سالی نو با انسان شناسی و فرهنگ

...

با پایان یافتن تعطیلات نوروزی و آغاز سال 1389، سایت «انسان شناسی و فرهنگ» نیز،  پیش از هر چیز بار دیگر  امیدوار است این سال، برای همه  ایرانیان و همه دوستداران علم و فرهنگ، سالی پر بار وهمراه با خوشی و  شادی از یک سو و به دور از غم و اندوه و ناتوانی و سردرگمی و کم کاری از سوی دیگر باشد.
سال 1388، برای ما با دگرگونی های نسبتا زیادی در  سایت همراه بود که بخشی از آنها به دلیل مشکلاتی که در سرور به وجود آمد، بر ما تحمیل شدند  اما خوشبختانه به همت همکاران  این مشکلات  با سرعت  تا حد زیادی بر طرف شدند،  البته باید به این نکته اشاره کرد که بازگشت اطلاعات پیشین به شبکه سایت هنوز به طور کامل انجام نگرفه است ، زیرا برای این کار نیاز بدان وجود داشت که فعالیت های عادی سایت متوقف شود و ترجیح ما آن بود که کار تولید و انتشار مطالب جدید را هر چه زودتر آغاز و در عین حال آرشیو ها را بازسازی کنیم، کاری که هنوز ادامه دارد.
در سال گذشه گروهی دیگر ازاساتید دانشگاهی، نویسندگان و به ویژه دانشجویان حوزه های مختلف علوم اجتماعی و انسانی در همه مقاطع،  شروع به همکاری با سایت کردند و این امر به ما کمک کرد تا  بتوانیم صفحات جدیدی را بگشاییم و بر محتوا و سطح علمی آن بیافزاییم. روند افزایش صفحات در سال آینده  از طریق تشکیل «گروه» های کاری که از آنها سخن خواهیم گفت، افزایش می یابد. خبر خوش در این زمینه همکاری اساتید غیر ایرانی( به کمک کارشناسان ایرانی برای حل مشکل زبان) با سایت است: از جمله  همکاری خانم کلاریس هرن اشمیت (کلژ دو فرانس) از برجسه ترین متخصصان جهانی   تاریخ ایران باستان( به ویژه حوزه عیلامی)،  به عنوان مدیر صفحه جدید «فرهنگ ایران باستان» و خانم اورلی نوو، از مرکز ملی تحقیقات  علمی فرانسه  به عنوان مدیر صفحه «فرهنگ چین».  بهر رو، اصل برای ما بر آن است که ولو با روندی  آرام بتوانیم سطح کیفی را هر چه بالاتر ببریم، بدون آنکه یک شبکه الکترونیک  علمی –ترویجی را با  یک مجله علمی آکادمیک اشتباه بگیریم .
یکی از موارد دیگری که ما را  در سال 1388  با پرسش روبرو کرد، مسئله عنوان سایت بود یعنی «انسان شناسی و فرهنگ» به صورتی که گروهی از دوستان و همکاران با توجه به گستره واقعی موضوع هایی که  این سایت پوشش می دهد و بسیار فراتر از علم انسان شناسی در معنای آکادمیک آن می رود و همچنین با توجه به نیاز به جذب هر چه بیشر همکاران از تمام شاخه های فرهنگ و علوم اجتماعی ،  پیشنهاد تغییر نام سایت را عنوان کردند که این امر به نظر سنجی گذاشه شد و اکثریت شرک کنندگان که همکاران و خوانندگان فعال سایت بودند بر تداوم یافتن نام پیشین  تاکید کردند. با این وصف این نکته مورد  تایید و پشتیبانی همه بود و هست که سایت «انسان شناسی و فرهنگ» باید روند گسرش خود را برای پوشش  نسبتا کامل همه حوزه های فرهنگ (در وهله نخست فرهنگ ایرانی و در مقام بعدی فرهنگ های غیر ایرانی) دنبال کند.
امروز ، موضوع جذب و همکاری دوستان دانشگاهی و اندیشمندانی که به هر یک از این شاخه ها علاقمند هسند در دستور کار نخست سایت قرار دارد، این کار لزوما کار ساده ای نیست زیرا نه فقط سازمان یافتگی سایت  به صور یک  کار داوطلبانه و رایگان و در نتیجه با انکانات محدود انام می گیرد، بلکه اصولا کارهای جمعی  اما غیر محفلی در ایران هنوز چندان رایج نشده است.  در  این زمینه  تمهیداتی که برای درآمد زایی برای سایت در نظر گرفته شده اس امکانا ما را برای  خدمت رسانی به اغضا آن افزایش خواهد داد.
مشکل دیگر اما، رابطه شناختی  نوشتار فیزیکی (رسانه های کاغذی) و نوشتار الکترونیک (شبکه) نیز هست. هر چند هنوز دیدگاه های قدیمی تر نسب به «نوشتار فیزیکی» و نه الکترونیک در میان اکثر کسانی که با اندیشه سروکار دارند  غالب است، اما این امر رفته رفته در حال تغییر بوده و اهمیت حضور بر روی شبکه در برابر حضور در رسانه های کاغذی بیشتر و بیشتر مشخص می شود  در واقع روشن می شود ما در جهانی هستیم که در آن  خواسته یا ناخواسته باید حضور اندیشه را بر شبکه های تودرتوی الکترونیک بپذیریم: «دیده» و «خوانده» شدن در این شبکه های  پیچیده کاری است بسیار مشکل و  افراد اغلب بدان تمایل دارند که ساختارهای اسطوره ای خویش و فرو رفتن در رویا های خود را به جای واقعیت بگیرند. این امر هم در جهان نوشتار فیزیکی صدق می کند و هم در جهان نوشتار الکترونیک. در جهان فیزیکی  روشن است که هزینه های سنگین چاپ و انتشار کاغذی کتاب و نشریه قیمت های آنها را نیز دائما بالا برده و دسترسی به این رسانه ها را کمتر می کند بنابراین چه بسیار مطالب اندیشمندانه و مفیدی که امروز به زبان فارسی نوشه می شوند و گاه برای همیشه جز از محدوده کوچکی از علاقمندان بیرون نمی روند.   برای نمونه نگاهی بیاندازیم به تمام  نوشته هایی که در سطوح محلی و مجلات  و نشریات شهرستان ها به چاپ می رسند. و این در حالی است که بسیاری از  کتاب ها و نشریاتی که در سطح ملی نیز به انتشار می رسند  لزوما خوانندگان خود را نمی یابند. سیستم «ثبت علمی » یا «ایندکس» که البته در سطح بالای علمی به کار می رود، عملا گروه اندکی از نشریات  را در بر می گیرند و مصرف کنندگان محدودی دارند، در عین حال سیستم های  گسترده تر  طبقه بندی مقالات و نوشته ها نیز هر چند امکان دسترسی  به عناوین را فراهم می کنند، اما عملا امکان نمی دهند به اصل مطالب راه پیدا کنیم.  حتی آنجا که دسترسی آزاد نیز باشد،  یافتن یک مطلب باید از طریق شبکه  موتورهای چستچو عبور کند که لزوما مطالب را در رده های نخست خود نشان نمی دهند و بنابراین «خوانده شدن» کاری ساده نیست. هم از این رو اهمیت دارد که نویسندگان و اندیشمندان با تمرکز یافتن در شبکه های همکاری فکری بوانند شانس این امر را بیشتر کنند سیاست «انسان شناسی و فرهنگ» که به بالا رفتن شدید میزان مراجعه کنندگان این سایت نیز انجامیده ، در همین امر بوده است.
در کنار این موارد، سای در پی آن بوده و هست که اولا با ثبت اعضا و همکاران خود بواند شرایط خدمت رسانی علمی بیشتری را به آنها فراهم کند. انجمن دانش آموختگان انسان شناسی و فرهنگ و عضوی در سایت دو راهی هستند که درباره آنها پیش از این صحبت کرده و از این به بعد باز هم به آنها خواهیم پرداخت. تشکیل گروه های همکاران راه دیگری است که سایت برای افزایش فعالیت های علمی پیشنهاد می کند. و سرانجام برگزاری دوره ها، سخنرانی ها و برنامه های آموزشی که در آنها اعضای سایت دارای اولویت هستند باز هم در همین راستا تلاش دارد که امکان همکاری های علمی را بین دوستداران فرهنگ در این حوزه افزایش دهند.
بنابراین در ابتدای سال جدید، جای آن هست که بار دیگر از تمام علاقمندان به همکاری با سایت  تقاضا کنیم با ما تماس بگیرند و بوانند در این راه همراه ما باشند. سایت در حال حاضر به کمک تمام تخصص ها در حوزه علوم انسانی و به خصوص به کمک   دوستانی که  در ترجمه تخصص دارند نیازمند است. باز هم دراین باره با شما سخن خواهیم گفت.
در نهایت با آرزوی  سلام و شادمانی  امیدواریم سال 1389 برای همه ما سال بهتر و با دستاوردهای بیشتری از سال گذشته باشد.