حافظه تاریخی و شهر: مطالعه موردی سینما آزادی تهران

زهرا سادات ابطحی

سینما آزادی تهران -واقع در تقاطع خیابان های شهید بهشتی و خالد اسلامبولی- به عنوان یکی از مکان های خاطره ساز این شهر – حداقل برای متولدین دهه های 50 و 60- مورد بررسی هایی من باب خاطره، حافظه جمعی و نوستالوژی قرار گرفته است که اکثر آنها به شکل یادداشت و خاطره نویسی یا گزارش در روزنامه ها، مجلات و وب سایت ها بوده اند.
در این تحقیق هدف اصلی پژوهشگر بررسی خاطره جمعی نسل مذکور از سینما آزادی است. در باب شکل گیری خاطره اصلی ترین پرسش پژوهشگر از قرار زیر است:
•    در جریان شکل گیری خاطره از مکان کدام یک مهم تر است: فیزیک بنا یا تجربه زیسته مشترک؟
در جریان انجام کار میدانی و مصاحبه با افراد گزینش شده، مهم ترین نتیجه به دست آمده به شرح زیر است: فیزیک و ظاهر بنا از مهمترین عوامل شکل گیری حافظه جمعی و خاطره است، به طوری که برای هر گونه نوسازی، بازسازی، ترمیم و مرمت باید مورد توجه قرار گیرد. که متاسفانه در مورد سینما آزادی این امر به کلی نادیده گرفته شده و بنای جدید به کلی متفاوت از بنای سوخته قبلی است، به طوری که در وهله اول یک مرکز خرید را در ذهن متبادر می سازد. هرچند که نباید از نقش تجربه زیسته مشترک- در اینجا: فیلم دیدن اشتراکی- نیز غافل ماند که خود موجب شکل گیری حافظه های جمعی می گردد.