مروری بر همگرایی و تغییر زبانی در گویش لُری فئیلی

کیانوش زهراکار

زبان گهواره تمدن انسان ،شجره نامه هر قوم و مقوله ای است که اولین شیوه خود ابرازی را شامل میگردد.زبان در واقع شناسنامه و کارت شناسایی هر قوم و ملتی است،لذا پرداختن به آن از ضروریات است.در کشور ما ایران نیز مثل همه کشورها تنوع زبان،گویش و لهجه وجود دارد و علاوه بر فارسی به عنوان زبان رسمی ،زبانها و گویشهای دیگری نظیر لُری،کردی،آذری،بلوچی،تاتی،گیلکی،طبری،عربی و ترکمنی هم وجود دارد که در ابعاد مختلف و نیز از حیث تعداد گویشوران و نزدیکی به زبان رسمی باهم متفاوتند.هر یک از این گویشها و زبانها به عنوان زبان مادری یکی از اقوام ایرانی بخش مهمی از فرهنگ و هویت قومی انان به حساب می آید.
ضرورت پرداختن به گویش‌های گوناگونی که در گسترهٔ کشور ایران پراکنده‌اند امری بدیهی و مهم است که از دیدگاه زبان‌شناسی نیز اهمیت به سزایی دارد. این گویش‌ها سرمایه‌های گرانقدری هستند که همانند آینه‌ای شفاف فرهنگ‌های گوناگون سرزمین‌مان را می‌نمایانند. هر یک از واژه‌های یک گویش گوشه‌ای از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ملت ما است. از سوی دیگر با شناخت ظرافت‌های ساختاری گویش‌های مختلف می‌توانیم جلوه‌هایی از زایایی و پویایی زبان فارسی را دریابیم و برای حل مشکلات کنونی زبان فارسی، از جمله واژه‌سازی و معادل‌یابی برای واژه‌های بیگانه و قرضی، از آنها بهره جوییم. زبان‌ها و گویش‌های مختلف به دلیل عوامل سیاسی، اجتماعی، جغرافیایی با هم تفاوت دارند. گاه در گذر زمان زبانی دچار تغییر می‌شود. زمانی یک زبان جدید بوجود می‌آید «دیالکتیک زبانی» است. بر اساس این اصل، هیچ زبان یا گویشی به کلی از بین نمی‌رود، بلکه از صورتی به صورت دیگر تبدیل می‌شود(ارانسکی،ترجمه کشاورز،1378).
زبان به عنوان یک نهاد اجتماعی از یک سو برای ایفای نقش ارتباطی خود به ثبات نیاز دارد و از سوی دیگر به موازات دگرگونی‌هایی که در سطح جامعه پدید می‌آید، ناگزیر دچار تغییر می‌گردد و خود را با نیازهای اساسی منطبق می‌سازد(مدرسی،1368).
اصولأ تغییر و تحول زبانها یکی از ویژگی های ذاتی زبانها است که تحت تأثیر عوامل درون زبانی و عوامل برون زبانی انجام می گیرد.تحت تأثیر پدیده های فرهنگی و اجتماعی شاهد دو نوع تغییر زبانی هستیم:الف)تغییر تدریجی ب)تغییر ناگهانی، که معمولأ نوع اول رواج بیشتری دارد.
جهت پرداختن به بحث تغییر زبانی ناگزیر باید چند اصطلاح توضیح داده شود که عبارتند از :همگرایی زبانی،تغییر زبان،مرگ زبان،بقاء زبان،زبان مرده، زبان رو به زوال و زبان در معرض خطر.
 

برای خواندن متن کامل در زیر کلیک کنید:

 

 

 

 

پیوست	اندازه
14275.doc	240 KB