چه كسی نخست وزیر عراق می شود

گمانه زنی در مورد نخست وزیر آینده عراق به تدریج در محافل داخل و خارج عراق نضج می گیرد

اگر آنطور كه وعده داده شده است انتخابات سالم و بدون تنش سیاسی و نظامی در عراق برگزار شود و همه به برگزاری آزاد آن ملتزم باشند در این صورت جناح اكثریت در مجلس پست نخست وزیری را در عراق به عهده خواهد گرفت و شانس سید عبد العزیز حكیم كه در رأس فهرست نامزدهای ائتلاف یكپارچه عراق كه مورد حمایت آیت الله سیستانی است برای احراز پست نخست وزیری بیشتر است. اما از منظر واقع گرایی احتمال مخالفت آمریكا با احراز پست نخست وزیری به دست یك شخصیت مذهبی مثل حكیم، بسیار زیاد است. برخی نخست وزیری حكیم را به دلیل مخالفت آمریكا غیرممكن می دانند، ولی گروهی دیگر مهارت سیاسی حكیم را به اندازه ای می دانند كه در صورت اقبال مردم به فهرست حاوی نام وی بتواند زمینه را برای جلب رضایت مخالفان خود و آمریكایی ها فراهم سازد. در این میان نباید از تمایل آمریكایی ها به ادامه كار ایاد علاوی غافل بود. تفرقه در میان شیعیان همچون دكتر جعفری رئیس حزب الدعوه و عبد العزیز حكیم رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و حسین شهرستانی دانشمند نزدیك به آیت الله سیستانی در دوره ای كه رایزنی برای انتخاب نخست وزیر موقت جریان داشت سبب سبقت گرفت ایاد علاوی از دیگران شد و اكنون نام وی در صدر فهرست ۲۳۳ نفره نامزدهای حزب وفاق ملی است كه خود وی رهبری آن را به عهده دارد. به اعتقاد برخی اگر از این لیست یك نفر رأی بیاورد و آن هم علاوی باشد در آن صورت نخست وزیری وی حتمی است. این موضوع در تحلیل خبری كه رویتر مخابره كرد مورد بررسی و ارزیابی بیشتری قرار گرفت. بر اساس این تحلیل، برخی كارشناسان سیاسی عراقی و خارجی بر این باورند علاوی نخست وزیر موقت عراق بعد از انتخابات آینده مجلس ملی این كشور كه قرار است در بهمن ماه امسال برگزار شود مجددا نخست وزیر عراق خواهد شد. این كارشناسان معتقدند حتی در صورتی كه علاوی در مجلس ملی آینده آرای لازم را برای احراز این پست به دست نیاورد اما رضایت آمریكا از نحوه عملكرد او در دولت موقت می تواند نخست وزیری وی را تضمین كند. هر چند منابع رسمی عراقی و خارجی مشخص كردن نخست وزیر آینده را در شرایط كنونی و قبل از انتخابات آینده ناممكن می دانند اما دیدگاه ها نشانگر آن است كه شخصیت علاوی به عنوان یك فرد شیعه كه اندیشه های سكولار دارد و برخی مقامات دولت موقت كه حامی وی هستند شرایط مطرح شدن وی را بهبود می بخشد. كارشناسان قرار گرفتن مجدد علاوی در رأس حكومت آینده عراق را ضربه ای سخت به شبه نظامیان عراقی و اهل سنت و افزایش نفوذ شركت های خارجی در اقتصاد عراق ارزیابی كرده اند. یك شخصیت مطرح شیعی كه نخواست نامش فاش شود، علاوی را تنها شخصیت مورد قبول همه احزاب، گروه ها و حتی آمریكا دانست و گفت: وی به عنوان یك شیعه سكولار، نگرانی كردها، اعراب اهل سنت و حكومت آمریكا را از روی كار آمدن یك نخست وزیر با عقاید اسلامی شیعی رفع خواهد كرد. هر چند برخی مسئولان آمریكایی از معرفی نخست وزیر آینده طفره می روند اما همه متفق القول هستند كه وی باید مورد اطمینان آمریكا باشد. این در حالی است كه یك منبع آگاه در حكومت موقت عراق تأكید كرده است علاوی نامزد آمریكایی ها برای احراز پست نخست وزیری این كشور است. برخی دیگر از مسئولان عراقی این مسأله را تأیید كرده و معتقدند، آمریكا از روی كار آمدن علاوی در صحنه سیاسی آینده حمایت می كند اما برای حفظ ظاهر روند دموكراسی این امر را پنهان كرده و از آن سخنی به میان نمی آورد. اما واقعیت این است كه علاوی هیچ مشكلی را حل نكرده و بحران های مختلف امنیتی، اقتصادی و اجتماعی به قوت خود باقی است.