۳ آذر ـ ۲۴ نوامبر ـ زادروز «باروخ اسپینوزا» پدر لیبرال دمكراسی (دمكراسی غرب)

بیست و چهارم نوامبر زاد روز باروخ اسپینوزا (Baruch Espinoza) فیلسوف هلندی است كه در سال ۱۶۳۲ به دنیا آمد و بسال ۱۶۷۷ از بیماری سل درگذشت. خانواده او از یهودیان اسپانیا ــ پرتغال بودند كه از …

بیست و چهارم نوامبر زاد روز باروخ اسپینوزا (Baruch Espinoza) فیلسوف هلندی است كه در سال ۱۶۳۲ به دنیا آمد و بسال ۱۶۷۷ از بیماری سل درگذشت. خانواده او از یهودیان اسپانیا ــ پرتغال بودند كه از آنجا اخراج و ساكن هلند شده بودند. اسپینوزا به دلیل داشتن تفكر مستقل، در سال ۱۶۵۶ از سلك یهودیان اخراج شده بود.

تاریخ فلسفه و علوم سیاسی از اسپینوزا به عنوان پدر لیبرال دمكراسی (اصطلاحا دمكراسی غرب) نام می برد. او می گوید كه انسان اگر از چارچوب نظم ملكوتی بیرون نرود آزاد است. وی انسان را سزاوار آزاد بودن، آزاد اندیشیدن و آزادانه ابراز عقیده كردن می داند كه نباید این آزادی ها به هیچوجه محدود شوند. اسپینوزا تكامل انسان را در آزادی او می بیند. وی شدیدا با زندگی كردن انسان در سایه ترس مخالف است و ارعاب دولتی را بزرگترین دستگاه تولید ترس خوانده است.

اسپینوزا كه از فلاسفه رشنالیست بشمار می رود می گوید كه رشد یك جامعه و به كمال رسیدن آن و تامین آزادیهای فرد و محافظت از انسان در برابر ترس و ارعاب و تامین رفاه و رعایت حقوق او نسبت مستقیم با كیفیت مدیران آن جامعه دارد. وی در عین حال در یك جامعه، دولت را مقدم بر كلیسا می داند.

مفسران نظرات اسپینوزا می گویند كه از دید وی ، امر «انتخاب كردن» یك مسئولیت اجتماعی بزرگ است و بر این پایه به مردم تاكید می كنند كه اگر هنگام انتخاب نماینده و مدیر چشم و گوش خود را باز نكنند و انتخابشان دقیق نباشد كل جامعه آسیب خواهد دید و باید پاسخگو و احیانا آماده پرداخت بهای اشتباه خود باشند.