چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

نمایش فیلم مستند و سخنرانی: انسان شناسی دینی



      نمایش فیلم مستند و سخنرانی: انسان شناسی دینی
گروه اخبار

انسان شناسی و فرهنگ در همکاری با گروه فرهنگ و جامعه انجمن جامعه شناسی ایران، برنامه ماهانه نمایش فیلم های مستند و سخنرانی های خود را در ماه جاری، روز سه شنبه 28 آذر از ساعت 17 تا ساعت 19 در  تالار انجمن های علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، بزرگ راه جلال آل احمد، زیر پل گیشا، طبقه اول، برگزار می کند.
دو فیلمی که برای این برنامه در نظر گرفته شده اند عبارتند از:
 

روژگیران، اثر   مهرداد اسکویی و ابراهیم سعیدی

خلاصه موضوع: باورها و اعتقادات مردم روستایی در کردستان به نام نِگِل به هنگام خورشیدگرفتگی که سعی می‌کنند با خواندن نماز آیات و نیز اجرای موسیقی و مراسم دراویش و... با طبیعت همراهی کنند.

چه سر سبز بود دره ما! اصر فرشته جعتایی 

خلاصه موضوع: ساخته شدن یک سد در منطقه خوزستان و مردم یک روستا که بسیار به امامزاده خود پایبندند و دغدغه از دست رفتن آن را دارند.

سخنرانی

سخنران : دکتر جبار رحمانی، دکترای انسان‌شناسی – هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی و مدیر گروه دین انسان شناسی و فرهنگ
عنوان سخنرانی : مفهوم دین روستایی در علوم اجتماعی

چکیده:
موضوع دین یکی از مهمترین مباحث علوم اجتماعی و بالاخص جامعه شناسی بوده است. آنچه که در تاریخ جامعه شناسی و بالاخص جامعه شناسی دین وجود دارد،محوریت پروبلماتیک های ناشی از دنیای مدرن و پیامدهای شهرنشینی مدرن است. این مساله سبب شده که جامعه شناسی، دین را به مثابه یک پدیده و یا نهادی شهری مبنای نظریه پردازی های خودش قرار دهد. از سوی دیگر انسانشناسی به دلیل تاکید بر جوامع قبیله ای، بیش از همه معطوف بوده به دین قبیله ای و ادیان ابتدایی. به عبارت دیگر در این دو شاخه اصلی علوم اجتماعی ، دین در شهر، قبیله و جامعه ابتدایی مورد بررسی بوده است. آنچه که مابین قبیله و شهر، مورد غفلت قرار گرفته، جامعه روستایی است. در این مقاله با نگاهی انسان شناختی به اهمیت جامعه روستایی در تاریخ فرهنگی بشر پرداخته خواهد شد و بر این مبنا به دین روستایی به مثابه فرمی مستقل و فی نفسه مهم از اشکال اجتماعی دین پرداخته شده است. روستا و دین روستایی مبنای فرهنگ و دین قبایل دامپرور و شهرنشینان مدرن و سنتی است. به همین سبب به دلایل جامعه شناختی و انسانشناختی متعددی، لازم است تفکیکی میان دین در اشکال اصلی جامعه، یعنی شکارگر و گردآورنده، روستایی و یکجانشین، جامعه کوچنده دامدار، و جامعه شهری (سنتی و مدرن) و در نهایت تفکیکی میان دین در هرکدام از این جوامع قائل شد. دین، دینداری و ایمان به مثابه پدیده هایی اجتماعی ومبتنی بر زمینه فرهنگی  و تاریخی، صورتبندی خاص خود را بسته به جامعه ای که در آن هستند، پیدا می کنند. نظریات دین برخاسته از شهر و قبیله کفایت لازم را برای بررسی دین روستایی ندارند.بر این اساس لازم است دین روستایی هم به عنوان فرمی مستقل از دین و همچنین به عنوان مبنای تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران و سایر جوامع مورد تاکید قرار گرفته و نظریه جامعه شناختی و انسانشناختی در مورد آن، بر مبنای مطالعات میدانی روستایی شکل بگیرد.
کلید واژه ها:
دین، روستا، جامعه شناسی و انسان شناسی دین، دین روستایی،

آدرس ایمیل دکتر رحمانی: j_rahmani59@yahoo.com