رمانتیسم و انقلاب رسانه ای

آلن ویان ترجمه ناصر فکوهی

(تصویر: لرد بایرون)



کلید جهانی شدن فرهنگی، وجود یک نظام رسانه ای با قدرتی و به اندازه ای است که احساس همزمانی و توهم حضور در همه جا، را به انسان ها بدهد. برای رمانتیسم قرن نوزدهم، نوآوری و شانس بزرگ در آن بود که شاهد ظهور و گسترش نخستین رسانه مدرن یعنی مطبوعات باشد، رسانه ای در آن واحد هم برای خبر رسانی و هم برای سرگرمی افراد مفید بود. ظهور مطبوعات که به دلیل رقابت میان دو الگوی رقیب (انگلیسی و فرانسوی) هر چه بیشتر پویا می شدند، بزرگترین رویداد این دوران بود. از روسیه تزاری تا آمریکای جنوبی ، روزنامه ها به بازیگران پر شوری در انقلاب رومانتیک تبدیل شدند که پیش از هر چیز پدیده ای خارق العاده در جهانی شدن به حساب می آمدند و نخستین پدیده ای که در این زمینه ظاهر می شد. به برکت مطبوعات بود که بایرون که در کنار یونانی ها به جنگ ترک ها رفت، همچون مالرو در سال های بعد، بدل یه قهرمانی بین المللی شد. به همین ترتیب برای آنکه شهرت کسانی را همچون لامارتین، بالزاک، دوما و هوگو درآن زمان درک کنیم باید به شهرت ستارگان کنونی عالم سینما یا ورزش بیندیشیم.
بنابراین با حرکت از رومانتیسم بود که فرهنگ توانست با ضربآهنگ رسانه ها به پیش رود ( موسیقی، ادبیات، تصاویر، پوشاک، جهانگردی...) و این امر در جهانی اتفاق می افتاد که کمابیش در همه جای خود رنگ و بویی غربی به خود می گرفت، در حالی که این رسانه ای شدن پیوسته پیش از هر چیز به شهری رمانتیک دامن می زد: پاریس شهری بود که به معنی واقعی کلمه رومانتیک به حساب آمد، شهری با حدی عالی از زیبایی و تراکم لذت ها، نمایش ها و انقلاب ها، مرکزی اسطوره ای و سحر انگیز از جهان رومانتیک.
سرانجام به این نکته اشاره کنیم که اگر رومانتیسم تا بدین حد جهانی شد، دلیل آن بود که با این رویکرد، یک انقلاب فرهنگی نیز آغاز شد، انقلابی که ما هنوز نتوانسته ایم برد واقعی اهمیت آن را به دست بیاوریم: انقلاب تصاویر. مسئله در آن زمان هنوز، نه سینما بود، نه تلویزیون نه حتی دوربین عکس برداری. بلکه صرفا بار وش های جدید حکاکی بود که نشر رومانتیک کار خود را آغاز کرد، و نخستین نوشته ها و نقش های چاپ شده، راه هایی را گشودند که از خلال آنها هر فردی در هر کجا که بود می توانست همچون هم عصران خود، جریان سیال تصاویر را از کتاب ها به روزنامه ها و غیره در ویترین بی پایانی از نمایش جهان مشاهده کند و خود را به دست رویاها و نقش های رنگین داستان های ابداع شده یکسانی بسپارد. و در این تالار نمایش جهانی شده از فرهنگ رسانه ای بود، که از آن روز تا امروز نمایش ها دائما در جریان هستند و دائما تغییر می کنند، بی آنکه هرگز پرده ها فرو بیافتند.

منبع:
Alain Vaillant
Magazine des Sciences Humaines






.