بیانیه سوچی اشک ها و لبخندها

«ولادیمیرپوتین» رئیس جمهور روسیه و «جرج بوش» رئیس جمهور آمریکا در شهر «سوچی» بیانیه استراتژیک درباره روابط آتی روسیه و آمریکا را امضاء کردند.
بوش در این دیدار به تعریف از پوتین به عنوان فردی شجاع که قادر است نظرات خود را ابراز کند پرداخت ولی رئیس جمهور روسیه از نگرانی های عمیق کشورش گفت.
پوتین اشاره ای هم به «استارت یک»(۱) و پایان اعتبار آن در سال ۲۰۰۸ میلادی داشت، روسیه به دنبال توافقنامه ای جدید است که جایگزین معاهده «استارت یک» شود.
به نظر می رسد پوتین به ضعف های احتمالی جانشین خود در گفت و گوهای استراتژیک با غرب فکر می کند و به همین دلیل سعی دارد ظرف یک ماه آینده که قدرت را واگذار خواهد کرد و سرگرم امور داخلی روسیه خواهد شد شرایط مساعدتری در سیاست خارجی به نفع روسیه فراهم سازد.
روس ها، در تصمیم گیری های، استراتژیک، هنوز مثل شوروی ها فکر می کنند. معاهدات شوروی، هنوز هم از نظر کرملین می تواند منافع کشور را حفظ کند و نگرانی ها را کاهش دهد و ضریب امنیتی را بالا ببرد. بیانیه سوچی، ضمن آن که ترس های روسی را نشان می دهد، آرزوهای آمریکایی را هم در برمی گیرد. سوچی، تلاش دارد تا عاملی برای حفظ تداوم روابط دو کشور، پس از تعویض رؤسای جمهوری روسیه و آمریکا باشد ولی به نظر نمی رسد در پهنه عملگرایی، آمریکا از محدود کردن ناتو در پیشروی به شرق اروپا، حمایت کند.
پوتین به هنگام بازگشت به روسیه، برای میزبانی از بزرگترین دشمن روسیه، اعتماد به نفس بالایی نشان داد چرا که در بخارست، مانع از عضویت دو کشوری شد که عملاً حکم ضمانت امنیتی مرزهای اصلی روس ها دارند و اروپایی ها را وادار کرد تا در قبال اصرار بوش برای قبول عضویت کیف و تفلیس، روترش کنند، اگر چه نتوانست شاهد حذف سیستم پدافند موشکی آمریکا در لهستان و جمهوری چک شود. روسیه متوجه است که اوضاع اگر چندان غم انگیز نیست ولی شرایط می تواند رو به وخامت بگذارد. تمایل درونی کرملین، دوستی با غرب و به خصوص با آمریکا است و برای همین سعی کرد تا به آنها نشان دهد که از دهه ۹۰ میلادی تاکنون چه خدمات ویژه ای در پائین کشیدن پرچم سرخ در مسکو، خروج از حوزه های اروپای شرقی و آسیا و کوبا انجام داده و غرب، قدردان این شرایط جدید نبوده است و به خاطر همین تمایل احمقانه، اشتباهات استراتژیک خود را، دوباره تکرار می کند و مشخص است که در صورت وجود مناسباتی گرم و صمیمانه از سوی غرب با روسیه، مسکو در قبال نفوذ ناتو به حوزه های جدید در شرق اروپا، واکنش های تند کنونی خود را، نشان نخواهد داد.
روسیه، در قبال استقرار سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در اروپا که به بهانه کنترل ایران صورت می گیرد، ناآرام است و به این امر هم توجه دارد که فقط آمریکاست که می تواند با جمع کردن این سیستم، آرامش را به اعصاب امنیتی روس ها باز گرداند ولی ایالت متحده، دقیقاً به خاطر آرزوها و ترس های خود و روسها است که سعی دارد از ماه هایی که پوتین در مقام کنونی وجود نخواهد داشت و «مدودف»، نمی تواند با شخصیتی فراتر از شخصیت پوتین، مذاکرات را اداره کند و یا واکنش و مدیریت های شایسته نشان دهد، به خوبی استفاده کند. واضع است که پوتین قبل از سفر به رومانی برای اجلاس ناتو، تاریخ اروپا را دوباره مطالعه کرده است و اگر دقت کنیم، از بین مجموعه سخنان «وینستون چرچیل»، نخست وزیر وقت انگلستان، فقط موضوعی را برگزیده و ابراز داشته است که مناسب شرایط کنونی است. پوتین با استناد به چرچیل می گوید ناتوانی برای تغییر اوضاع، نشان رادیکالیسم است.، این بدان معنا است که «وقتی روسیه نمی تواند اوضاع در شرق اروپا را تغییر دهد، حتماً شرایط حاد و تندی به وجود آمده است.»
□□□
سیاست آمریکا، دیپلماسی ضدروسی است. ترس های روسی، ریشه در آرزوهای آمریکایی دارد. آرزوهایی ، مبتنی بر نفوذ در مرزهای واقعی روسیه و فروپاشی دوم، که نابودی فدراتیو روسیه و ایجاد جمهوری های بیشتر در داخل روسیه را دنبال می کند. در بخارست، ابعاد مختلفی از تأثیرات روسیه در چارچوب های درونی اروپایی ها هم مشخص شد که انرژی روسی ومتأثر شدن اروپا از جریان و یا قطع آن، یکی از آنها بود. ترس، عاملی برای «سرد» شدن است و خرس ها، می توانند نظاره گر پرواز عقاب باشند.

سعید داوری
پی نوشت:
(۱) «استارت یک» در ۳۱ ژوئیه ۱۹۹۱ میلادی به امضاء رسید و آمریکا و روس ها را موظف به کاهش تسلیحات هسته ای، هر یک از ۱۰هزار کلاهک به ۶۰۰۰ کلاهک کرد.
سنای آمریکا و پارلمان روسیه، آن را تصویب کرده اند ولی آمریکا اکنون به دنبال تمدید آن نیست.

منبع : روزنامه کیهان