سخنرانی : انسان شناسی و عصب پژوهشی، چشم انداز یک حوزه بین رشته ای

گروه اخبار

مرکز آموزشی و درمانی شهدای تجریش، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دویست و هفدهمین سمینار ادواری عصب پژوهی اجتماعی خود را با همکاری «انسان شناسی و فرهنگ»  با عنوان «انسان شناسی و عصب پژوهشی، چشم انداز یک حوزه بین رشته ای» روز پنجشنبه 2 ماه 1389 در مرکز پزشکی شهدای تجریش – دانشگاه شهید بهشتی (بخش رادیوتراپی طبقه دوم سالن همایش های دهش پور) ساعت 8.30 تا 11 صبح برگزار می کند. در این نشست ناصر فکوهی، مدیر انسان شناسی و فرهنگ سخنرانی خود را با همین عنوان  ارائه و پرسش ها در این زمینه پاسخ خواهد گفت. خلاصه ای از سخنرانی این جلسه  را در زیر می خوانیم.
ورود برای عموم آزاد است.

خلاصه سخنرانی
در دو دهه اخیر و به ویژه پس از تلاش های جان کاچیوپو(Cacioppo) در آمریکا و تاسیس انجمن علمی عصب پژوهی اجتماعی (Society for Social Neuroscience) در دانشگاه شیکاگو که فعالیت های خود را از سال2010  آغاز کرده است، مفاهیم و واژگانی چون عصب پژوهی فرهنگی (cultural neuroscience)، انسان شناسی عصبی(neuroanthropology) و مردم شناسی عصبی(ethno-neurology) هر چه بیش از پیش مطرح شده اند. این علوم در حوزه فرهنگ به دنبال مباحث گسترده ای رشد کردند که از سال ها ی دهه 1960 با استفاده از دستاوردهای روزافزون ژنتیک، کردارشناسی جانوری (ethology) و زبان شناسی  و همچنین روان شناسی اجتماعی و کاربرد آنها در  انسان شناسی امکان پذیر شدند. مسئله به صورت بسیار خلاصه در آن بود که پس از جنگ جهانی دوم و فجایعی  که در آن به دلیل نفرت های نژادی  انجام گرفته بودند و همچنین الوده شدن گروه اندکی  از انسان شناسان و پزشکان در آن به ویژه از خلال آنچه «انسان سنجی» (anthropometry) و آزمایش های بیرحمانه زیست شناسانه بودند، اعتبار دانش های زیستی در نزد فرهنگ شناسان و جامعه شناسان به شدت کاهش یافته و تلاش داشتند که فرهنگ را تنها در روابطی غیر زیستی تعریف و درک کنند. اما تحول مطالعات و  پژوهش های میدانی نشان داد که این کارنه عملی است و نه علمی. از این روی آوردن به طرف درک انسان و نظام های اجتماعی به مثابه پدیده های غیر قابل تفکیک از زمینه زیستی، ژنتیکی و رفتاری شان هر چه بیشتر در دستور کار  فرهنگ شناسان قرار گرفت. از سوی دیگر تحول مشابهی نیز در زمینه علوم پزشکی رخ داد که نه تنها  به رشد انسان شناسی پزشکی (medical anthropology)(در حوزه بیماری ها و سلامت در معنای مدرن آن)  بلکه به رشد  دانش قمی (ethnoscience) و قوم پزشکی (ethnomedecine) ( در زمینه اشکال سنتی و آلترناتیو پزشکی و  دانش های بومی در این زمینه) یاری رساندند.
در ایران در حوزه پزشکی، تا کنون پژوهش های معدودی در زمینه اجتماعی از طرف متخصصان علوم اجتماعی انجام گرفته است که بیشتر در حوزه جامعه شناسی پزشکی، جمعیت شناسی و آسیب شناسی پزشکی بیماری ها و با روش های پیمایشی تعریف شده اند. این مطالعات که معمولا نمونه ای از موارد مشابه  غیر ایرانی هستند، بیشتر می توانند برخی از روندهای عمومی را روشن کنند اما کمکی به درک روابط پیچیده میان فرهنگ و موقعیت های بیولوژیک و استفاده از این درک در بهبود سلامت و بهداشت و درمان افراد جامعه نمی کنند. برعکس، حوزه ای که می تواند از طریق همکاری های هر چه گسترده تر میان  جامعه پزشکی و در این مورد خاص عصب پژوهی و انسان شناسی به وجود بیاید،  با حرکت از این واقعیت که رابطه ای قابل درک و معنا دار میان نظام های عصبی و نظام های فرهنگی در پیچیده ترین اشکال وجود دارد و تلاش برای روشن کردن و تحلیل آنها، امکان آن را به وجود می آورد که ما بتوانیم برنامه های مطالعاتی  مشترک و همچنین  برنامه های آموزشی و ترویجی را تعریف کنیم.
در این سخنرانی ما ابتدا تعاریفی از چند حوزه انسان شناسی فرهنگی، عصب پژوهشی اجتماعی و فرهنگی  و انسان شناسی عصبی ارائه داده و سپس بر نقاط  اساسی  قابل استفاده برای ایجاد رابطه نظری و روش شناختی  میان این شاخه ها ونظام های فرهنگی از جمله بر شکل گیری اجتماعی عواطف، حوزه های مناسکی و سیاسی و تاثیر آنها بر نظام های عصبی تاکید خواهیم کرد.

    منابع:
 
    Cacioppo, J.T. (2002). Social neuroscience: Understanding the pieces fosters understanding the whole and vice versa. American Psychologist, 57, 819-831.
    Cacioppo, J. T., & Berntson, G. G. (1992). Social psychological contributions to the decade of the brain: Doctrine of multilevel analysis. American Psychologist, 47, 1019-1028.
    Cacioppo, J.T., Berntson, G.G., Sheridan, J.F., & McClintock, M.K. (2000). Multilevel integrative analyses of human behavior: social neuroscience and the complementing nature of social and biological approaches. Psychological Bulletin, 126, 829-843.
    Cacioppo, John T.; Gary G. Berntson (2004). Social Neuroscience: Key Readings, Psychology Press.  
    Cacioppo, John T.; Penny S. Visser, Cynthia L. Pickett (eds.) (2005). Social Neuroscience: People Thinking about Thinking People. MIT Press.
    Chiao, J.Y. & Ambady, N. (2007). Cultural neuroscience: Parsing universality and diversity across levels of analysis. In Kitayama, S. and Cohen, D. (Eds.) Handbook of Cultural Psychology, Guilford Press, NY, pp. 237-254.
    Chiao, J. Y. (Ed.) (2009). Cultural neuroscience: Cultural influences on brain function. Progress in Brain Research, Elsevier Press.
    Donald, Merlin (1991) Origins of the Modern Mind: Three Stages in the Evolution of Culture and Cognition. Cambridge, MA: Harvard University Press.
    Marcus, Joseph A. (1997) "Neuroanthropology." In: Barfield, Thomas (ed.) The Dictionary of Anthropology, pp. 340-342. Malden, MA: Blackwell.
    Rilling, J. K. (2008). Neuroscientific approaches and applications within anthropology. American Journal of Physical Anthropology, 47, 2-32.
      
    http://culturalneuroscience.isr.umich.edu/home.htm
    http://lynx.let.hokudai.ac.jp/CSM/english/workshops/01_report08.html
    http://medanth.wikispaces.com/
    http://neuroanthropology.net/2010/08/31/our-top-100-posts/
    http://neuroanthropology.net/about/
    http://www.biogeneticstructuralism.com/nnn/nnn.htm
http://www.psypress.com/social-neuroscience-1747-0919/

مرکز آموزشی و درمانی شهدای تجریش
www.scns.ir

برای مشاهده فهرست سخنرانی های پیشین در این مرکز در زیر کلیک کنید:

 

پیوست	اندازه
7977.pdf	114.47 KB