روسیه ساز دیپلماسی نوین بریتانیایی را کوک می کند

بهترین شاخص برای نشان دادن آینده روابط بین الملل در دنیا را می توان در سیاست های بریتانیا پیدا کرد چراکه تاریخ نشان داده است که دیپلماسی بریتانیا این قابلیت را دارد که رفتارهایش را با محاسبه حوادث احتمالی تغییر دهد.
در جنگ عراق، بریتانیا در اولین گام نیروهای خود را به سمت جنوب عراق، بخصوص منطقه خلیج فارس و به طرف افغانستان سوق داد. در واقع بریتانیا با این اقدام خود، آمریکا را همچنان در قلب درگیریها تنها گذاشت. بنابراین درحالی که آمریکا همچنان در مرکز عراق درگیر جنگ است، بریتانیا به جای اینکه سایر بازیکنان این جنگ را از ادامه ناآرامی ها منع کند در مرزهای جنوبی عراق مستقر شده است.
پروسه سیاست داخلی بریتانیا از تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا به عنوان بلاگردان جنگ عراق استفاده شد و بدین ترتیب بریتانیا توانست گام بعدی خود را در سیاست خارجی به راحتی بردارد. اکنون اکثر کشورهای اسلامی ضد آمریکایی شده اند. به همین دلیل است که دیگر در گزارش ها و گفت و گو های رسمی از عبارات " اقدامات اسلامی رادیکال" و یا " اقدامات اسلامگرایان" استفاده نمی شود و به جای آن عبارت " اقدامات ضد اسلامی" به کار می رود. این تغییرات در حالی صورت می گیرد که بریتانیا اعلام کرده است که اسلام هرگز اجازه خشونت و ترور را نداده است و اقدامات تروریستی القاعده چهره اسلام را بیش از هر چیز دیگری مخدوش کرده است.
مسلما اظهار نظر در خصوص اسلام تنها هدف بریتانیا نیست.
تمام این اطلاعات نشان دهنده این واقعیت است که بریتانیا در تلاش است تا بتواند مسائل محوری و اصلی منطقه دریای سیاه و مدیترانه و آسیای مرکزی و خاورمیانه را به دست بگیرد. رسیدن به هدف با استفاده از این سیاست آرام کار چندان دشواری نخواهد بود چراکه آمریکا این روزها به سمبلی برای تمام اتفاق های ناگوار دنیا تبدیل شده است. به بیان دیگر، بریتانیا موفق شده است تا در تمامی اتفاق هایی که در دنیا در حال وقوع است بدون آنکه دیده شود حضور داشته باشد و بخش مهمی از مذاکرات را بر عهده داشته باشد.
با این وجود، بریتانیا در خصوص موضوعی به نام روسیه، موضع مشخصی دارد. از نظر تاریخی، روسیه کشوری است که بریتانیا بیش از هر کشور دیگری آن را تحت نظر دارد. سیاست گسترش از نفوذ دشمن در روسیه، محدودیت ها و توانایی های روسیه در نفوذ در منطقه، سیاست های بی طرفانه جوامعی که تحت نفوذ روسیه هستند و کاهش قدرت روسیه از موارد بسیار حیاتی است که بریتانیا به طور دقیق آنها را زیر نظر دارد.
درگیریهای بین بریتانیا و روسیه پس از مرگ الکساندر لیتویننکو ( افسر سابق کا گ ب، سازمان اطلاعات شوروی، در سال ۲۰۰۶ در اثر قرار گرفتن در معرض ماده رادیواکتیو پلونیوم ۲۱۰ در لندن درگذشت) آشکار شد و پس از اخراج دیپلمات های بریتانیایی از روسیه شدت بیشتری گرفت. پس از آن بریتانیا از روسیه خواست تا مضنونان قتل لیتویننکو را به بریتانیا تحویل دهد اما روسیه درخواست لندن را رد کرد.
در آخر، بریتانیا در عکس العمل به اقدامات روسیه در خصوص عدم تحویل آندره لوگو ووی همکاری خود با روسیه در خصوص برنامه های ضد تروریستی را قطع کرد. این اقدام بریتانیا بر حجم تنش های بین دو کشور افزود. دیوید ملیبند، وزیر امور خارجه بریتانیا اعلام کرد که سرویس امنیتی روسیه کارمندان بریتانیایی را در خصوص موارد بسیار بی اهمیت مورد بازجویی قرار داده اند. وی اظهار داشت که ما در طول جنگ سرد شاهد چنین رفتارهایی بودیم و گمان می کردیم که این رفتارها را پشت سر گذاشته ایم.
سخنان وزیر امور خارجه بریتانیا از اهمیت بالایی برخوردار است. تنش های موجود بین دو کشور تنها به یک قتل سیاسی مربوط نمی شود. چنین رفتارهایی وقوع جنگ سرد دیگری را یادآور می شود که بریتانیا از وقوع آن چندان هم ناخشنود نخواهد بود. شاید سایر کشورهای اتحادیه اروپا باید بیش از بریتانیا نگران وقوع جنگ سرد جدیدی در دنیا باشند. فرانسه و آلمان در حالی در نقش جدیدی در اروپا را تجربه می کنند باید این نکته را نیز در نظر داشته باشند که موقعیت آنها در منطقه چه تاثیری بر روی تصمیمات آنها در آینده خواهد گذاشت.
همچنین باید رویکرد کشورهایی را که به تازگی وارد اتحادیه اروپا شده اند را نیز در نظر گرفت. رومانی و بلغارستان نیز از جمله این کشورها هستند. در کنار این کشورهای تازه اتحادیه اروپا نباید نقش کشورهایی مثل ترکیه را نیز نادیده گرفت. این نکته را نباید فراموش کرد که کسانی که این روزها سعی می کنند ترکیه را از اتحادیه اروپا دور نگه دارند در صورت آغاز جنگ سرد جدید نیاز خود به این کشور را به شدت احساس خواهند کرد.

منبع : دیپلماسی ایرانی