واقعیت به سبک ایتالیایی

● درباره روبرتو روسلینی به بهانه سالروز تولدش
آندره بازن در كتاب معروفش (سینما چیست) در فصلی از نئورئالیسم و سینمای ایتالیا نوشته فصل جداگانه ای را با عنوان در دفاع از روسلینی نگاشته است. در این بخش متن نامه ای آمده كه او در اوت ۱۹۵۵ خطاب به «گوئیدواریستاكو» سردبیر مجله «سینما نوو» نوشت. «آندره بازن» در قسمتی از نامه اش آورده است:
«واقعیت این است كه هیچ كارگردان ایتالیائی دیگری را نمی توان یافت كه در آثارش «فرم » و «محتوا» چنین رابطه نزدیكی با یكدیگر داشته باشند و من دقیقاً بر همین مبناست كه نئورئالیسم روسلینی را تعریف میكنم.»
روبرتو روسلینی بدون هیچ تردیدی در كنار «ویسكونتی»، « فلینی» و «دسیكا»، از مهمترین كارگردانان سینمای ایتالیاست كه موج تازه ای را در این عرصه به وجود آورد.
«روبرتو روسلینی» در هشتم ماه می ۱۹۰۶ در رم به دنیا آمد. از همان ابتدا به كارهای فنی علاقه فراوان داشت. از كودكی در سالن تاریكی كه پدرش طراحی كرده بود می نشست و ساعتها را با دیدن فیلمهای كوتاه آماتوری سپری میكرد. او كه سالهای طلایی زندگی اش را تحت حكومت فاشیستی موسولینی گذراند، در ۳۴سالگی به عنوان تدوینگر، دوبلور و فیلمنامه نویس وارد عرصه سینما شد.او كار در سینما را با تدوین آغاز كرد و در ۱۹۳۹ موفق شد با همكاری «ماریوباوا» (فیلمبردار) چند فیلم كوتاه بسازد و حدود دوسال بعد توانست نخستین فیلم بلندش را هم كارگردانی كند.
«روسلینی» كه از همان اوایل خودش را به عنوان یك فیلمنامه نویس و فیلمساز موفق نشان داده بود در ۱۹۴۶-۱۹۴۵ با همكاری «فدریكوفیلینی» فیلمنامه «رم ، شهر بی دفاع» و «پائیزا» و در همین سالها هم این دو فیلم معروف را جلوی دوربین برد«روبرتو»ی ۴۳ ساله در ۱۹۴۹ در هنگام فیلمبرداری فیلم «استرو مبولی» با «اینگرید برگمن» - ستاره معروف سینما- آشنا شد و یك سال بعد با او ازدواج كرد. او طی همین سالها علاوه بر كارگردانی سینما، حضور در چندین تئاتر را هم تجربه كرد و به كارگردانی چند نمایش هم پرداخت. علاقه اش به تئاتر باعث شد از ۱۹۵۴ به بعد هر از چند گاهی تئاتر را هم تجربه كند.
بسیاری از كارشناسان و منتقدان دهه پنجاه و شصت سینمای اروپا، «روسلینی» را از بزرگترین كارگردانان تاریخ سینمای ایتالیا میدانند و او را عامل موفقیت و تولد دوباره سینمای ایتالیا در دوره پس از جنگ معرفی می كنند. «روسلینی» با ساخت فیلمهایی چون «رم شهر بی دفاع» (۱۹۴۵)، «پائیزا» و «آلمان سال صفر» (۱۹۴۷) به ایجاد مكتب نئورئالیسم كمك شایانی كرد و این مكتب ضمن برانگیختن تحسین جهانیان با نگاه نقادانه اش به دولتهای معاصر ایتالیا، باعث به وجود آمدن درگیریهای زیادی هم شد.
«روسلینی» از سال ۱۹۵۶ كار در تلویزیون را هم آغاز كرد و در سالهای بعد نیز آن را ادامه داد. در۱۹۵۸بعد از ۹ سال زندگی مشترك از «اینگرید برگمن» جدا شد و از ۱۹۶۴ فقط برای تلویزیون كار كرد. او كه خودش فیلمنامه بیشتر آثارش را نوشته بود، در آخرین سالهای زندگی اش تعدادی فیلمنامه نیز برای پسرش كه آهنگساز بیشتر فیلمهایش بود، نوشت.نام «روبرتوروسلینی» همواره با ایتالیا و سینمای نئورئالیسم همراه است و اهمیت آثار او در تاریخ سینمای ایتالیا و جهان انكار ناشدنی است. روسلینی پس از ۴۳ سال فعالیت در عرصه سینما در چهارم ژوئن سال ۱۹۷۷ در ۷۷ سالگی درگذشت.
▪ دیگر فیلمها و آثار این كارگردان مشهور ایتالیایی عبارتند از:
ناو سفید (۱۹۴۱) ، بازگشت یك خلبان (۱۹۴۲) ، مرد صلیب (۱۹۴۳) آرزو (۱۹۴۳) ، فرانچسكو ، بنده خدا (۱۹۵۰) ، هفت گناه كبیره (۱۹۵۱) اروپا ۵۱ (۱۹۵۲) ، آزادی كجاست ؟ (۱۹۵۳) ، سفری در ایتالیا (۱۹۵۳) مازن ها (۱۹۵۳) ، ژاندارك در آتش (۱۹۵۴) ، ترس (۱۹۵۴) ، هندوستان (۱۹۵۸) ژنرال دلارووره (۱۹۵۹) ، در رم شب بود (۱۹۶۰) ، زنده باد ایتالیا (۱۹۶۰) ، وانینا وانینی (۱۹۶۱) ، روگوپاگ(۱۹۶۲) ، روح سیاه (۱۹۶۲) ، به قدرت رسیدن لویی چهاردهم (۱۹۶۶) ، جزیره (۱۹۶۷) ، اعمال مقدسین (۱۹۶۸) ، سقراط (۱۹۷۰) ، سال یك (۱۹۷۳) ، مسیح موعود (۱۹۷۵).

آی سان نوروزی

منبع : روزنامه قدس