بررسی ریزازدیادی چغندرقند و تولید ریز گیاهچه های فتواتوتروفیک

چغندرقند یک گیاه ترجیحا دگرگشن و در بسیاری موارد خود نابارور است که با ازدیاد غیر جنسی یا رویشی آن، می توان بوته های مشابه بوته اولیه تولید نمود. ریزازدیادی کلونی چغندرقند با استفاده از بافت مریستمی ساقه گل دهنده جوان انجام می گیرد. ریز نمونه های مریستمی از ساقه گل دهنده بوته های نرعقیم چغندرقند تهیه و در شرایط استریل کشت گردید. دو محیط کشت پایه PGOB حاوی ترکیب هورمونی IBA, NAA و BA به ترتیب در مقادیر ۰.۱ ,۰.۱ و یک میلی گرم/لیتر و ترکیب هورمونی NAA ,GA۳ و BA به ترتیب درمقادیر ۰.۱ ,۱ و ۰.۵ میلی گرم/لیتر از نظر ازدیاد ریز جوانه در سه ژنوتیپ شماره ۴۴۵ ,۴۶۳ و ۴۲۸ پس از مدت ۲۰، ۳۰ و ۱۰ روز از آغاز کشت و در پایان چرخه ازدیاد در مرحله جدا سازی برای انتقال به محیط ریشه زایی مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش در هشت تکرار هر یک شامل یک ظرف کشت در طرح بلوک های کامل تصادفی در یک آزمایش اسپلیت - فاکتوریال انجام گردید. زمان کرت های اصلی و ترکیب ژنوتیپ و محیط در کرت های فرعی منظور شد. میانگین تیمارها به صورت فاکتوریل دو عاملی در زمان، با روش دانکن مقایسه گردید. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که کلیه فاکتورها (زمان، محیط و ژنوتیپ) دارای اثر معنی دار هستند. دو ژنوتیپ برتر (۴۴۵ و ۴۲۸) از نظر تولید ریز جوانه در یک گروه قرار گرفتند. محیط دو نسبت به محیط یک با تولید ریز جوانه بیشتر، برتر بود و این امر نمایانگر نقش ترکیب هورمورنی در محیط کشت ازدیاد ریز جوانه ها می باشد. در اجرای این پژوهش طراحی و ساخت یک دستگاه آب کشت مجهز به سیستم هوارسانی انجام شد و ریز گیاهچه های چغندرقند در شرایط ایجاد شده در سیستم آب کشت توانایی رشد فتواتوتروفیک را باز یافتند.

نسرین یاوری
سیدیعقوب صادقیان
محمود مصباح
عبدالرسول غفاری جهرمی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی