لایه ای غیر مرتبط در مکان های باستانی

طیبه الماسی

اعتیاد به حالتی اطلاق می­شود که آدمی را از نظر جسمی یا روانی نیازمند انجام رفتار یا مصرف ماده­ای کند که در تعهدات اجتماعی فرد تاثیر گذاشته و سلامت او و اجتماع را به خطر بیاندازد. در کشاکش جرم یا بیمار بودن (اولین بار در 1960م.) فرد معتاد، تاکید به هر دو عامل در میان صاحبنظران بیشتر است. وجهی از بیماری که نه تنها فرد را درگیر می­کند بلکه بسیاری از ارگانهای یک جامعه را با خود همراه می­کند و از این باب توجه به اعتیاد و فرد معتاد در جامعه بیش از بیش پر رنگ می­شود. با این که می­دانیم نفوذ این بیماری در جامعه ما روز به روز بیشتر شده، قصد آن است که نمود آن را در حوزه میراث فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

یکی از ویژگی­های زندگی اجتماعی بشر شکل­گیری مراتب اجتماعی است که نمود آن در بافت شهری مشهود است. در واقع در بررسی جغرافیائی شهرها از ایدئولوژی حاکم بر شهرها، عدالت اجتماعی، کیفیت دسترسی مردم به نیازهای اساسی، مکان گزینی کاربری­های شهری و حوزه­های اجتماعی صحبت می­شود که در جهت­گیری جغرافیای شهری بکار می­رود و همچنین مراتب اجتماعی طبقات را در شهر نشان می­دهد. حوزه­های اجتماعی در درون شهرها از گروه­های شهری تشکیل شده که در یک حوزه جغرافیایی (محله یا منطقه) کاملا مشخص تشکیل شده که این عده دارای پایگاه اجتماعی- اقتصادی مشترکی هستند و در این حوزه اعتقادات، نگرش ها، تعلق به فرهنگ یا خرده فرهنگ کاملا آشکار است. در این میان نوعی شیوه زندگی متفاوت در شهرها وجود دارد که حاشیه نشینی نامیده می­شود. حاشیه نشین­ها گروهی است که به علل مختلف نتوانسته­اند جذب نظام اقتصادی شهر شوند و از خدمات شهری استفاده کنند. معنی و مفهوم حاشیه نشینی شهری توصیفی از وضع زندگی افرادی است که از نظر درآمد، بهرگیری از خدمات و امکانات در شرایط مطلوبی به سر نمی­برند. در این میان حاشیه نشینی فرهنگ مخصوص خود را دارد که بازتاب شیوه زندگی طبقات پایین اجتماع است که معمولا به عنوان فرهنگ فقر شناخته می­شود و در محله­ها یا کوچه­های کثیف یک شهر با مساکن انحطاط یافته دیده می شود. حال اگر به جایابی مکان­های باستانی در شهرهای مدرن بپردازیم به واسطه گسترش شهرها عموما محوطه­ها و تپه­های باستانی در حاشیه شهر قرار دارد. از آنجایی که همین مکان­های حاشیه­ای و حواشی شهرها به واسطه دور بودن از مرکز و حضور طبقات پایین اجتماع چندان مورد توجه قرار نمی­گیرد مورد توجه گروه پرسه زنان است گروهی که در میان آن معتادان قرار دارد. میزان وابستگی به مواد مخدر در میان طبقات پایین اجتماع و ساکنین حاشیه شهرها بیشتر از قسمت های دیگر شهر است که این به واسطه ناهمگون بودن میزان امکانات شهری، غالب بودن فقر و عدم توجه و مهاجرت افراد از روستاها به حاشیه شهرها، افزایش خشونت و ناآرامی ها است.

 

برای  مطالعه مقاله کامل در زیر کلیک کنید:

 

ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/21139

ویژه نامه ی نوروز 1393
http://www.anthropology.ir/node/22280
 

 

پیوست	اندازه
22743.docx	146.62 KB