جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا
مسجد آرد خرما اردکان؛ کوچکترین مسجد ایران
یکی از سادهترین و در عین حال کوچکترین مساجد تاریخی ایران در کوچه دروازه میرمحمدصالح در ابتدای خیابان امام خمینی(ره) شهر اردکان در استان یزد قرار دارد که با وجود سادگی و بیآلایشی خود، تاریخچهای عجیب در پس آن پنهان است. هرچند همه مردم اردکان با نام این مسجد که "آرد و خرما" نام دارد، آشنایی دارند ولی تنها وجه تسمیه و علت نامگذاری آن نیز در هالهای از ابهام است. این مسجد که نه معماری منحصر به فردی و نه سبک روشن و واضحی در ساخت دارد، تنها دارای یک مشخصه است که آن را از منحصر به فردترین مساجد ایران قرار داده و آن هم ارتباط تنگاتنگش با مردم در طول بیش از یک قرن گذشته است.
نمای بیرونی مسجد آرد خرما اردکان
اطلاعات عمومی درباره مسجد آرد خرما
- بهترین فصل گردشگری: بهار وپاییز
- نحوه دسترسی به مکان: باخودرو شخصی
- مسیر دسترسی به مکان: خیابان امام خمینی(ره)شهرستان اردکان
- فاصله تا مرکز استان: 65کیلومتر
- فاصله تا مرکز شهرستان: نزدیک به مرکز شهرستان
- امکانات رفاهی موجود: نزدیک به مغازه و فروشگاه، نزدیک به پارک باغ ملی، سرویس بهداشتی
- مکانهای گردشگری نزدیک به آن: بافت قدیمی اردکان، مسجد جامع اردکان، موزه مردم شناسی، موزه فرهنگ، خانه های قدیمی اردکان
نمایی از درون مسجد آرد خرما اردکان
وجه تسمیه مسجد آرد خرما
"مصطفی شاکر" خادم این مسجد در مورد وجه تسمیه آن میگوید: نقل قولهای گذشتگان حاکی از آن است که تاجری از شاهرود به علت مرگ شترش مدتی در اردکان ساکن میشود و مردم ساخت مسجدی را در محل فرود آمدن کاروانش به وی پیشنهاد میکنند که او اعلام میکند پولی برای این کار ندارد اما حاضر است به جای دستمزد کارگران به آنها آرد و خرما بدهد، لذا بعد از ساخت مسجد، آن را مسجد "آرد و خرما" نامیدند.
اما اهالی محله دروازه میرصالح به نقل قول دیگری نیز معتقد هستند؛ آنها شنیدهاند که در گذشته، پشت مسجد کنونی، آسیابی وجود داشته که اکنون اثری از آن نیست. به گفته آنها، در زمان قحطی که وضعیت اقتصادی مردم بد بود، مردم اردکان برای تهیه آرد، هسته خرما را به این آسیاب میآوردند و تبدیل به آرد میکردند و به همین دلیل به مسجد مذکور نام "آرد خرما" نهادهاند.
درب ورودی مسجد آرد خرما اردکان
تاریخچه مسجد آرد خرما
سبک معماری مسجد آردخرما شبیه به سبک بناهای دوره صفویه است اما کارشناسان میراث فرهنگی چندان مطمئن نیستند که قدمت این بنا به دوران صفویه برسد. دلیل آنها زیلوی قاجاری شبستان مسجد که چند سال پیش به سرقت رفت و البته وقف نامه هایی که از دوران قاجاریه در مسجد باقی مانده و هر دو در قرن سیزدهم هجری قمری ثبت شده اند. یکی از این وقف نامه ها مربوط به قرائت قرآن است و دیگری روغن چراغ.
تصویری از درون مسجد آرد خرما اردکان
معماری مسجد آرد خرما
سبک معماری بنای مسجد آرد و خرما، نزدیک به سبک بناهای دوره صفویه است اما تنها یک احتمال وجود دارد که قدمت آن به دوره صفوی برسد چرا که آثار باقیمانده از جمله وقفنامههای مسجد مربوط به دوره قاجاریه بوده و زیلوی قاجاری آن چند سال پیش به دست یغماگران میراث کهن، ربوده شده است. به گفته خادم این مسجد، دو وقفنامه برای این مسجد وجود دارد که یکی مربوط به قرائت قرآن و دیگری روغن چراغ است که هر دو در قرن سیزده هجری قمری یعنی در سالهای 1267 و 1278 ه.ق نوشته شده است.معماری مسجد آرد و خرما مانند سایر مساجد کوچک محلی دیگر، فاقد گچبری و تزئینات خاص است. سقف بنا را به روش طاق و تعویزه پوشیدهاند و یک چهارم کل مجموعه را با یک نشیمنگاه در بخش سر در ورودی ساختهاند. بخش ورودی در عرض 2.5 متر و عرض 1.6 تر و با یک قاببندی ساده، از نشیمنگاه و در ورودی فضای بنا، تفکیک شده است.مسجد به صورت غربی - شرقی و در عرض سه متر و طول 5.5 متر بنا شده و به همین علت نیز در سمت شمالی یا سمت راست بنا، سه طاقچه جهت قراردادن قرآنها تعبیه شده است.
مسجد آرد خرما اردکان
کلام آخر
در چند سال گذشته تعمیر این مسجد با اقداماتی مانند مرمت ضلع جنوبی مسجد، تراشیدن دیوار بیرونی و بازسازی نمای آن و کفسازی صحن جنوبی مسجد انجام شده و طرح توسعه این مسجد با اضافه شدن ساختمانی به ابعاد چهار در 7.5 متر به اتمام رسیده است و بعد از اجرای طرح توسعه مسجد آرد و خرما، این مسجد رونق چشمگیری به ویژه با حضور ورزشکاران و پیشکسوتان ورزشی اردکان داشته است و در مناسبتهای گوناگون مامنی برای آرامش و خلوت بندگان حضرت حق و بعضاً مکانی برای پخت و توزیع نذورات است.
بنا بر شواهد و نقل قولها این مسجد را کوچکترین مسجد ایران مینامند ولی سندیتی در این رابطه وجود ندارد. اما باید اعلام کنیم اگر به دنبال دیدن «ترین» ها در ایران هستید باید به دیدن این مسجد بروید!
منابع: ایسنا، بیتوته و گردشگری ارزش محور
گروه گردشگری وب
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
غزه آمریکا طالبان توماج صالحی حجاب رئیسی رهبر انقلاب سریلانکا کارگران پاکستان مجلس شورای اسلامی دولت
آتش سوزی کنکور سیل هواشناسی تهران سازمان سنجش شهرداری تهران پلیس سلامت فراجا قتل وزارت بهداشت
خودرو دلار ارز قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بازار خودرو ایران خودرو بانک مرکزی قیمت سکه مسکن سایپا
ترانه علیدوستی تلویزیون فیلم سینمای ایران کتاب مهران مدیری تئاتر شعر سینما
کنکور ۱۴۰۳
اسرائیل رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین روسیه حماس اوکراین طوفان الاقصی جنگ اوکراین اتحادیه اروپا ترکیه انگلیس
فوتبال پرسپولیس استقلال بارسلونا بازی ژاوی باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال فوتسال تراکتور لیگ برتر انگلیس تیم ملی فوتسال ایران
تیک تاک همراه اول بنیاد ملی نخبگان تسلا فیلترینگ ناسا تبلیغات ایلان ماسک اپل
مالاریا سلامت روان کاهش وزن استرس داروخانه پیری دوش گرفتن