همگانی‌نویسی در ایران

دکتر حسین معصومی‌همدانی مدرس ادبیات فارسی، تاریخ ریاضیات، تاریخ علم و فلسفه علم در دانشگاه صنعتی شریف و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.
او همچنین مدیریت گروه زبان و رایانه‌ فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز برعهده دارد. وی در سال ۱۳۲۷ در شهر همدان به دنیا آمد. پدر او ملا‌علی معصومی‌همدانی از علمای علوم اسلا‌می بود. درجه کارشناسی مهندسی برق را از دانشگاه صنعتی آریامهر (دانشگاه صنعتی شریف) دریافت کرد و در سال ۱۳۸۵ در رشته تاریخ علم از دانشگاه پاریس فارغالتحصیل شد.
رساله دکتری او درباره ابن‌هیثم است. معصومی‌همدانی مدتی در مرکز نشر دانشگاهی کار کرده است ولی پس از چند سال با آن سازمان <قطع رابطه> کرده است. احمد سمیعی، سردبیر فصلنامه نشر دانش (وابسته به مرکز نشر دانشگاهی)، معصومی‌همدانی را <دارای نبوغ در عرصه‌های متعدد و متنوع علمی و ادبی و فرهنگی> دانسته است.
روز سه‌شنبه ۱۴ آبان نشست نقد و بررسی مجموعه دانش معاصر با حضور حسین معصومی‌همدانی، محمدرضا خواجه‌پور، هومن پناهنده، رضا رضایی و علی‌اصغر محمدخانی در محل شهر کتاب برگزار شد. معصومی‌همدانی در این جلسه سخنرانی جالب و مهمی داشت که بخشی از آن به نقل از خبرگزاری‌ها می‌آید: ‌ حسین معصومی‌همدانی به‌عنوان نخستین سخنران و سرپرست مترجمان این آثار در ادامه نشست در مقام مقایسه زمان تحصیل خود با امروز برآمد و گفت: من و خواجه‌پور در مباحثی که با هم مطرح می‌کردیم به این قیاس رسیدیم که ما در زمان تحصیل‌مان اگر چه کم درس می‌خواندیم اما کتاب‌های زیاد دیگری می‌خواندیم و این خواندن فارغ از اینکه آن کتاب با چه ترجمه‌ای و چه مولفی بود ما را به دانستن تشنه‌تر می‌کرد اما امروز دانش‌آموزان اینگونه نیستند.
‌ وی ادامه داد: خانواده‌ها در ابتدای کودکی فرزندان‌شان را برای کنکور آماده می‌کنند و در واقع هدف آموزش کنکور است. ما به نوعی بی‌سوادی علمی رسیده‌ایم و این پدیده در جامعه ما رواج پیدا کرده است حتی کسانی که در مراکز آموزشی تدریس می‌کنند بعضا افق دید محدودی دارند و این افق دید روزبه‌روز هم محدودتر می‌شود. ‌ این مترجم ضمن توضیح مباحث آموزشی و دید محدودی که در جامعه، پیرامون سواد علمی ایجاد شده، اظهار داشت: ما پس از اندیشه پیرامون این موقعیت و دید محدودی که در جامعه پیرامون سواد علمی ایجاد شده، در این بازار گرم کتاب‌های ادبیات و سیاست و جامعه و... به این نتیجه رسیدیم که چنین مجموعه‌ای را در زبان فارسی ترجمه کنیم. ‌ وی ادامه داد: در این مجموعه، زبان به شکلی شسته و ‌رفته به مخاطب عرضه شده و از واژه‌گزینی علمی و توانایی‌های زبان فارسی نیز استفاده شده است به اضافه اینکه از واژگان مقبول در آن علم و اصطلا‌حات جا افتاده نیز استفاده شده است. ‌ معصومی‌همدانی یکی از اهداف این سلسله مباحث را اینگونه می‌داند که این مساله باعث <همگانی‌نویسی> در ایران شود. او در این باره ادامه داد: سعی ما در این مجموعه این است که بگوییم این کتاب‌ها منحصر به ترجمه نماند و افرادی بیایند و این همگانی‌نویسی را ترویج دهند البته با برخی از دوستان هم در این باره صحبت‌هایی کرده‌ایم. ‌ وی ادامه داد: کتاب دیگر که توسط خود من ترجمه شده <کوانتوم> نام دارد.
امروز نه فقط زندگی ما به لحاظ فیزیکی، زندگی کوانتومی است بلکه اگر نظریه کوانتومی نبود زندگی ما به این شکل همراه کشف نبود. یعنی نظریه‌ای است که از یک طرف ساختار ماده را در ریزترین سطوح نشان می‌دهد و از طرف دیگر در زندگی جدید ما بسیار دخالت دارد چرا که تکنولوژی به این نظریه وابسته است.

حسین معصومی‌همدانی

منبع : روزنامه اعتماد ملی