حاشیه امن تخریب کنندگان

این روزها در ایام تبلیغات رسمی نامزدهای محترم دهمین دوره ریاست جمهوری و در گرماگرم فضای انتخاباتی کشور، ترجیع بند تمامی گروه ها، احزاب و تشکل های سیاسی قانونی علاوه بر تذکر و دغدغه بزرگان و دلسوزان نظام «رعایت اخلاق انتخاباتی و پرهیز از تخریب های انتخاباتی» است.
طبیعی است کاندیداهایی که از ذره بین نظارتی شورای محترم نگهبان عبور کرده اند و مهر تأیید صلاحیت این شورا، «صالح بودن» آنها برای تصدی مسئولیت خطیر و مهم ریاست جمهوری را به اثبات رسانده است با اعلام نهایی ستاد انتخابات کشور و آغاز رسمی فعالیت های تبلیغاتی تلاش روزافزونی دارند تا با معرفی و شناساندن خودشان به مردم؛ کارایی و توانمندی هایشان را نیز با شدت و حدتی جدی تر و گسترده تر در ویترین انتخابات به نمایش بگذارند و فرجام کار را به مردمی که خریدار صداقت، مدیریت و خدمت بی منت هستند بسپارند.
آنچه در این میان از ضرورتی بسیار ظریف، حساس و تاثیرگذار برخوردار است مشتبه نشدن مقوله «تبلیغ و انتقاد» با «تخریب» و تفکیک مرز آن دو در صحنه عمل است.
متأسفانه خروجی بسیاری از اظهارات و بیانات برخی نامزدها و حامیان آنها در کارزار انتخابات و رقابت تنگاتنگ با رقبا مرز «تبلیغ خود» را درمی نوردد و در منطقه ممنوعه «تخریب غیر»-و نه انتقاد- پا می نهد. در این دوره از انتخابات نیز بستر مناسبی برای تبلیغ نامزدها مهیا شده است و هر نامزدی در مجموع می تواند بیش از ۱۷ ساعت برای ارایه برنامه های خود از طریق صداوسیما با مردم ارتباط برقرار کند و علاوه بر آن با توجه به فضای آزاد رقابت های انتخاباتی از این امکان بهره مند است که ستادهای انتخاباتی در اقصی نقاط کشور برپا نماید و یا با سفر به شهرهای مختلف و ایراد سخنرانی درمساجد، دانشگاه ها، ورزشگاه ها و... مستقیم و رو در رو با مردم صحبت کند؛ بنابراین بهانه ای برای بداخلاقی های انتخاباتی باقی نمی ماند.
اکنون هر چهار نامزد تأیید شده از سوی شورای نگهبان حضوری فعال و گسترده در صحنه انتخابات دارند اما جای تأسف- و البته آسیب شناسی این موضوع- دارد که برخی نامزدها و حامیان بعضا افراطی و متعصب آنها به جای روی آوردن به اقدامات ایجابی و نقد منصفانه اشکالات و ضعف های موجود در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور و از همه مهم تر ارایه راهکارهای برون رفت از پاره ای مشکلات، بر گزینه های سلبی و تلاش برای تصویری تیره و تار از وضعیت موجود کشور اصرار دارند تا بدین وسیله خلأ بی برنامگی خود را پر نمایند و «خود» را با ترفند حذف رقیب اثبات کنند. نکته قابل تأمل این است که سطح و عمق تخریب ها گاهی نامزد رقیب را نشانه می رود و هر مقدار احساس شود نامزدی از برنامه های قوی تر و کارآمدتر برخوردار و پایگاه مردمی او پرترافیک تر است به علت عجز و ضعف نسبی رقبا بیشتر مورد هجمه و تخریب های انتخاباتی هدفدار قرار می گیرد.
گاهی هم عمق تخریب ها نه تنها رقیب حاضر در صحنه و میدان انتخابات بلکه افکار عمومی را مورد تخریب قرار می دهد. چنانچه رهبر معظم انقلاب در سفر اخیرشان به کردستان و در میان مردم سنندج در همین زمینه می فرمایند: «نامزدها گاهی مسائلی خلاف واقع درباره اوضاع کشور و مسایل اقتصادی مطرح می کنند که مردم را نگران می کند و انسان نمی تواند باور کند که دادن این همه نسبت خلاف از روی صدق و صفا مطرح شده باشد. کسی به گوینده اینگونه حرف های تخریبی که ان شاءالله از روی اشتباه بیان می شود دلبسته و علاقه مند نخواهد شد؛ بنابراین نامزدهای محترم دقت کنند که با حرف هایی که بسیاری از آنها واقعیت هم ندارد افکار عمومی را تخریب نکنند».
فراتر از تخریب نامزدهای رقیب و افکار عمومی در مواردی- هر چند نادر نسبت به حجم تخریب های انتخاباتی- اظهارات برخی نامزدها خواسته یا ناخواسته، تخریب نظام و یا ارکان اساسی آن را به دنبال دارد و موجبات خرسندی و خوشحالی دشمنان تابلودار نظام را فراهم می کند. طرح شبهه در سلامت انتخابات که از سوی عده ای از افراد و جریان های سیاسی پیگیری می شود و رسانه ها و شبکه های خبری معاند نظام نیز با موج سواری بر آن به انعکاس گسترده شبهه پراکنی ها و سیاه نمایی ها می پردازند از نمونه هایی است که با اندک درنگی در تمامی انتخابات های گذشته که به طور میانگین سالی یکبار در جمهوری اسلامی به صحت و سلامت برگزار شده سخیف و بی مقدار بودن این جنس شبهه ها را رونمایی می کند.
تعجب آور است که در امتداد این شبهه پراکنی ها که بذر آن توسط اپوزیسیون خارج از نظام کاشته می شود سخن از «کمیته صیانت از آراء» به میان می آید و بی توجه به مکانیسم قانونی انتخابات و فرآیند نظارت بر آن که جای هرگونه تقلب منتفی است بر دامنه تردید افزوده می شود و از سوی دیگر نظارت استصوابی که ترجمان حقیقی صیانت از آراء است بدون استنادات قانونی و استدلالات حقوقی به چالش کشیده می شود.
درباره تخریب های انتخاباتی و پیامدهای آن که قطعا تأثیرات سوئی در فضای کلی میدان بزرگ انتخابات برجا خواهد گذاشت و وظایف و مسئولیت خطیر نهادهای مربوط دراین زمینه گفتنی هایی هست که به طور موجز به پاره ای از آنها اشاره می شود:
۱) می توان گفت یکی از عللی که باعث شده است تخریب های انتخاباتی درهر دوره از انتخابات تکرار گردد و بعد از برگزاری انتخابات به فراموشی سپرده شود حاشیه امنی است که نامزدهای انتخاباتی برای بازگویی گفته ها و اظهارات خود دارند و بدین ترتیب اگر هم از مرز انتقاد و تبلیغ گذر نمایند احساس می کنند بعد از ایام تبلیغات و شب انتخابات مسئولیتی در این باره متوجه آنها نخواهد بود. مع الوصف، انتظار می رود دستگاه قضایی هرچند در ایام انتخابات به تشکیل دادسرا و دادگاه ویژه جرایم انتخاباتی مبادرت می ورزد اما بعداز انتخابات هم با پیگیری قضایی از جایگاه مدعی العموم برخورد با تخریب کنندگان را دنبال کند و حتی نامزدهایی که رأساً با آمار و اطلاعات نادرست افکار عمومی را تخریب کردند مواخذه کند و مراتب این مسئله را برای عموم مردم اطلاع رسانی نماید.
۲) درخصوص جرایم انتخاباتی و شکل گیری فضای تخریب، قانون انتخابات به صراحت موارد را مشخص کرده است. در قانون انتخابات ریاست جمهوری، عناوین مجرمانه ای برای تخلفات انتخاباتی بیان شده است تا از تخریب و توهین به کاندیداهای انتخابات پیشگیری شود.
همچنین قانون در مواد متعددی شیوه و روش های تبلیغات انتخاباتی را تشریح کرده است اما به هر ترتیب باز شاهد حجم انبوهی از تخریب ها و توهین ها در فضای انتخابات هستیم.
بنابراین هرچند در زمینه اجرای قانون و همانطور که در بند قبل اشاره شد دستگاه قضایی باید دراین جهت جدی تر با تخریب ها برخورد نماید ولی به نظر می رسد تنها با قانون نمی توان جلوی بداخلاقی های انتخاباتی را گرفت؛ بنابر این پیش نیاز اصلی در این باره «فرهنگ سازی» است و قطعاً مردم نیز با طرد نامزدها و جریان های حامی آنها که به تخریب های انتخاباتی روی آورده اند نقشی بی بدیل دراین راه ایفا خواهند کرد و درس عبرتی به آن دسته از احزاب و تشکل های سیاسی می دهند که تمام سعی و تلاششان دراین است که از طریق متوسل شدن به بداخلاقی ها و تخریب ها طرفی ببندد. هرچند که تجربه ثابت کرده است تخریب ها نتیجه معکوس خواهد داشت.
۳) معمولا در بسیاری از کشورهای دنیا تبلیغات انتخاباتی با نوعی بزرگ نمایی و اغراق و غلو در طرح شعارها و برنامه ها و گاه تخریب رقیب آمیخته است. اما در نظام جمهوری اسلامی از آنجایی که نامزدهای انتخابات می بایست مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی و موازین مذهبی باشند و از سویی دیگر تایید شورای نگهبان را یدک می کشند و بنابراین «صالح» شناخته شده اند انتظار می رود غلو و بزرگ نمایی در گفته ها و اظهاراتشان به چشم نخورد چه رسد به آنکه خدای ناکرده دچار تخریب دیگر نامزدها یا افکار عمومی و فراتر از آن تخریب نظام و دستاوردهای آن شوند. متأسفانه عده ای از افراد و جریان های بی وزن سیاسی که به سبب عدول از آرمان های اصیل اسلامی و دوری از گفتمان امام(ره) و انقلاب با عدم اقبال مردمی مواجه هستند با تشکیل اتاق های فکر و ستادهای جنگ روانی و استفاده از اهرم هایی چون پیامک های مخرب و راه اندازی سایت ها و وب سایت های متعدد قصدی جز ساماندهی فضای تخریب در کشور ندارند تا از رهگذر آن از آب گل آلود ماهی بگیرند. دراین باره وزارت محترم اطلاعات با شناسایی عوامل پنهان در زمینه تخریب فضای انتخابات و تحویل آنها به دستگاه قضایی نقشی بسزا و پیشگیرانه در سلامت مبارزات انتخاباتی دارد.
رعایت اخلاق انتخاباتی از سوی نامزدها و حامیان آنها، فرهنگ سازی درباره بداخلاقی های انتخاباتی، ایفای وظیفه صحیح و به موقع نهادهای مربوط در خصوص جلوگیری از شکل گیری فضای تخریب و تلاش هوشمندانه مردم در طرد تخریب کنندگان تمامی کمک می نماید تا الگوی مصرف در حوزه تبلیغ و انتقاد نهادینه شود و تخریب که در واقع عدم رعایت الگوی مصرف در حوزه انتقاد است از فضای انتخاباتی کشور رخت بربندد.

حسام الدین برومند

منبع : روزنامه کیهان