ضرورت صرفه جویی و مدیریت بر منابع ملی

سال ۱۳۸۵ در مجموع ۵۸ میلیارد دلار نفت فروختیم، از طرف دیگر سال گذشته بیش از ۴۵ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت شد، یارانه های آرد، دارو، کود، مواد اولیه صنایع پتروشیمی، سیمان و... به بیش از ۶ هزار میلیارد تومان رسید.
سال گذشته حدود ۵۰ میلیارد دلار از مبادی رسمی کالا وارد کشور شد و مبلغ قابل توجهی نیز بصورت غیر رسمی و قاچاق وارد شد.در سال گذشته دولت بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان حقوق به پرسنل رسمی و غیر رسمی پرداخت نمود.
مخارج هنگفت فوق و درآمد های کم مالیاتی و هزینه های سنگین طرح های بزرگ توسعه ای تناسبی با هم ندارند، لذا تصمیم گیران اقتصادی کشور در گذشته و حال جهت گیری و گرایش شدیدی به سمت استقراض خارجی یا فاینانس نموده و اجرای طرح ها و پروژه های بزرگ ملی را منوط به دریافت فاینانس از خارج نمودند.
این بدان مفهوم است که منابع طرح های فولاد سازی، ساخت پالایشگاه ها و پتروشیمی ها، طرح های توسعه پارس جنوبی، توسعه شبکه ریلی و ده ها طرح بزرگ و متوسط کشور باید از طریق قرض از خارجی ها تامین شود چرا که ما خود بودجه و توان مالی انجام آنها را نداریم، گفتن این مطلب سئوالی را در ذهن بسیاری از مردم ایران ایجاد می کند که ما با داشتن منابع بزرگ نفت و گاز چرا باید توسعه کشور و ساخت کارخانه ها و آبادانی ایران را از طریق استقراض انجام دهیم؟
پاسخ چنین است:
▪ در سال حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان برق با یک بیستم قیمت در کشور توزیع می شود. بخش عمده ای از آن یعنی حداقل ۵هزار میلیارد تومان آن اصرافی است که ما انجام می دهیم و به این طریق منابع خود را به هدر می دهیم.
▪ سال ۱۳۸۶ بالغ بر ۱۰هزار میلیارد تومان یارانه بنزین؛ ۱۵ هزار میلیارد تومان یارانه گازوئیل و ۱۵ هزار میلیارد تومان یارانه گاز و در مجموع ۴۰هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت خواهیم نمود.
▪ یارانه های زیان بار و غیر هدفمند آرد، کودشیمیایی، دارو، مواد اولیه پتروشیمی و...بیش از ۶هزار میلیارد تومان برخی می پرسند سالهای ۷۳ تا سال ۸۰ قیمت نفت حدود ۲۰ تا ۲۵ دلار بود، حالا قیمت نفت حدود ۶۰ تا ۷۰ دلار است پس با این همه افزایش قیمت چرا باز هم مشکل وجود دارد.
پاسخ اینکه با افزایش قیمت نفت، قیمت فرآورده های وارداتی کشور نیز به شدت افزایش یافته و بخشی از درآمد نفت را به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر همان گونه که ارزش مبلغ ۱۰۰ هزار تومان سال ۷۳ بسیار بیشتر از ارزش ۱۰۰ هزار تومان سال ۸۶ است ارزش دلار نیز با شدت کمتر چنین وضعیتی دارد همچنین میزان تولید نفت کاهش و مصرف داخلی افزایش داشته است، جمعیت کشور افزایش قابل توجه داشته، هزینه های جاری و عمرانی و توسعه ای کشور نیز بسیار هنگفت می باشد.استقراض مستقیم و غیر مستقیم خارجی نیز در چند سال اخیرنسبت به گذشته کاهش چشمگیر داشته است.
اما موضوع مورد توجه عموم مردم ایران اینکه اصراف سرسام آور در اقتصاد ملی، پروژه ها و طرح های مهم کشور ما را وابسته به قرض گرفتن از خارج نموده است وام های پرداختی خارجی ها نیز بسیار سخت گیرانه است .
طرح ها و پروژه های مهم زیر وابسته به فاینانس یا همان استقراض است:
▪ اجرای فازهای ۹ تا ۲۲ پارس جنوبی با هزینه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار
▪ پروژه های پتروشیمی با هزینه بیش از۲۰ میلیارد دلار
▪ پروژه های ساخت پالایشگاه با هزینه بیش از ۱۰ میلیارد دلار
▪ پروژه های ساخت کارخانه های فولاد سازی و طرح های توسعه ای این بخش با هزینه حدود ۱۰ میلیارد دلار
▪ پروژه های توسعه معدنی از جمله معادن سنگ آهن بافق، سنگان، چادرملو، گل گهر، نفلین سینیت، سرب و روی مهدی آباد و... با هزینه حدود ۱۰میلیارد دلار
▪ اکثریت پروژه های مخابراتی
▪ خرید هواپیما، واگن، لکوموتیو، نفتکش، کشتی LNG خرید تجهیزات در حدود ۲۰میلیارد دلار
باید توجه داشت به ازاء هر ۱۰ هزار دلار واردات کالا یک شغل در کشور از دست می رود از طرف دیگر شرکتهای خارجی که پروژه های یاد شده را در کشور اجرا می نمایند و تامین فاینانس را بر عهده می گیرند علاوه بربهره بانکی که دریافت می کنند با فروش تجهیزات خود و شرکتهای مورد نظرشان به قیمت بالا سود قابل توجهی کسب می نمایند. ما با سپردن پروژه هایمان به خارج و استقراض خارجی هم تولید کنندگان داخلی را در تنگنا قرار می دهیم و مجال تحرک و پویایی را از انها می گیریم و به دنبال آن اشتغال مولد در کشوررا محدود می کنیم و هم اینکه با مقروض کردن کشور، استقلال ایران عزیزمان را با تهدید مواجه می نمائیم و هم اینکه در شرایط سیاسی خاص مثل شرایط کنونی جهت تامین فاینانس و اجرای پروژه ها با توقف یا اختلال مواجه می شویم.
اما آیا هیچ راه حلی نداریم و باید همچنان به این شرایط تن دهیم:
صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع موجب جلو گیری از اصراف ده ها میلیارد دلار در سال می شود، بابهره گیری از صرفه جویی یاد شده امکان اجرای سریع و مطلوب همه پروژه های مهم ملی فراهم خواهد شد و توسعه و شکوفایی اقتصاد ایران ارمغان و ثمره ارزشمند این صرفه جویی خواهد بود. مردم باید راسا نسبت به صرفه جویی اقدام نمایند و دولت نیز باید با اقدامات پیشگیرانه و تشویقی از اصراف جلوگیری کند.
افرادی که در حد استاندارد مصرف میکنند باید تشویق شوند و آنهایی که بیش از حد استاندارد مصرف می کنند ابزار قیمتی بازدارند لحاظ شود مثلا کسانی که در ماه ۲۰۰ کیلو وات ساعت برق مصرف می کنند به ازاء هر کیلو وات ساعت مبلغ ۳ تومان و از ۲۰۰تا ۴۰۰ کیلو وات ساعت هر کیلو وات ۵ تومان واز۴۰۰ تا ۸۰۰ هر کیلو وات ساعت ۱۰تومان و از ۸۰۰ تا بالاتر نیز تعرفه مشخص تعیین گردد.همچنین برای یارانه های سرسام آور دیگرنیزلازم است برنامه ریزی شود.

سیدحسین میرافضلی

منبع : نوسازی