­گرایی اجتماعی- ‌فرهنگی، فرزندآوری، پزشکی شدن، سزارین، نظریه بنیانی.

این مقاله ابتدا در نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است و سپس در پایگاه نشریات الکترونیکی دانشگاه تهران با آدرس http://ijar.ut.ac.ir/?_action=articleInfo&article=30604&vol=4212  در دسترس عموم قرار گرفته است. انسان‌شناسی و فرهنگ با هدف فراهم آوردن امکان مطالعه مقاله‌های ارزشمند علمی- پژوهشی اقدام به بازنشر این مقاله کرده است.

برای خواندن مقاله در زیر کلیک کنید:

 

 

پیوست	اندازه
20098.doc	206 KB