فاجعه‌ای که همه ساکنان کرۀ زمین را تهدید می‌کند

لائتیتیا وَن اِکهوت برگردان معصومه خطیبی بایگی

بنا بر نتایج پژوهشی که توسط گروهی از متخصصان بین دولتی درباره تغییرات آب و هوایی (1) انجام‌شده است، تعداد افرادی که در معرض خطرات ناشی از پدیده بالا آمدن سطح آب‌ دریاها و اقیانوس‌ها قرار دارند تا سال 2030 به 880 میلیون نفر و تا سال 2060 به 1.2 میلیارد نفر خواهد رسید. در این گزارش که گروه مردم‌نهاد کریستین اد (2)، دوشنبه 16 می آن را منتشر کرده است، فهرست آسیب‌پذیرترین شهرهای جهان که در معرض پیامدهای مالی و جانی ناشی از بالا آمدن سطح آب‌ها قرار دارند، اعلام‌شده است. از سال 2008، بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، کره زمین در سال 2050 حدود 6.4 میلیارد شهرنشین خواهد داشت که این رقم معادل 75 درصد کل جمعیت جهان است و به 9 میلیارد نفر هم خواهد رسید. این در حالی است که بخش زیادی از این جمعیت شهری در مناطق ساحلی سکونت دارند، مناطقی که به‌شدت در مقابل تغییرات جوی آسیب‌پذیرند.

پیش‌بینی‌های این پژوهش مبتنی بر روی سناریوی ممانعت از گرمایش کره زمین بیش از 3 درجه سانتی‌گراد است که در بیست و یکمین اجلاس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در 30 نوامبر سال گذشته در پاریس (3)، 195 کشورهای عضو بر سر آن به توافق رسیدند. توافقی که باید دوباره درباره آن تجدیدنظر شود و «کاهش گرمای کره زمین به زیر 2 درجه سانتی‌گراد» در دستور کار سازمان قرار بگیرد.

این فاجعه طبیعی بیش از همه قاره آسیا را تهدید می‌کند. پنج کشوری که به‌طورجدی در معرض خطرات بالا رفتن سطح آب‌ها قرار دارند، عبارت‌اند از: چین، هند، بنگلادش، اندونزی و ویتنام. 15 منطقه از بین 20 منطقۀ ساحلی مورد تهدید دریکی از همین کشورها واقع‌شده‌اند. کلکتۀ هند که پیش‌بینی‌شده است در سال 2070 حدود 14 میلیون نفر جمعیت داشته باشد، در رأس شهرهایی است که در معرض پیامدهای ناگوار بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها قرار دارند. بعد از کلکته می‌توان به بمبئی (با 11.4 میلیون نفر جمعیت)، داکای بنگلادش (11.1 میلیون نفر)، گوانگجوی چین (10.3 میلیون نفر)، هوشی مین ویتنام (9.2 میلیون نفر)، شانگهای چین (5.4 میلیون نفر)، بانکوک تایلند (5.1 میلیون نفر) و رانگون میانمار (4.9 میلیون نفر) اشاره کرد.

فقرا، اولین جمعیت آسیب‌پذیر

کشورهای ثروتمند هم از شر این بلا در امان نیستند. در بین کشورهایی که در معرض خطر جدی هستند، ایلات متحده آمریکا در ردۀ 8، هلند در ردۀ 19 و بریتانیای کبیر در ردۀ 24 قرار دارد. میامی، نهمین مترو پل (مادر شهر) جهان که بیش از همه مورد تهدید این بلای طبیعی است، در گزارش سازمان ملل متحد، جمعیت در معرض خطر آن تا سال 2070 به مرز 4.7 میلیون نفر خواهد رسید. شهر تالاهاسی (پایتخت فلوریدای آمریکا)، با 3513 میلیارد دلار دارایی (معادل 3100 میلیارد یورو)، یکی از شهرهایی است که ازلحاظ اقتصادی مورد تهدید است. در این پژوهش، پیامد اقتصادی خطرات ناشی از بالا رفتن سطح آب‌های کره زمین نیز مورد ارزیابی قرارگرفته است و میزان آن در 10 منطقه پرخطر حدود هزار میلیارد دلار برآورد شده است. شهر گوانگجوی چین با 3357 میلیارد دلار دارایی بعد از میامی، بیش از همه در معرض خسارت‌های‌ مالی قرار دارد. در فهرست شهرهایی آسیب‌پذیر اقتصادی در این بحران، بعد از دو شهر ذکرشده، می‌توان به نیویورک (با 2147 میلیارد دلار دارایی)، کلکته (1961 میلیارد دلار) و شانگهای (1771 میلیارد دلار) اشاره کرد.

خانم آلیسون دواگ (4)، یکی از مؤلفان این پژوهش، هشدار داده است که: «جمعیت فقیر جهان بیش از دیگران از این پدیده رنج خواهند برد. کشورهای ثروتمند بیشترین باج اقتصادی را پرداخت خواهند کرد، اما با تحت پوشش بیمه قرار گرفتن و رعایت تدابیری می‌توانند سرمایه خود را دوباره به دست آورند. جمعیت زیاد فقرا در شهرهای کشورهای درحال‌توسعۀ در معرض خطر نه از امنیت مالی و اجتماعی برخوردارند و نه پشتوانۀ محکمی دارند.» به گفتۀ این پژوهشگر، شهرهایی که بیش از همه درگیر پیامدهای ناگوار اقتصادی و انسانی این پدیده خواهند شد، در کشورهایی قرار دارند که بیشترین گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کنند (چین، آمریکا، هند).

این گروه غیردولتی جامعه بین‌المللی را به اتخاذ تدابیری فوری دعوت کرده است. درحالی‌که بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، خواستار دو برابر شدن کمک‌های مالی کشورهای ثروتمند به کشورهای درحال‌توسعه برای سرمایه‌گذاری‌های زیست‌محیطی و جلوگیری از گرمایش زمین شده است و قول تخصیص 1 درصد از کمک مالی جهانی برای توسعه (معادل 1 میلیارد دلار) به این مقوله را داده است، کریستین اِد درخواست کرده است که این رقم به 5 درصد برسد تا «کمک مالی به شهرهای آسیب‌پذیر و جمعیت در معرض خطر از هم‌اکنون آغاز شود و هر چه زودتر خطرات ناشی از این فاجعه طبیعی پیش‌بینی و در حد امکان مانع از وقوع آن‌ها شود.»

Laetitia Van Eeckhout

منبع: روزنامه لوموند 18 می 2016

 

1. GIEC
2. l’ONG Christian Aid
3. COP21
4. Alison Doig