فایر فاکس

بلیك راس دانشجوی سال دوم دانشگاه استنفورد واقع در پالو آلتو كالیفرنیا است و هر روز مثل هر دانشجوی ۲۰ ساله با چشمانی خواب آلود از یك كلاس درس با شتاب وارد كلاس دیگری میشود.او در ۱۴ سالگی وقتی در كلاس نهم دبیرستان گالیور در میامی فلوریدا درس میخواند با عنوان دستیار برنامه نویسی در نت اسكیپ استخدام شد و در حالی كه ۱۷ سال بیشتر نداشت به همراه دیوید هایت David Hyatt یكی دیگر از برنامه نویسان نت اسكیپ مشتركاً طرحی به نام موزیلا را آغاز كرد. بلیك راس Blake Ross نمایشگر نت اسكیپ را به شكل اولیه خود تغییر داد، بر سرعت و كارایی آن افزود و پس از ادغام نت اسكیپ با ای او ال موزیلا طرح نمایشگر جدید اینترنت را تحت پوشش سازمان غیر انتفاعی «بنیاد موزیلا» وابسته آمریكا آنلاین با كدهای باز در اختیار عموم قرار داد. او در سن ۱۹ سالگی توانست با پشتیبانی مالی اوراكل و آی بی ام برنامه نویس اصلی نمایشگر جدیدی شود كه اكنون در ادامه طرح موزیلا «فایر فاكس» نام دارد. مرورگر جدید اینترنت مورد استقبال مردم واقع شد و در طی ۶ ماه بیش از ۵۰ میلیون بار آن را دانلود كردند. به این ترتیب فایر فاكس توانست ۱۰ درصد از استفاده كنندگان اینترنت اكسپلورر را از چنگ مایكروسافت ربوده و به طرف خود بكشاند. در آن زمان WebSideStory كه یك سایت نظرخواهی و تجزیه و تحلیل مسائل اینترنت است از كم ارزش شدن سهام بازار مایكروسافت در ۵ ماه متوالی و افت استفاده كنندگان از اكسپلورر به ۹۳ درصد گزارش داد.فایر فاكس رایگان بوده و هست و دقیقاً در زمانی كه مایكروسافت ناتوانی خود را در مقابله با پنجره‌های تبلیغاتی ناخواسته Pop-up, Pop-down Ads و ویروسهای گوناگون نشان داد به دست مردم رسید و ناگهان صدها میلیون استفاده كننده جایگزین بهتری را در برابر خود دیدند. فایر فاكس در مسیر طراحی نام خود را چندین بار تعویض كرد، شكل و ظاهر خود را تغییر داد و میلیونها مشتاق و علاقمند به دست آورد. فایر فاكس قبلاً فایر برد و قبل از آن فونیكس نام داشت. طراحی نمایشگری كه سریع باشد، حجم كمی از كامپیوتر را اشغال كند و از ورود هر نوع برنامه جاسوسی، ویروسی و پنجره‌های ناخواسته تبلیغاتی از طریق اینترنت به كامپیوترها جلوگیری كند هدف طراحان و عرضه فایر فاكس به مردم بود.داستان پیدایش نمایشگر جدید اینترنت با فونیكس نسخه یك دهم شروع میشود و با موزیلا فایر فاكس ۱/۶ به اتمام میرسد.
Phoenix ۰.۱
اولین نسخه فونیكس در ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۳ با برداشتی از كدهای موزیلای نت اسكیپ به دست مردم رسید. نسخه آزمایشی (بتا ورژن) فونیكس با نام Pescadero كه در زبان اسپانیولی به معنای ماهیگر است طراحی شد. نخستین فونیكس فقط یك فایل اجرایی كوچك بود و پس از دانلود چندین آیكان ناقص شامل Home, Print, Go و آیكانی كه به سایت موزیلا لینك در كامپیوترها نصب میكرد تا عنقا به پرواز در آید.
Phoenix ۰.۲
كمتر از ۲۰ روز پس از عرضه فونیكس یك نسخه بعدی در ۱۰ اكتبر ۲۰۰۳ با كد سانتا كروز با تغییرات بسیار و آیكانهای جدید History و Bookmarks به دست مردم رسید. در این نسخه استفاده كننده میتوانست به طور ناقص با از كار انداختن زبان برنامه نویسی جاوا به مقابله با پنجره‌های ناخواسته تبلیغاتی برود. اضافه كردن جستجو در داخل وبسایت و اینترنت از دیگر تغییرات فونیكس ۲ بود.
Phoenix ۰.۳
در فونیكس ۳ برای اولین بار تیم طراح موزیلا تصمیم گرفت نوار جستجوی گوگل را در امتداد آیكانهای دیگر قرار دهد. اندازه آیكانها كوچكتر شد و استفاده كننده توانست تغییراتی در تنظیمات نمایشگر انجام دهد و آن را به سلیقه و میل خود در آورد. مهمترین دگرگونی فونیكس ۳ كه در واقع ابتدای جلوگیری از باز شدن پنجره‌های تبلیغاتی ناخواسته است ممانعت دانلود عكس از سایتهایی بود كه در لیست آدرسهای ممنوعه قرار داشتند. ویژگی دیگر فونیكس Whitelisting نام داشت و در آن فقط سایتهایی كه آدرس آنان در این لیست قرار داشت مجاز به ارسال پنجره تبلیغاتی بودند.
Phoenix ۰.۴
در فونیكس ۴ آیكان Homepage اضافه شد و بخش پنجره‌های تبلیغاتی مجاز با اصلاحاتی به استفاده كننده اجازه داد تا آدرس سایتها به لیست سفید اضافه شود. افزوده شدن كلیدهای میانبر و حذف حروف www در ابتدا و .com در آخر آدرس سایتها با استفاده همزمان از كلیدهای Crt+Enter هم با فونیكس ۴ شروع شد.
Phoenix ۰.۵
در ظاهر فونیكس ۵ تغییرات عمده‌ای مشاهده نمیشود اما بسیاری از ایرادات تكنیكی نمایشگر فونیكس بر طرف شد و مقدار استفاده از حافظه كامپیوتر جهت باز شدن سایتها به حداقل رسید و مشكل تایپ حروف كوچك و بزرگ در هنگام جستجو نیز از بین رفت.
Firebird ۰.۶
از این نسخه نام فونیكس به فایر برد تغییر كرد. علت عمده تغییر نام جلوگیری از مشكلات حقوقی آینده با شركت كامپیوتری دیگری بود به نام Phoenix Technologies كه فونیكس را به نام خود به ثبت رسانیده بود و در سطح بسیار محدودی تصمیم به طراحی نمایشگری به نام فونیكس داشت. فایر برد ۶ علاوه بر تغییر در نام به استفاده كنندگان اجازه داد با كلیك كردن بر یك آیكان تمام اطلاعات بایگانی شده در حافظه كامپیوتر را از بین ببرد. حذف چنین اطلاعاتی شامل كوكی‌ها، فرم‌ها، نام و مشخصات و هر گونه مدارك شخصی ضبط شده در كامپیوتر هم میشد. تغییر اندازه عكسهای دانلود شده بزرگ به اندازه مانیتور از دیگر اصلاحات فایر برد ۶ بود.
Firebird ۰.۶.۱
از مهمترین تغییرات این نسخه اضافه شدن آیكانهای Cut, Copy, Paste به نمایشگر است. فایر برد در بخش بوك مارك و خواندن متونی كه در فرمت عمومی Rich Text Format به نگارش درآمده بودند اشكالاتی داشت كه فایر برد آن را بر طرف كرد.
Firebird ۰.۷
حجم فایل فایر برد در حدود ۲ مگا بایت كمتر شد و به استفاده كننده اجازه داده شد تا برای ورود به سایتها اسم رمز انتخاب كنند. امكان به كار بردن ماوس هایی كه دارای دگمه چرخشی بودند از این نسخه شروع شد.
Firebird ۰۷.۱
نسخه مكینتاش فایر برد با این نسخه كاملا با نسخه‌های دیگر هماهنگ شد.
Firefox ۰.۸
موزیلا مجددا تصمیم به تغییر نام گرفت و این بار فایر برد با نام جدید خود فایر فاكس عرضه شد. زیرا فایر برد را قبلاً یك شركت بانك اطلاعاتی به نام خود به ثبت رسانیده بود. آیكان نمایشگر كاملاً تغییر كرد و به صورت كنونی درآمد كه در آن یك روباه نارنجی رنگ با دم آتشین خود و بدن خود كره زمین را در آغوش گرفته است.
فایر فاكس دیگر یك فایل اجرایی نبود و برای اولین بار با استفاده از ویژگی‌های ویندوز در كامپیوترها نصب میشد. گوگل به عنوان موتور جستجوی موزیلا فایر فاكس انتخاب شد و اجازه داد تا سایتهای دانلود شده بدون اتصال به اینترنت Offline مشاهده شوند.
Firefox ۰.۹
برای اولین بار در رقابت اكسپلورر فایر فاكس توانست تمام سایتها، آدرسها، كوكی‌ها و اطلاعات بایگانی شده را از نمایشگر مایكروسافت به فایر فاكس منتقل كند. نصب فایر فاكس ۹ در سیستم عامل لینوكس امكان پذیر شد.
Firefox ۰.۱۰
فایر فاكس آیكان Find را به نمایشگر اضافه كرد و با تغییرات عمده در بلوكه كردن پنجره‌های تبلیغاتی ناخواسته Pop-up Blocker دست استفاده كننده را كاملا در انتخاب ورود و یا جلوگیری از ورود این گونه تبلیغات باز گذاشت. با اضافه كردن كدهای جدید فایر فاكس از ورود و نصب غیر مجاز نرم‌افزارهای مخرب اسپوفینگ و فیشینگ Spoofing and Phishing كه بدون اجازه جاسوسی میكردند جلوگیری كرد. موتورهای جستجوی دیگر مانند یاهو، آمازون و ئی بی هم علاوه بر گوگل به توانایی‌های نمایشگر اضافه شد.
Firefox ۱.۰
فایر فاكس با این نسخه توانست ۳۱ زبان مانند عبری، چینی، ایتالیایی و ژاپنی را پشتیبانی كند. چنین تغییری نشان میداد مرورگر فایر فاكس با استقبال مردم جهان روبرو شده است.
Firefox ۱.۰.۵-۱.۰.۶
دلیل اصلی محبوبیت فایر فاكس باز بودن كدهای برنامه نویسی، جلوگیری از تبلیغات ناخواسته و آسیب‌پذیری بیش از حد اینترنت اكسپلورر در برابر حملات نرم‌افزارهای جاسوس و نفوذ هكرها خلاصه میشود و متاسفانه مایكروسافت در چند سال گذشته تغییرات عمده و سازنده‌ای در كدهای مرور‌گر خود انجام نداده است. اگر چه از طراحی فایر فاكس مدت زیادی نمیگذرد ولی این نمایشگر با از كار انداختن تكنولوژی Active X مایكروسافت توانسته است با موفقیت تبلیغات و جاسوسی را در نمایشگر خود از بین ببرد.

منبع : خبرگزاری موج