نگاه به داخل هم ضروری است!

در مورد حاکمیت برخی روش‌های غیرحرفه‌ای در رسانه‌های بزرگ ایران، به وفور سخن گفته شده است؛ اگرچه توجه به این سخنان، بسیار کم بوده و شاید سخن گفتن دوباره در این باره، فایده‌ای نداشته باشد، اما اکنون که قرار است شبکه جدیدی به شبکه‌های برون‌مرزی صدا و سیما افزوده شود و Iran press، انگلیسی‌زبانان را به جمع مخاطبان رسانه ملی ایران اضافه کند، بازبینی بعضی روش‌های حاکم بر عرصه خبررسانی کشورمان، اجتناب‌ناپذیر است. زیرا در غیر این‌صورت، با صرف هزینه از جیب مردم ایران، شبکه‌ای فعال خاهد شد بدون آنکه بتواند در رقابت با شبکه‌های بزرگ خبری، دستاوردهای برای کشور و ملت ایران داشته باشد.
تردیدی نیست که تمام دولت‌ها، بنگاه‌های اقتصادی و احزاب که در گوشه‌ای از جهان رسانه‌ای را راه‌اندازی می‌کنند، اهداف خاص سیاسی و عقیدتی را تعقیب می‌نمایند، اما شرط اصلی رسیدن به این اهداف، جذب مخاطبان است و جذب مخاطب جز با جلب اعتماد مخاطبان به دقت، سرعت و صحت اکثر اخبار امکان‌پذیر نیست.
بر همین اساس، رسانه‌هائی هم که وظیفه تحمیل برخی باورها به ملت‌های گوناگون را به‌عهده دارند، قبل از هر چیز تلاش می‌کنند که خبررسانی سریع و به موقع خود را به آنها بباورانند و پس از آن، در میان ده‌ها و شاید صدها خبر - که به لحاظ ظاهر، هیچ‌گونه شبهه‌ای در صحت آنها وجود ندارد - نکته‌ای یا جمله‌ای را می‌گنجانند و مخاطب را به صورت غیرمستقیم تحت تأثیر خبررسانی خود قرار می‌دهند برای رسیدن به این نقطه، رسانه‌های پرمخاطب و تأثیرگذار جهانی، خود را ظاهراً بی‌طرف نشان می‌دهند و هرگاه لازم باشد اخباری را منتشر می‌کنند که در نگاه اول و تک‌بعدی، برای سرمایه‌گذاران و قدرت‌های حاکم بر آن رسانه‌ها، مطلوب نیست. اما اگر به دقت نگریسته شود، برای آنها سود بردن از مجموعه اخبر، اهمیت دارد و نه حصول اطمینان از سودآوری و یا بی‌ضرر بودن یک یا چند خبر!
این نکته‌ای است که متأسفانه خبررسانی رسانه‌های مؤثر ایران مورد غفلت واقع می‌شود و همین امر، به موازات کاهش اثرگذاری رسانه‌های داخلی، اقبال قشرهائی از جامعه به منابع خبری ظاهراً موثق و در واقع هدف‌دار خارجی را افزایش داده و می‌دهد.
این وضعیت به‌ویژه در سال‌های اخیر و بالاخص در برخورد با تحولات آمریکا، به وضوح مشاهده می‌شود بسیاری از صاحبنظران، سیتم تصمیم‌گیری در آمریکا و نحوه مواجهه تصمیم‌گیران اصلی آن کشور با حوادث مهم داخلی و جهانی را بسیار پیچیده‌تر از آن می‌دانند که بتوان با نگاهی گذرا به ظاهر آن تحولات، تحلیل دقیق از آنها ارائه نمود اما آنچه در ظاهر وجود دارد حضور فعال دو حزب تأثیرگذار در عرصه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایالات متحده است هر یک از این دو حزب نیز رسانه‌هائی در اخبار دارند و از این رسانه‌های نیز به‌صورت شش دانگ برای رقابت‌های حزبی استفاده می‌کنند اگرچه موارد متعددی نیز می‌توان یافت که دو حزب و رسانه‌های آنها، اجازه نمی‌دهند تلقی کوچکترین اختلاف نظر به سطح جامعه آمریکا منتقل شود که به‌عنوان نمونه می‌توان به نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد به‌طوری که در تمام ۲۸ سال گذشته نه تنها هیچ نشانه‌ای از اختلاف دو حزب عمده آمریکا در مواجهه با انقلاب اسلامی مشاهده نشده است. بلکه نشانه‌های دقیقی می‌توان ارائه کرد که ثابت می‌کند سران هریک از دو حزب به دنبال شناسائی و به‌کارگیری راه‌های جدیدتر و حتی خشن‌تر در مواجهه با این پدیده سال‌های پایانی قرن بیستم هستند.
اما در این سر ماجرا، یعنی در کشور ما، عده‌ای به‌گونه‌ای برخورد می‌کنند که نشان می‌دهد یا در شناخت واقعیات آن جامعه، دچار مشکل هستند و یا علی‌رغم اطلاع از این وضعیت، ابتدائی‌ترین نکات حرفه‌ای در خبرسرانی را مورد بی‌توجهی قرار می‌دهند.
موضوع جنگ عراق، یکی از موضوعاتی است که به‌نظر می‌رسد دو حزب آمریکا، به‌نحو ماهرانه‌ای آن را به سوژه رقابت تبدیل کرده‌اند، اگر چه جمع‌بندی اظهارنظر سران دو حزب در چهار سال گذشته نشان می‌دهد که اختلاف نظر آنها نیز در حدی نیست که بتوان آن را راه نجاتی برای مردم عراق و منطقه دانست. حتی اگر اختلاف‌نظرها را جدی و غیرتبلیغاتی بدانیم نهایتاً نمی‌توان نقش رقابت‌های داخلی را در بروز و ظهور این اختلاف‌ها نادیده گرفت.
اما متأسفانه بعضی رسانه‌های داخلی به‌گونه‌ای خبررسانی می‌کنند که گوئی یک حزب آمریکائی، در قامت یک تشکیلات حقیقت‌طلب، در برابر حزب دیگر ایستاده است و می‌خواهد به هر طریق ممکن، از تضییع حق ملت مظلوم عراق جلوگیری کند!
این روش خبررسانی در رسانه‌های عمومی ایران، اگر برای تحقیر دشمن و رقیبی باشد که در ۵ دهه گذشته - و به‌ویژه از زمان کودتای ۲۸ مرداد علیه دولت مردمی مرحوم دکتر مصدق - خسارات را متوجه ملت ایران کرده است بلامانع می‌باشد اما اگر باعث شود که برخی سیاستمداران و عناصر مؤثر داخل کشورمان، بحران درون آمریکا را بیش از حد واقعی بدانند و رفتار و گفتار خود ررا مبتنی بر این تلقی تنظیم نمایند، قطعاً شاهد تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌هائی خواهیم بود که سودآوری آنها برای ملت و کشور ایران مورد تردید است (تجلیل افراطی برخی رسانه‌های ایرانی از مایکل مور کارگردان سرشناس آمریکائی - در سال‌های گذشته - نمونه‌ای از این روش خبررسانی در داخل کشور ما است، در حالی‌که تنها دو روز قبل، روزنامه وابسته به دولت در گزارشی نسبتاً مفصل در مورد این مستندساز آمریکائی، خبری را به نقل از یک خبرگزاری غربی منعکس کرد که پیام اصلی آن تأکید بر روش غلوآمیز مایکل مورد در انعکاس حقایق و حتی وارونه جلوه دادن حقایق توسط او بود).
از سوی دیگر رسانه‌های داخلی ایران، در شرایطی اختلاف‌‌نظر دو حزب رقیب آمریکائی در مورد یک پروژه پرهزینه مالی و انسانی - جنگ در عراق - را به بزرگترین سوژه خبری خود تبدیل کرده‌اند که اختلاف‌نظرها میان اصولگرایان حاکم بر مجلس و دولت ایران به مسائل بسیار جزئی همچون تغییر ساعت، نرخ‌گذاری گازوئیل، سهمیه‌بندی بنزین و استیضاح یک وزیر و ... کشیده شده و متأسفانه رسانه ملی و بسیاری از رسانه‌های داخلی از خبررسانی دقیق و اثرگذار برای رساندن این موضوعات به سرانجام مطلوب برای ملت، خودداری می‌کند. راستی اگر قرار است iran press هم با همین روش پیش برود، مسئولان صدا و سیما مطمئن باشند که بسیاری از افراد در داخل و خارج از ایران، ترجیح خواهند داد همه خبرها را از بعضی رسانه‌های دیگر پی‌گیری کنند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد