انگلیس و عدم خلع سلاح هسته ای

دولت انگلیس با وجود عضویت در «پیمان عدم اشاعه هسته ای»(ان پی تی) كه بر خلع سلاح اتمی تاكید دارد، از اعلام برنامه زمانی چنین اقدامی خودداری می كند و حتی تصمیم به نوسازی سامانه تسلیحات هسته ای خود در مغایرت با مفاد این پیمان گرفته است.«كیم هاولز» از معاونان وزارت خارجه انگلیس در پاسخ به سوال مجلس عوام این كشور اعلام كرده كه اعلام جدول زمانی برای خلع سلاح اتمی اعضای ثابت شورای امنیت در چارچوب «ان.پی.تی» اقدامی «دشوار» است.
به گفته مقام انگلیسی كه دولت كشورش قصد ارتقای سامانه موشكهای اتمی «ترایدنت» و زیردریائیهای حامل آنها بنام «ونگارد» را با هزینه برآورد شده ۴۰تا ۸۰میلیارد پوند دارد، تعریف دقیق عبارت خلع سلاح اتمی «در سریعترین زمان» كه در ماده ششم ان.پی.تی بر آن تصریح شده، امكان پذیر نیست.هاولز با این وجود در نامه خود از كاهش قابل ملاحظه ظرفیت زرادخانه سلاحهای اتمی انگلیس و چهار كشور دیگر دارای سلاحهای اتمی پس از پایان رقابت تسلیحاتی بدنبال خاتمه دوره «جنگ سرد» خبر داده است.
از معاون وزارت خارجه انگلیس كه علاوه بر مسوولیت منطقه خاورمیانه،حوزه عدم اشاعه در این وزارتخانه را نیز تحت نظارت دارد، پرسیده شده بود كه تصمیم بحث انگیز دولت انگلیس برای نوسازی ترایدنتها چگونه با تعهدات لندن درچارچوب ان.پی.تی و عبارت مصرحه خلع سلاح اتمی «در سریعترین زمان ممكن» همخوانی دارد؟
وی با این توجیه كه نوسازی ترایدنتها منجر به كاهش شمار كلاهكهای اتمی انگلیس خواهد شد، گفته است از تعداد سلاحهای عملیاتی تا ۱۶۰كلاهك كاسته خواهد شد.آنچه كه مقام انگلیسی به آن اشاره نكرده این است كه با وجود كاهش تعداد كلاهكها آنگونه كه وی از آن خبر داده، بر قابلیتها و توانائی آنها با توجه به بكارگیری فناوری پیچیده جدید و نوسازی آنها به مراتب افزوده خواهد شد.ماه گذشته «دز براون» وزیر دفاع انگلیس مدعی شد، اقدام این كشور در نابود نكردن سلاحهای اتمی و حتی نوسازی آنها را از یك سو و تلاش لندن برای ممانعت كشورهای دیگر از دستیابی به این فناوری را از سوی دیگر، رفتار نفاق آمیز نمی داند.
در این ماه، همچنین هاولز با وجود پیگیری جدی طرح نوسازی سامانه تسلیحات اتمی، نقض مفاد پیمان منع اشاعه هسته ای و ماده ششم آن توسط این كشور را درباره ضرورت خلع سلاح هسته ای توسط كشورهای دارای بمب اتمی تكذیب كرده بود.به گزارش معاون وزارت خارجه انگلیس در صحن پارلمان، نوسازی «حداقل بازدارنده هسته ای» انگلیس، كاملا در چارچوب تعهدات بین المللی این كشور و همچنین پیمان منع اشاعه هسته ای است.یك دانشمند سرشناس هسته ای آمریكا تصمیم دولت انگلیس برای نوسازی سامانه تسلیحات هسته ای این كشور را عجولانه و اشتباه خواند.
«ریچارد گاروین» كه برای شركت در نشست كمیته مشورتی پارلمان انگلیس به لندن سفر كرده بود، در اظهاراتی كه از رادیو «بی.بی.سی» پخش شد، گفت: در شرایطی كه زیردریایی های اتمی انگلیس، مانند مورد مشابه آمریكایی دستكم تا ۱۵سال پس از عمر اسمی خود كه ۲۰۲۴اعلام شده كارآیی خواهند داشت، نباید در مورد تعویض و نوسازی آن تعجیل شود.گاروین اعلام كرد: در شرایط پس از جنگ سرد سیستم های هسته ای محدودتر و ارزانتر شده و خواهند شد، از این رو تعجیل برای استفاده از سیستم های گران قیمت و پیچیده كاری غیرضروری و غیرعاقلانه است.
كارشناس آمریكایی هسته ای همچنین گفت كه پس از جنگ سرد و با تغییر فناوری نظامی، كشورهای اتمی به تعداد زیادی كلاهك هسته ای و انواع بزرگ و حجیم آن نیاز ندارند.این دانشمند آمریكایی همچنین اعلام كرد كه دارا بودن فناوری نظامی هسته ای موجب امن تر شدن آمریكا و انگلیس نشده و كشورهای دارای اینگونه تجهیزات قادر به تضمین امنیت جهان نیستند.یك نظرسنجی جدید در انگلیس نیز بار دیگر نشان داده است، اكثر مردم این كشور با نوسازی سامانه تسلیحات هسته ای بنام «ترایدنت» مخالفند.
این نظرسنجی كه توسط موسسه پژوهشی «كامپس» وابسته به حزب حاكم كارگر انجام شده، حاكی است ۸۴درصد شهروندان انگلیس مخالف نوسازی ترایدنتها پس از پایان عمر مفید آنها هستند۳۸. درصد از افرادی كه در نظرسنجی شركت كردند، گفته اند ترجیح می دهند هزینه ۴۰میلیارد پوندی ( ۸۰میلیارد دلاری) نوسازی تسلیحات اتمی ترایدنت صرف مقابله با تغییرات مخرب جوی شود.
بر اساس این نظرسنجی، ۱۵درصد از مردم انگلیس نیز خواستار هزینه این مبلغ برای ساخت منازل مسكونی جدید شده اند و ۱۲درصد نیز از اختصاص آن به بخشهای دیگر ارتش حمایت كرده اند۱۰. درصد نیز خواستار آن شده اند كه دولت هزینه نوسازی ترایدنت را صرف مبارزه با بی عدالتی در نظام درمانی انگلیس كند.همچنین ۹۲درصد انگلیسی ها تصمیم گیری درباره نوسازی سلاحهای اتمی را وظیفه پارلمان این كشور می دانند، در صورتیكه تنها چهار درصد اعتقاد دارند دولت یا نخست وزیر باید در این باره تصمیم بگیرد.ماه گذشته ۵۲نماینده مجلس عوام انگلیس با امضای یك قطعنامه پارلمانی از دولت خواستند رای گیری درباره نوسازی سامانه تسلیحات هسته ای این كشور را به تاخیر بیاندازد.
دولت كارگری «تونی بلر» نخست وزیر انگلیس تا ماه مارس سالجاری میلادی به مجلس فرصت داده تا درباره طرح جایگزینی تسلیحات اتمی تصمیم گیری كند.تعیین این سررسید كوتاه برای بررسی تمام جوانب طرح نوسازی تسلیحات هسته ای، اعتراض شماری از سیاستمداران این كشور را به همراه داشته است.عمر چهار فروند زیردریایی ونگارد كه حامل موشكهای دارای كلاهكهای اتمی ترایدنت هستند، به تدریج بین سال های ۲۰۱۷تا ۲۰۲۶به پایان می رسد. كارآیی مفید كلاهكهای این موشكها كه ساخت آمریكا بوده و از سال ۱۹۹۴نصب شده اند تا سال ۲۰۲۴اعلام شده است.دولت كارگری اعلام كرده قصد دارد پیش از پایان عمر مفید موشكهای اتمی ترایدنت و زیردریائیهای ونگارد نسبت به جایگزینی آنها اقدام كند.
نوسازی سامانه جنگ افزارهای اتمی انگلیس چهار فروند زیردریایی ونگارد و موشكهای آنها را شامل می شود. هزینه اجرای این طرح كه بكارگیری نسل جدید كلاهكهای اتمی را نیز در بر می گیرد از ۴۰تا ۸۰میلیارد پوند برآورد شده است.مخالفان برنامه های هسته ای دولت انگلیس می گویند كه صرف بودجه هنگفت ۸۰ میلیارد پوندی تاثیری بر وضعیت دفاعی یا رویارویی با چالشهای كنونی جهانی نظیر تهدیدات تروریستی نخواهد داشت.
در این میان، بیش از یكصد شخصیت برجسته سیاسی، اجتماعی و مذهبی انگلیس هفته گذشته ائتلاف جدیدی را برای مقابله با نوسازی سامانه تسلیحات هسته ای این كشور آغاز كردند.«روآن ویلیامز» اسقف اعظم كلیسای كانتربوری، «منزیس كمپبل» رهبر حزب لیبرال دمكرات، «كن لیوینگستون» شهردار لندن، «آلكس سالموند» رهبر حزب ملی اسكاتلند، «جورج گالووی» رهبر حزب ضدجنگ ریسپكت، «الفن كلود» رهبر حزب «پلاید كایمرو» ولز و شمار قابل توجهی از نمایندگان مجلس عوام از اعضای این ائتلاف هستند.شماری از هنرمندان موسیقی در انگلیس نیز هفته گذشته مخالفت خود را با تصمیم دولت این كشور به نوسازی سامانه تسلیحات اتمی ترایدنت اعلام كردند.
در بیانیه ای كه توسط افراد و گروههای هنری چون «تام یورك»، «دامون آلبارن»، «اسنو پترول» و «فرانتس فردیناند» به امضا رسیده، طرح دولت برای نوسازی موشكهای ترایدنت، آغاز دور جدید مسابقه تسلیحاتی توصیف شده است.این بیانیه می افزاید: در صورتیكه انگلیس ادعا كند برای تامین امنیت خودنیازمند نوسازی تسلیحات اتمی این كشور است دیگر كشورها نیز برای حركت در چنین مسیری ترغیب خواهند شد. هنرمندان انگلیسی تصریح كردند: بهتر است كه ۷۶میلیارد پوند هزینه نوسازی ترایدنت، صرف بهبود نظام خدمات درمانی و آموزشی یا فقرزدائی و مبارزه با تغییرات مخرب جوی شود.بیانیه هنرمندان انگلیسی در آستانه تدارك گروههای «ائتلاف جنگ را متوقف كنید» و «مبارزه برای خلع سلاح هسته ای» برای برگزاری بزرگترین تظاهرات علیه نوسازی ترایدنت ها در لندن منتشر شده است.

منبع : روزنامه ابرار