|
Allopurinol
|
|
آلوپورينول
|
موارد و مقدار مصرف:
مکانيسم اثر
آلوپورينول و اكسي‌پورينول (متابوليت آن) آنزيم گزانتين اكسيداز را مهار مي‌كنند. اين آنزيم تبديل هيپوگزانتين به گزانتين و گزانتين به اسيد اوريك را كاتاليز مي‌كند. آلوپورينول و متابوليت آن با مهار اين آنزيم از تبديل اكسي‌پورين‌ها (گزانتين و هيپوگزانتين) به اسيد اوريك جلوگيري مي‌كنند و در نتيجه، غلظت اسيد اوريك در خون و ادرار كاهش مي‌يابد. آلوپورينول فاقد اثرات ضد درد، ضد التهاب، و يا افزايش‌دهنده ترشح اسيد اوريك در ادرار است.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
مصرف همزمان با داروهاي تيازيدي در بيماران مبتلا به كاهش عملكرد كليه ممكن است خطر بروز واكنش‌هاي حساسيت مفرط ناشي از آلوپورينول را افزايش دهد. در اين موارد با احتياط مصرف شود.
مصرف همزمان با آزاتيوپرين و مركاپتوپورين ممكن است اثرات سمي
اين داروها، بخصوص كاهش فعاليت مغز استخوان را افزايش دهد. در
صورت لزوم مصرف همزمان اين داروها، بايد مقدار مصرف آزاتيوپرين
يا مركاپتوپورين تا 33-25 درصد مقدار مصرف معمول آنها كاهش داده
شود و مقادير مصرف بعدي بر حسب پاسخ بيمار و اثرات سمي تنظيم
گردد.
مصرف همزمان با سيكلوفسفاميد ممكن است احتمال بروز كاهش فعاليت مغز استخوان را از طريق مكانيسم نامعلومي افزايش دهد.
آلوپورينول متابوليسم ميكروزومي كبدي ديكومارول را مهار كرده و نيمه عمر آن را زياد مي‌كند. وضعيت بيماراني كه آلوپورينول و ديكومارول را به طور همزمان مصرف مي‌كنند بايد از نظر افزايش اثرات ضد انعقادي پيگيري شود.
مصرف همزمان با آمپي‌سيلين يا آموكسي‌سيلين احتمال بروز بثورات جلدي را افزايش مي‌دهد.
مصرف آلوپورينول با دوزهاي بالا ( mg/day600) همراه با تئوفيلين مي‌تواند منجر به كاهش كليرانس تئوفيلين گردد و سطح پلاسمايي تئوفيلين را بالا ببرد، لازم است سطح پلاسمايي دارو كنترل شود.
از آنجا كه آلوپورينول يا متابوليت‌هاي آن ممكن است با كلرپروپاميد در ترشح از لوله‌هاي كليوي رقابت كند، بايد وضعيت بيماراني كه اين داروها را به طور همزمان مصرف مي‌كنند، از نظر افت بيش از حد قند خون پيگيري شود.
مصرف همزمان با كوتريموكسازول با ترومبوسيتوپني همراه بوده است.
لازم است CBC و پلاكت بيمار پيگيري شود.
|
|
|
|
|
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
در بيماراني كه تحت درمان با آلوپورينول هستند، افزايش غلظت‌هاي سرمي آلكالين فسفاتاز، آسپارتات آمينوترانسفراز (AST) و آلانين آمينوترانسفراز (ALT) گزارش شده است.
|
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: حدود 90-80 درصد از راه خوراكي جذب مي‌شود. اوج غلظت پلاسمايي آن طي 6-2 ساعت بعد از مصرف مقدار معمول حاصل مي‌شود.
پخش: به طور وسيع در تمام بدن، بجز مغز، انتشار مي‌يابد. غلظت آلوپورينول در مغز 50 درصد غلظت آن در ساير قسمت‌هاي بدن است. آلوپورينول و اكسي پورينول به پروتئين‌هاي پلاسما پيوند نمي‌يابند.
متابوليسم: به وسيله گزانتين اكسيداز به اكسي‌پورينول متابوليزه مي‌شود. نيمه عمر آن كمتر از يك تا دو ساعت و نيمه عمر اكسي‌پورينول حدود 15 ساعت است.
دفع: 7-5 درصد به صورت تغيير نيافته طي شش ساعت از طريق ادرار دفع مي‌شود. بعد از آن به صورت آلوپورينول، اكسي‌پورينول و اكسي‌پورينول ريبونوكلئوزيد از طريق كليه دفع مي‌شود. در حدود 70 درصد اين دارو به صورت اكسي پورينول از راه ادرار و حدود دو درصد طي 72-48 ساعت از طريق مدفوع دفع مي‌شود.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف:
حساسيت مفرط به دارو يا هر يك از اجزاي فرمولاسيون و هموكروماتوز ايديوپاتيك.
موارد احتياط:
الف) در خانم‌هاي باردار و شيرده.
ب) وضعيت بيماران مبتلا به نارسايي كليوي به هنگام مصرف اين دارو بايد بدقت پيگيري شود.
پ) مقدار مصرف آلوپورينول در بيماران مبتلا به بيماري قسمت تحتاني دستگاه گوارش ، اختلال عملکرد كليوي و كاهش فعاليت مغز استخوان بايد تنظيم شود.
ت) لازم است مصرف همزمان اين دارو با داروهايي كه منجر به سركوب مغز استخوان مي شوند با احتياط صورت گيرد.
ث) در بيماراني كه بيماري زمينه‌اي كبدي يا كليوي دارند اين دارو با احتياط مصرف شود.
|
اشكال دارويي:
موارد و مقدار مصرف
الف) کنترل زيادي اسيد اوريک خون همراه با نقرس اوليه يا ثانويه نقرس ممکن است در اثر بيماريهايي مانند لوسمي حاد يا مزمن، پليسيتمي ورا، ميلوم مولتيپل و پسوريازيس بروز كند. مقدار مصرف اين دارو بر حسب شدت بيماري تغيير مي‌كند و مي‌تواند به صورت يك بار در روز و يا مقادير منقسم مصرف گردد ، اما مقادير بيشتر از 300 ميلي‌گرم بايد به صورت منقسم تجويز شود.
بزرگسالان: در نقرس خفيف مقدار mg/day 3 00-200 و در نقرس شديد همراه با رسوب اورات در بافت‌هاي اطراف مفصل mg/day 600-400 از راه خوراكي مصرف مي‌گردد. مقدار مصرف نگهدارنده اين دارو در زيادي اسيد اوريك ثانويه نيز همين مقدار است. حداكثر مقدار مجاز مصرف دارو ، mg/day800 مي‌باشد.
ب) زيادي اسيد اوريك خون ناشي از بيماري‌هاي بدخيم.
كودكان زير 10 سال: ابتدا مقدار mg/m2/day200 به شكل يك جا يا مقادير منقسم هر 6، 8 يا 12 ساعت به صورت انفوزيون وريدي مصرف مي‌شود و سپس بر اساس سطح اسيداوريك ميزان مصرف دارو تنظيم مي‌گردد.
بزرگسالان: مقدار mg/m2 400-200 به شكل انفوزيون وريدي تجويز مي‌گردد كه دوز را مي‌توان روزانه به شكل يك بار در روز و يا منقسم هر 6 ، 8 يا 12 ساعت تجويز نمود. حداكثر مقدار مجاز ، mg600 در روز است.
كودكان 6 تا 10 سال: مقدار mg/day 300 در سه دوز منقسم از راه خوراكي مصرف مي‌شود. در كودكان زير 6 سال مقدار mg/day150 از راه خوراكي مصرف مي‌گردد.
پ) جلوگيري از حملات حاد نقرسي.
بزرگسالان: مقدار mg/day100 از راه خوراكي مصرف مي‌شود. به اين مقدار در فواصل يك هفته‌اي 100 ميلي‌گرم افزوده مي شود تا غلظت اسيداوريك سرم به 6 ميلي‌گرم در 100 ميلي‌ليتر برسد. در اين موارد، مقدار مصرف توصيه شده نبايد از mg/day800 تجاوز كند.
ت) جلوگيري از نفروپاتي ناشي از اسيداوريك طي شيمي درماني سرطان.
بزرگسالان: مقدار mg/day 800-600 به مدت 3-2 روز از راه خوراكي مصرف مي‌شود. همراه با دارو بايد مقدار زيادي مايعات مصرف شود.
ث) سنگ‌هاي كليوي عودكننده اگزالات كلسيم.
بزرگسالان: مقدار mg/day300-200 از راه خوراكي مصرف مي‌شود. اين مقدار را به صورت منقسم نيز مي‌توان مصرف كرد.
مقدار مصرف در نارسايي كليوي
بزرگسالان: در صورتي كه كليرانس كرآتينين معادل 20-10 ميلي‌ليتر در دقيقه باشد، مقدار mg/day200، اگر كمتر از 10 ميلي‌ليتر در دقيقه باشد، مقدار mg/day100، و اگر كمتر از سه ميلي‌ليتر در دقيقه باشد، مقدار 100 ميلي‌گرم با فواصل بيش از يك روز از راه خوراكي مصرف مي‌شود.
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مهارکننده آنزيم گزانتين اکسيداز.
طبقه‌بندي درماني: ضد نقرس.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
اشكال داويي:
Tablet: 100, 300mg
ملاحظات اختصاصي
1- بثورات جلدي در اكثر مواقع در بيماراني بروز مي‌كند كه داروهاي مدر مصرف مي‌كنند و يا مبتلا به نارسايي كليه هستند.
2- وضعيت مصرف مايعات و برون‌ده ادراري بيماران بايد پيگيري شود. برون‌ده ادراري حداقل دو ليتر در روز و حفظ آن در حد خنثي يا اندكي قليايي مطلوب است.
3- در صورت بروز نارسايي كليه در هر زمان از درمان با آلوپورينول، بايد مقدار مصرف آن کاهش يابد.
4- در شروع درمان با آلوپورينول و پس از آن به طور دوره‌اي بايد شمارش كامل گلبول‌هاي خون (CBC)، غلظت اسيد اوريك سرم و عملكرد كبد و كليه تعيين گردد.
5- در شش هفته اول درمان با اين دارو ممكن است حملات حاد نقرسي اتفاق افتد. براي پيشگيري، مي‌توان كلشي‌سين يا ساير داروهاي ضدالتهابي را بطور همزمان تجويز كرد.
6- براي به حداقل رساندن عوارض گوارشي دارو، مي‌توان آن را با غذا يا بلافاصله بعد از غذا مصرف كرد. مي‌توان قرص را خرد كرده و با غذا يا مايعات مصرف كرد.
7- آلوپورينول ممكن است بيمار را مستعد ابتلا به بثورات جلدي ناشي از آمپي‌سيلين كند.
8- بثورات جلدي ناشي از مصرف آلوپورينول ممكن است هفته‌ها بعد از قطع مصرف اين دارو بروز كند.
9- زماني كه آلوپورينول به كلشي‌سين، داروهاي اوريكوزوريك يا ضدالتهابي اضافه مي‌شود، ممكن است چندين ماه زمان لازم باشد تا بتوان اين داروها را قطع كرد.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- در طول درمان با اين دارو، مايعات زياد (3-2 ليتر در روز) بنوشيد، مگر آنكه به دلايلي مصرف مايعات ممنوع شده باشد.
2- به هنگام درمان سنگ‌هاي عودكننده اگزالات كلسيم، پروتئين حيواني، سديم، شكر تصفيه شده، ويتامين C، غذاهاي غني از اگزالات و كلسيم را كمتر مصرف كنيد.
3- تا مشخص شدن واكنش CNS به اين دارو ، از انجام فعاليت‌هاي خطرناك كه نياز به هوشياري دارد خودداري كنيد ، زيرا اين دارو ممكن است باعث خواب‌آلودگي شود.
4- از مصرف الكل خودداري كنيد، زيرا الكل اثربخشي آلوپورينول را كاهش مي‌دهد.
5- در صورت بروز عوارض جانبي فوراً به پزشك اطلاع دهيد.
6- در صورت فراموش شدن يك دوز، به محض يادآوردن دارو را بلافاصله مصرف کنيد، مگر اينكه زمان مصرف دوز بعدي فرا رسيده باشد. هرگز دوز دارو دو برابر نشود.
7- در صورت بروز اولين علائم راش يا ساير واكنش‌هاي آلرژيك، دارو را قطع نموده و با پزشك تماس گرفته شود.
8- مصرف دارو همراه يا اندكي پس از غذا عوارض گوارشي آن را به
حداقل مي رساند. مي‌توان قرصها را خرد نموده و با مايعات يا غذا مصرف كرد.
مصرف در سالمندان: مقدار مصرف اين دارو در سالخوردگان همانند بزرگسالان است. در صورت بروز نارسايي يا اختلال عملکرد كليه بايد مقدار مصرف دارو مطابق با توصيه‌هاي ارائه شده به بيماران مبتلا به اين بيماري‌ها تنظيم شود.
مصرف در كودكان: آلوپورينول براي كودكان، بجز در درمان زيادي اسيد اوريك خون ناشي از بيماري‌هاي بدخيم يا شيمي درماني و يا درمان بيماري‌هاي متابوليسم پورين، نبايد تجويز شود.
مصرف در شيردهي: به علت انتشار آلوپورينول و اكسي‌پورينول در شير مادر، اين دارو در زنان شيرده بايد با احتياط فراوان تجويز شود.
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: سردرد، نوروپاتي محيطي، نوريت، اختلال حسي، خواب‌آلودگي، تب، گزگز اندام‌ها.
پوست: بثورات جلدي، سندرم استيونس جانسون، نكروليز توكسيك اپيدرم ، طاسي، اريتم مولتي فرم، ايكتيوز، ضايعات پورپورايي، درماتيت تاولي - وزيكولي ، درماتيت شبه اگزمايي، خارش، كهير، onycholysis، ليكن پلان.
چشم، گوش، حلق و بيني: آب مرواريد، بيماري شبكيه چشم، كورك‌هاي متعدد در بيني، خونريزي بيني.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال، دل دردهاي متناوب، گاستريت، سوءهاضمه، احساس طعم فلزي، كاهش حس چشايي، دردهاي شكمي.
ادراري ـ تناسلي: نارسايي كليوي، اورمي.
خون: آگرانولوسيتوز، كم خوني، آنمي آپلاستيك، كاهش فعاليت مغز استخوان، لكوپني، پان سيتوپني، ترومبوسيتوپني، اكيموز، ائوزينوفيلي، لكوسيتوز.
كبد: افزايش سطوح آلكالين فسفاتاز، AST، ALT، هپاتومگالي، افزايش بيلي‌روبين خون، يرقان انسدادي، هپاتيت گرانولومايي، نكروز كبدي.
ساير عوارض: حملات حاد نقرسي، تب، ميوپاتي، خونريزي بيني، كاهش يا تبديل حس چشايي، حساسيت مفرط (تب، لرز، لكوپني، لكوسيتوز، ائوزينوفيلي، درد مفاصل، تهوع، استفراغ)، نارسايي كليوي، اورمي.
توجه: در صورت بروز اولين علائم بثورات جلدي كه ممكن است پيش از بروز حساسيت مفرط يا ساير عوارض جانبي دارو ظاهر شود ، بايد مصرف دارو قطع گردد.
|
