سینما فردا، ایده‌یی نو

با نگاهی به تاریخ سینما پی خواهیم برد که پیشینه‌ی فیلم کوتاه بسیار درخشان‌تر از سینمای حرفه‌یی (فیلم بلند) است؛ اولین آثار مستند و انیمیشن‌ها، اولین ذوق‌آزمایی‌ها و برخی نوگرایی‌ها، ره‌آورد فیلم کوتاه هستند.
اولین تصاویری که توسط «برادران لومیر» در سال ۱۸۹۵ در شهر پاریس به نمایش درآمدند، فیلم‌های کوتاه ساده‌یی بودند که اسم‌های ساده‌یی نیز داشتند، مانند: «خروج کارگران از کارخانه»، «قطار به ایستگاه وارد می‌شود»، «قایق بندر را ترک می‌کند»، «غذای بچه» و ...
پس از ساخت فیلم خروج کارگران از کارخانه، در مدت زمان اندکی تعداد زیادی فیلم کوتاه دیگر که نشأت‌گرفته از وقایع و امور جاری زندگی روزمره بودند، تولید و به نمایش گذاشته شدند. بعد از برادران لومیر، دیگران نیز شروع به ساخت فیلم نمودند که زمان هر کدام معمولاً بین ۵/۱ - ۱ دقیقه بود.
با توجه به این مقدمه، روشن است که اولین تصاویری که روی پرده به نمایش درآمدند و در مردم شور، شوق و هیجان ایجاد نمودند، حاصل اکران همان تصاویر کوتاه یا در اصل فیلم‌های کوتاه بودند.
اولین استودیوها و اولین سالن‌های نمایش به منظور تولید و نمایش این ‌گونه فیلم‌ها تأسیس و راه‌اندازی شد و با شروع این فعالیت‌ها و ادامه‌ی تولید چنین فیلم‌هایی بود که رفته‌رفته صنعت سینما شکل گرفت و تولید، توزیع و نمایش فیلم کوتاه به عنوان سه اصل این صنعت به جهانیان معرفی گردید.
با رشد صنعت سینما، فیلمسازان نیز به تولید فیلم‌های بلند (سینمایی) پرداختند و آرام‌آرام تولید فیلم کوتاه به خاطر عدم سوددهی و توجیه اقتصادی کم‌رنگ‌تر شد و سالن‌های نمایش نیز دیگر فیلم‌های کوتاه را اکران نکرده و موجب از دست دادن مخاطبان این آثار شدند.
عدم نمایش فیلم کوتاه باعث شد تا تولید در این عرصه فقط به عنوان تمرینی باشد برای یادگیری قواعد سینما و راهی باشد برای رسیدن به تهیه‌ی فیلم‌های بلند؛ به نوعی فیلم کوتاه سیاه‌مشقی شد برای یادگیری فوت و فن سینمای حرفه‌یی و متأسفانه امروزه فیلم کوتاه را به عنوان پله‌ی اول سینمای حرفه‌یی می‌دانند که این، دور از منزلت و شأن آن است.
در ایران نیز به علت عدم وجود فضایی جهت نمایش فیلم کوتاه، شاهد کم‌رنگ شدن تولید حرفه‌یی و عرضه‌ی آن شده‌ایم.
اغلب فیلمسازان جوان برای کسب تجربه و شرکت در جشنواره‌ها نسبت به تولید فیلم کوتاه اقدام می‌نمایند. وجود تعدد جشنواره‌های داخلی با موضوعات مختلف در عرصه‌ی فیلم کوتاه، تنها مجالی است تا مؤلفین آثار بتوانند اثر خود را به آن‌جا ارایه نمایند، که آن هم ممکن است در جشنواره مورد قبول قرار نگیرد و حتی در آن‌جا اکران نیز نشود.
اکران فیلم کوتاه در سینما، از چند جهت حائز اهمیت است:
۱) اعتبار بخشیدن به فیلم کوتاه و احیای جایگاه اصلی آن
۲) ترغیب فیلمسازان برای تولید بیش‌تر فیلم کوتاه
۳) ایجاد فضایی به منظور مقایسه‌ی آثار توسط فیلمسازان
۴) آشنایی عموم مردم با صنعت فیلمسازی در عرصه‌ی فیلم کوتاه
۵) برگزاری جلسات نقد و بررسی فیلم کوتاه
۶) ایجاد بازار فیلم کوتاه
امید می‌رود با ایجاد «مرکز نمایش فیلم کوتاه حوزه‌ی هنری» که با عنوان «سینما فردا» راه‌اندازی شده است، نه تنها در میان جوانان ایجاد انگیزه نمود، بلکه پیشکسوتان سینمای حرفه‌یی نیز برای تولید آثار کوتاه و نمایش آن‌ها در چنین فضاهایی و نسبت به زدودن این تفکر که «فیلم کوتاه پله‌ی اول سینماست»، گام‌های مؤثری بردارند، چرا که هنوز از یاد نبرده‌ایم که در ایران پیشکسوتانی هستند که اولین آثارشان، فیلم‌های کوتاه ماندگاری بوده که حتی از برخی فیلم‌های بلند نیز ارزشمندتر و در سطح بین‌المللی نیز مطرح‌ترند.

محمد علی حجازی

منبع : سورۀ مهر