سناریوهای دو طرف انتخابات ایران

سناریوی انتخاباتی اصلاح طلبان در این دوره برای قشر متوسط و دانشگاهی و روشنفکر طراحی نشده است، ضعفا و محرومان نیز چون گذشته جائی در این بازی ندارند؛ این پازل اینبار بر مبنای «اصولگرایان» چیده شده است.
پایگاه اینترنتی "یوراسیا اینسایت" در مقاله ای تحلیلی پیرامون تاکتیک اصلاح طلبان ایران در انتخابات ریاست جمهوری دهم، نوشت: با شدت گرفتن مبارزات انتخاباتی در ایران، مقاصد برخی از مهمترین رقابت کنندگان به طور فزاینده ای «مرموز» می شود؛ این موضوع به ویژه در مورد اصلاح طلبان و «نمایش شکافی» که هم اکنون در دستور کار دارند، مصداق پیدا کرده است.
هنگامی که خاتمی اوایل فوریه اعلام کرد یکبار دیگر برای ریاست جمهوری ایران تلاش خواهد می کند، تاکید کرد که وی بخت برنده شدن دارد. شاید وی هنوز هم این موضوع را تکرار کند، ولی برخی ناظران سیاسی معتقدند در شرایط کنونی خاتمی ممکن است به وجهه و اعتبار سیاسی خود و در سطح کلان به آرمان اصلاح طلبی در ایران لطمه جبران ناپذیری بزند.
حال این سوال مطرح می شود که چرا وی وارد رقابت های انتخاباتی می شود و چگونه «خاتمی نه چندان جسور» این «ریسک بزرگ» را به جان خریده است؟
با توجه به باقیماندن سه ماه و نیم دیگر به رای گیری انتخابات ریاست جمهوری، علت و انگیزه خاتمی از شرکت در این انتخابات، سوالی است که گمانه زنی های داغی را در ایران به همراه داشته است.
برخی کارشناسان می گویند، خاتمی همانند مسابقه دو میدانی مسافت طولانی، در ابتدا سرعتی بالا دارد و پیش از خط پایان می ایستد؛ هدف اصلی خاتمی این است که پایگاه اصلاح طلبی خود را که از زمان شکست وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۵، به حاشیه رانده شده است و به آن توجهی نمی شود دوباره احیا کند و به آن سرعت دهد.
وی همچنین می تواند از نامزدی خود به عنوان سکویی برای بی اعتبار کردن دولت اصولگرایان استفاده کند؛ این مهمترین بخش پازل انتخاباتی اصلاح طلبان است؛ آنها به دنبال «یارگیری از جبهه طرفدار احمدی نژاد» یا همان «اصولگرایان» هستند.
اصلاح‌طلبان به خوبی می دانند که تنها راه شکست دادن احمدی نژاد، جذب رای دهندگانی است که در انتخابات پیشین به حمایت از نامزدهای اصولگرا روی آوردند.
آنها خوب می دانند با توجه به اینکه سیاستمدارن جناح اصولگرا بخش اصلی مهمترین ائتلاف راستگراهای ایران را تشکیل می دهند که ریاست جمهوری خاتمی را تضعیف کردند و در نهایت وی را به حاشیه راندند، رسیدن به چنین هدفی چالشی دشوار است ولی به نظر می رسد «مبهم بودن نظام سیاسی ایران» از یکسو و «نگاه تردیدآمیز احمدی نژاد به هم کیشانش» برای محروم کردن همه اعضای محفل خودی از روند تصمیم گیری، از سوی دیگر، باعث شده است اصلاح طلبان تاکتیک انتخاباتی خود را بر روی این «پاشنه آشیل اصولگرایان» طراحی کنند.
می توان از این یاس و بیگانگی «راست میانه» از احمدی نژاد برای ترغیب آنها به حضور گسترده در صحنه انتخابات استفاده کرد؛ دست کم این احتمال وجود داردکه اصلاح طلبان با همین اصولگراها ائتلاف کنند.
برخی اظهارنظرهای چند وقت گذشته تعدادی از سران طیفهای سنتی و میانه اصولگرایان در انتقاد از احمدی نژاد، تصمیم سازان جبهه اصلاح طلبی ایران را خوشحال کرده است.
دسامبر گذشته علی اکبر ناطق نوری و محسن رضایی دو تن از اصولگرایان با نفوذ، علنا خواستار آن شدند که یک «دولت ائتلافی» در ایران تشکیل شود دولتی که دربرگیرنده همه جناحهای شناخته شده باشد و اصلاح طلبان نیز در ان حضور داشته باشند.
به تازگی محمد رضا باهنر نایب رئیس با نفوذ مجلس ایران هم علنی با هشدار به احمدی نژاد گفت "در صورتی که احمدی نژاد رویه خود را تغییر ندهد اصولگرایان نامزد دیگری را برای انتخابات آتی معرفی خواهند کرد".
بحث های جدی نیز وجود دارد که آیا جریان اصولگرا درباره تصمیم خود برای «قیام در برابر احمدی نژاد» جدی است یا خیر؟ ناظران سیاسی معتقدند آنها بلوف می زنند.
به هر حال خاتمی تاحدی کلید تحولات آینده ایران را در دست دارد، اگر وی در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری باقی بماند به احتمال زیاد رهبران اصلی جریان اصولگرا دوباره از احمدی نژاد حمایت خواهند کرد. در این صورت جناح اصولگرا یکصدا تلاش خواهد کرد مردم حضور گسترده ای در انتخابات داشته باشند و در نتیجه رویای پیروزی اصلاح طلبان نقش برآب خواهد شد.
با این حال خروج خاتمی از صحنه رقابت های انتخاباتی ممکن است راه را برای اصلاح طلبان باز کند تا ائتلاف انتخاباتی پیروزمندی تشکیل دهند.
ولی برای تحقق این پیروزی، اصلاح طلبان باید نامزدی پیدا کنند که از یکطرف پایگاه آنها را سرحال نگهدارد و از طرف دیگر حامیان جریان اصولگرا را جذب کند؛ این نامزد می تواند «میرحسین موسوی» باشد.
موسوی از دیرباز نزد اصلاح طلبان محترم و در عین حال درمیان جریان اصولگرا هم از احترام گسترده ای برخوردار بوده است همچنین گفته می شود وی از دوستان نزدیک خاتمی است.
ماه ژانویه گذشته خاتمی درست چند هفته پیش از اعلام ورود به صحنه انتخابات اعلام کرد "در صورت نامزد شدن میرحسین موسوی وی نامزد نخواهد شد"؛ سخنان خاتمی این روزها این گمانه زنی های داغ را به همراه داشته که ممکن است خاتمی به نفع میرحسین موسوی از صحنه انتخابات کنار برود.
با این حال موسوی که طی دو دهه گذشته از صحنه سیاست دور بوده است، علائمی را فرستاده که آماده است امسال وارد رقابت های انتخاباتی بشود، ولی تاکنون رسما نظرش را اعلام نکرده است.
ناظران سیاسی معقتدند خاتمی و موسوی هنوز هم درمورد برنامه هایشان برای تغییر موازنه در برای رهبران جریان اصولگرا و احمدی نژاد چیزی نگفته اند، به نظر می رسد که خاتمی از تجربیات گذشته خود یاد گفته است که نباید سعی کند مقاصد سیاسی خود را فاش کند تا مبادا مخالفانش از آنها سوء استفاده کنند.
اما همه چیز بر وفق مراد اصلاح طلبان نیست، شاید چیزی که باعث پیچیده تر شدن مبارزات انتخاباتی آتی شده، نامزدی مهدی کروبی رئیس پیشین مجلس ایران است، به نظر می رسد که ورود کروبی به صحنه انتخابات باعث تشتت آرا و کمتر شدن بخت اصلاح طلبان برای پیروزی خواهد شد.
بعلاوه هر یک از نامزدهای اصلاح طلب خاتمی، موسوی و کروبی از بخش های مختلف جامعه برای حمایت خود دعوت کنند؛ خاتمی می تواند «روشنفکران شهرنشین» و اعضای «طبقه متوسط»، موسوی می تواند «اصولگرایان مایوس» را بسیج کند و کروبی هم تمام انرژی خود را برای جذب حمایت «مناطق روستایی» معطوف کند.
کروبی علنی اعلام کرده است که فعلا در رقابتهای انتخاباتی باقی خواهد ماند ولی برخی کارشناسان این موضوع را باور ندارد و معتقدند وی در چارچوب برنامه اصلاح طلبان در مرحله نخست مبارزات انتخاباتی در صحنه خواهد بود تا با ایجاد یک جبهه به ظاهر متفاوت در لحظات آخر به سود یکی از نامزدهای اصلاح طلب دیگر کنار برود.
فارغ از اینکه نتیجه نهایی انتخابات چه خواهد شد، به نظر می رسد که رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری ایران مطمئنا یک یا دو نتیجه غیرقابل پیش بینی و شگفت آور در پی خواهد داشت.

منبع : سایت الف